ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေရးဆြဲခဲ့သည့္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ (၅ )ခ်က္

(အြန္လုိင္း ျပတုိက္မွကူးယူေဖာ္ျပသည္)

၁။အဆင့္တန္းတူညီမွဳ႕(Equality of States)

အဆင့္တန္းတူညီရမယ္ဆိုတဲ့သေဘာကေတာ့ သူေဌးရယ္၊ဆင္းရဲသားရယ္၊ဘာရယ္စသျဖင့္

ကြဲျပားျခားနားျခင္းမရွိဘဲနဲ႔သူေဌးရယ္၊ဆင္းရဲသားရယ္ဆိုတာကေတာ့ပစၥည္းအေျခေနအေလ်ာက္

ရွိေနေပမဲ့အဆင့္တန္းမွၾဆိုရင္တူညိရမယ္။ဘယ္ေနရာမွပဲျဖစ္ျဖစ္သူေဌးဆိုအခြင့္ေရးပိုရမယ္၊

ဆင္းရဲသားဆိုဘယ္လိုအခြင့္ေရးမရဘူးဆိုတာမ်ိဳးဆူႀကဳံနိမ့္ျမင့္မရွိ။ပကတိတူညီရမယ္။

၂။အခြင့္ေရးတန္းတူညီမွဳ႕(Equality of Opportunity)

အခြင့္အေရးမွာလဲတန္းတူညီရမယ္ဆိုတာကေတာ့ဥပမာ-ပညာသင္ႀကားတဲ့ေနရာမွာဥာဏ္အရည္ခ်င္းအတူတူ

ျဖစ္လို႔ရွိရင္ဥာဏ္ရွိသေလာက္သူ႔ပညာအလိုက္အခြင့္ေရးရဖို႔ဟာလဲရွိသင့္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာမ်ိဳးပဲ။

ဆင္းရဲတဲ့သူႀကဆင္းရဲလို႕ဆိုျပီးအခြင့္ေရးမရဘူး။ခ်မ္းသာတဲ့သူသာလ်ွင္အခြင့္ေရးရမယ္ဆိုတဲ့

သေဘာမ်ိဳးမဟုတ္ပဲအားလုံးအခြင့္ေရးမွာအခြင့္အေရးေပတဲ့ေနရာမွာ လူမွန္သမွ်အခ်ဳပ္အျခယ္မရွိဘဲနဲ႔ယူနိုင္တဲ့အခြင့္အေရးရွိရမယ္။

၃။ဥပေဒသက္ေရာက္မွဳ႔(Equality before the Law)

ဥပေဒသက္ေရာက္မွဳ႔မွၾဆူညီရမယ္ဆိုတာကေတာ့ဥပေဒေရွ႔ေမွာက္မွာဘယ္သူမဆို

သမၼတပဲျဖစ္ျဖစ္ ေတာသားပဲျဖစ္ျဖစ္အားလုံးဟာတန္းတူညီရမယ္လူမွဳ႔ေရးအရာ၌လည္းေကာင္း၊

စီးပြားေရးအရာ၌လည္းေကာင္း၊နိုင္ငံေရးအရာ၌လည္းေကာင္းတရားမွွတမွဳ႔ရွိေစလ်က္အခြင့္အေရးဥပေဒ

သက္ေရာက္မွဳ႕တြင္ဆူႀကဳံနိမ့္ျမင့္မရွိ။ပကတိတူညီေစရမည့္အျပင္တရားဥပေဒနွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊

အမ်ားျပည္သူတို႔ရဲ႔ေစာင့္စည္းအပ္ေသာအက်င့္သိကာၡနွင့္၎မဆန္႔က်င္သမွွ်လြတ္လပ္စြာႀကံစည္ပိုင္ခြင့္၊

ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ပရိေယသနရွာမွီးခြင့္၊စည္းရုံးပိုင္ခြင့္၊ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္တို႕ရရွိတည္ျမဲေစရန္အတြက္

ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒတြင္အခိုင္အလုံသတ္မွတ္ထားရွိရမယ္။

၄။တရားဥပေဒႏွင့္အညီအမ်ားျပည္သူတို႔ေစာင့္စည္းအပ္ေသာအက်င့္သိကာၡ

(Subject to law and Public Morality)

တရားဥပေဒနွင့္ေသာ္၎၊အမ်ားျပည္သူတို႔ေစာင့္စည္းအပ္ေသာအက်င့္သိကာၡႏွင့္၎မဆန္႔က်င္သမွ်

ကၽြန္ေတာ္တို႔၊ေနာက္က်လို႔ရွိရင္တိုင္းျပည္ကလူေတြကတင္ေျမွာက္လိုက္တဲ့လႊတ္ေတာ္တို႕၊အဲဒီလႊတ္ေတာ္တို႕က

လုပ္ထားတဲ့ဥပေဒ၊ေနာက္ျပီးေတာ့ဏပေဒမလုပ္ေပမဲ့ကၽြန္ေတာ္တို႔ထုံးစံမွာေစာင့္စည္းအပ္ေသာ

သေဘာတရားေတြရွိေနေသးတယ္။အမ်ားျပည္သူတို႔ေစာင့္စည္းအပ္ေသာအက်င့္သိကာၡႏွင့္မဆန္႔က်င္သမွ်ကို

ဥပမာျပရရင္လြတ္လပ္ေရးရျပီဆိုေတာ့ကာလြတ္လပ္စြာျပဳမူေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုျပီးေတာ့

လူတစ္ေယာက္ကေနျပီးကိုယ္တုံးလုံးနဲ႔လမ္းမမွာေလွ်ာက္သြားျပီးေတာ့ေျပးခ်င္တိုင္းေျပးေနလို႔

မျဖစ္ဘူး။ဒါဟာအမ်ားျပည္သူတို႕ေစာင့္စည္းအပ္တဲ့အက်င့္သိကာၡႏွင့္ဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။

၅။ျပည္ေထာင္စုအခ်င္းခ်င္းဥပေဒတရားဓမၼႏွင့္ေစာင့္ထိန္းမွဳ႔

(According to Justice and International Law)

ျပည္ေထာင္စုအခ်င္းခ်င္းဥပေဒအရတရားဓမၼႏွင့္ေစာင့္ထိန္းထားရွိရမယ္။ကၽြန္ေတာ္တို႔က

တိုင္းျပည္တည္ေနတာကိုး။ခံ့ခံ့ညားညားတိုင္းျပည္တည္ေနရမွၾကိုး။အဲေတာ့ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ

ႀကည္း၊ေရ၊ေလ ကိုအခ်ဳပ္အျခာစိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္တို႕ကို၎တရားဓမၼႏွင့္တကြျပည္ေထာင္စုအခ်င္းခ်င္း

ဥပေဒအရေစာင့္ထိန္းထားမွဳ႔ရွိရမယ္။ဒါမ်ိဳးကေတာ့ဥပေဒေ၇ဒတဲ့အခါမွာတခမ္းတနားေရးရမဲ့

အခ်က္အလက္ေတြပါပဲ။အေရးလဲႀကီးပါတယ္။ခမ္းခမ္းနားနားေရးဖို႕လဲလိုပါတယ္။

ဒါေတြဟာဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံနဲ႔ပက္သတ္ျပီးေတာ့ဥပေဒပါစာလုံး၊စိတ္ထား၊

လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားသေဘာထားမ်ား၊ေစတနာေတြထဲကအနည္းအက်ဥ္းသာျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္မွတ္စုေတြထဲကေနရွာေဖြလို႔ရသေလာက္ေလးေတြပါ။

၁။အဆင့္တန္းတူညီမွဳ႕(Equality of States)

အဆင့္တန္းတူညီရမယ္ဆိုတဲ့သေဘာကေတာ့ သူေဌးရယ္၊ဆင္းရဲသားရယ္၊ဘာရယ္စသျဖင့္

ကြဲျပားျခားနားျခင္းမရွိဘဲနဲ႔သူေဌးရယ္၊ဆင္းရဲသားရယ္ဆိုတာကေတာ့ပစၥည္းအေျခေနအေလ်ာက္

ရွိေနေပမဲ့အဆင့္တန္းမွၾဆိုရင္တူညိရမယ္။ဘယ္ေနရာမွပဲျဖစ္ျဖစ္သူေဌးဆိုအခြင့္ေရးပိုရမယ္၊

ဆင္းရဲသားဆိုဘယ္လိုအခြင့္ေရးမရဘူးဆိုတာမ်ိဳးဆူႀကဳံနိမ့္ျမင့္မရွိ။ပကတိတူညီရမယ္။

၂။အခြင့္ေရးတန္းတူညီမွဳ႕(Equality of Opportunity)

အခြင့္အေရးမွာလဲတန္းတူညီရမယ္ဆိုတာကေတာ့ဥပမာ-ပညာသင္ႀကားတဲ့ေနရာမွာဥာဏ္အရည္ခ်င္းအတူတူ

ျဖစ္လို႔ရွိရင္ဥာဏ္ရွိသေလာက္သူ႔ပညာအလိုက္အခြင့္ေရးရဖို႔ဟာလဲရွိသင့္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာမ်ိဳးပဲ။

ဆင္းရဲတဲ့သူႀကဆင္းရဲလို႕ဆိုျပီးအခြင့္ေရးမရဘူး။ခ်မ္းသာတဲ့သူသာလ်ွင္အခြင့္ေရးရမယ္ဆိုတဲ့

သေဘာမ်ိဳးမဟုတ္ပဲအားလုံးအခြင့္ေရးမွာအခြင့္အေရးေပတဲ့ေနရာမွာ လူမွန္သမွ်အခ်ဳပ္အျခယ္မရွိဘဲနဲ႔ယူနိုင္တဲ့အခြင့္အေရးရွိရမယ္။

၃။ဥပေဒသက္ေရာက္မွဳ႔(Equality before the Law)

ဥပေဒသက္ေရာက္မွဳ႔မွၾဆူညီရမယ္ဆိုတာကေတာ့ဥပေဒေရွ႔ေမွာက္မွာဘယ္သူမဆို

သမၼတပဲျဖစ္ျဖစ္ ေတာသားပဲျဖစ္ျဖစ္အားလုံးဟာတန္းတူညီရမယ္လူမွဳ႔ေရးအရာ၌လည္းေကာင္း၊

စီးပြားေရးအရာ၌လည္းေကာင္း၊နိုင္ငံေရးအရာ၌လည္းေကာင္းတရားမွွတမွဳ႔ရွိေစလ်က္အခြင့္အေရးဥပေဒ

သက္ေရာက္မွဳ႕တြင္ဆူႀကဳံနိမ့္ျမင့္မရွိ။ပကတိတူညီေစရမည့္အျပင္တရားဥပေဒနွင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊

အမ်ားျပည္သူတို႔ရဲ႔ေစာင့္စည္းအပ္ေသာအက်င့္သိကာၡနွင့္၎မဆန္႔က်င္သမွွ်လြတ္လပ္စြာႀကံစည္ပိုင္ခြင့္၊

ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခြင့္၊ပရိေယသနရွာမွီးခြင့္၊စည္းရုံးပိုင္ခြင့္၊ျပဳမူေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္တို႕ရရွိတည္ျမဲေစရန္အတြက္

ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒတြင္အခိုင္အလုံသတ္မွတ္ထားရွိရမယ္။

၄။တရားဥပေဒႏွင့္အညီအမ်ားျပည္သူတို႔ေစာင့္စည္းအပ္ေသာအက်င့္သိကာၡ

(Subject to law and Public Morality)

တရားဥပေဒနွင့္ေသာ္၎၊အမ်ားျပည္သူတို႔ေစာင့္စည္းအပ္ေသာအက်င့္သိကာၡႏွင့္၎မဆန္႔က်င္သမွ်

ကၽြန္ေတာ္တို႔၊ေနာက္က်လို႔ရွိရင္တိုင္းျပည္ကလူေတြကတင္ေျမွာက္လိုက္တဲ့လႊတ္ေတာ္တို႕၊အဲဒီလႊတ္ေတာ္တို႕က

လုပ္ထားတဲ့ဥပေဒ၊ေနာက္ျပီးေတာ့ဏပေဒမလုပ္ေပမဲ့ကၽြန္ေတာ္တို႔ထုံးစံမွာေစာင့္စည္းအပ္ေသာ

သေဘာတရားေတြရွိေနေသးတယ္။အမ်ားျပည္သူတို႔ေစာင့္စည္းအပ္ေသာအက်င့္သိကာၡႏွင့္မဆန္႔က်င္သမွ်ကို

ဥပမာျပရရင္လြတ္လပ္ေရးရျပီဆိုေတာ့ကာလြတ္လပ္စြာျပဳမူေဆာင္ရြက္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္ဆိုျပီးေတာ့

လူတစ္ေယာက္ကေနျပီးကိုယ္တုံးလုံးနဲ႔လမ္းမမွာေလွ်ာက္သြားျပီးေတာ့ေျပးခ်င္တိုင္းေျပးေနလို႔

မျဖစ္ဘူး။ဒါဟာအမ်ားျပည္သူတို႕ေစာင့္စည္းအပ္တဲ့အက်င့္သိကာၡႏွင့္ဆန္႔က်င္ေနပါတယ္။

၅။ျပည္ေထာင္စုအခ်င္းခ်င္းဥပေဒတရားဓမၼႏွင့္ေစာင့္ထိန္းမွဳ႔

(According to Justice and International Law)

ျပည္ေထာင္စုအခ်င္းခ်င္းဥပေဒအရတရားဓမၼႏွင့္ေစာင့္ထိန္းထားရွိရမယ္။ကၽြန္ေတာ္တို႔က

တိုင္းျပည္တည္ေနတာကိုး။ခံ့ခံ့ညားညားတိုင္းျပည္တည္ေနရမွၾကိုး။အဲေတာ့ကၽြန္ေတာ္တို႕ဟာ

ႀကည္း၊ေရ၊ေလ ကိုအခ်ဳပ္အျခာစိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္တို႕ကို၎တရားဓမၼႏွင့္တကြျပည္ေထာင္စုအခ်င္းခ်င္း

ဥပေဒအရေစာင့္ထိန္းထားမွဳ႔ရွိရမယ္။ဒါမ်ိဳးကေတာ့ဥပေဒေ၇ဒတဲ့အခါမွာတခမ္းတနားေရးရမဲ့

အခ်က္အလက္ေတြပါပဲ။အေရးလဲႀကီးပါတယ္။ခမ္းခမ္းနားနားေရးဖို႕လဲလိုပါတယ္။

ဒါေတြဟာဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံနဲ႔ပက္သတ္ျပီးေတာ့ဥပေဒပါစာလုံး၊စိတ္ထား၊

လုပ္ထုံးလုပ္နည္းမ်ားသေဘာထားမ်ား၊ေစတနာေတြထဲကအနည္းအက်ဥ္းသာျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ့္မွတ္စုေတြထဲကေနရွာေဖြလို႔ရသေလာက္ေလးေတြပါ။