ျမင္ကြန္း ျမင္းခုန္တိုင္အေရးအခင္း

ျမင္ကြန္းမင္းသားပံု

ျမင္ကြန္း ျမင္းခုန္တိုင္ အေရးအခင္းသည္ ရတနာပံုေခတ္ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ထင္ရွားေသာ နန္းတြင္းလုပ္ၾကံမႈႀကီး ျဖစ္သည္။ ၁၈၆၆-ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ(၂)ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႔တြင္ မင္းတုန္းဘုရင္ႏွင့္ ေတာင္ေရႊေရးေဆာင္ မိဖုရားတို႔က ေမြးေသာ သားေတာ္ႀကီးမ်ားျဖစ္သည့္ ျမင္ကြန္းမင္းသား(သီလ၀)ႏွင့္ ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသား (ဖိုးထင္) ႏွစ္ပါးက ဦးေဆာင္ျပီး လႊတ္ေတာ္တြင္ စည္းေ၀းေနေသာ အိမ္ေရွ ႔စံ ကေနာင္မင္းသားႀကီးကို ဥပါယ္ႏွင့္ လုပ္ၾကံခဲ့သည္။ ကေနာင္မင္းသားႀကီးမွာ ပြဲခ်င္းျပီး ကြယ္လြန္သြားသည္။ မင္းသားမ်ားသည္ ခမည္းေတာ္ျဖစ္ေသာ မင္းတုန္းဘုရင္ကိုပါ လုပ္ၾကံဖို႔ရာမွာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ဘုရင္ပိုင္ ေရနန္းစၾကၤာ သေဘၤာႏွင့္ ေအာက္ပိုင္း မလြန္အရပ္ကို စုန္ျပီး ပုန္ကန္ခဲ့ပါသည္။ မၾကာခင္ အေရးနိမ့္သြားသည့္အတြက္ အဂၤလိပ္သိမ္းထားေသာ ျမန္မာျပည္ေအာက္ပိုင္းကို
၀င္ေရာက္ခုိလႈံသြားပါသည္။^[1]

1 အေၾကာင္းရင္း 1.1 ျမင္ကြန္းမင္းသား 1.2 မင္းသားညီေနာင္ ဆိုးသြမ္းပံု 2 ၾကံစည္ၾကပံု 3 ျဖစ္ပြားပံု 4 မေလွ်ာ့ေသာဇြဲ 5 စိတ္နာၾကပံု 6 ဘ၀နိဂံုး 7 ကိုးကား

အေၾကာင္းရင္း

• ကုန္းေဘာင္မင္းဆက္တည္ေထာင္သည့္ အေလာင္းမင္းတရား က `ငါ့သားႀကီးမ်ား အစဥ္အတိုင္း မင္းျပဳရစ္´ဟု မွာၾကားခဲ့သည့္အတိုင္း သားေတာ္ႀကီး ေနာင္ေတာ္ႀကီးမင္း ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္သည့္အခါ ညီေတာ္ ေျမဒူးမင္း(ဆင္ျဖဴရွင္)က ထီးနန္းအေမြဆက္ခံသည္။ ေျမဒူးမင္းက ဖခင္မွာၾကားသည့္အတိုင္း မလုပ္ဘဲ သားေတာ္ စဥ့္ကူးမင္းကို အိမ္ေရွ႕အရာေပးသည္။ စဥ့္ကူးမင္းေနျပည္ေတာ္မရွိခိုက္ ေဖာင္းကားစား ေမာင္ေမာင္က ထီးနန္းလုသည္။ ေဖာင္းကားစား ေမာင္ေမာင္ကို ဘုိးေတာ္ဘုရား(ဗဒံုမင္း)ကမွဴးမတ္အကူအညီျဖင့္ တိုက္ခိုက္ေအာင္ႏိုင္ၿပီး ထီးနန္းသိမ္းပိုက္သည္။ ဘုိးေတာ္ဘုရားသည္ ထီးနန္းကိုလုပ္ၾကံစဥ္ ညီေတာ္ ပင္းတလဲမင္းကို အိမ္ေရွ႕စံထားမည္ဟု ကတိထားခဲ့ေသာ္လည္း နန္းတက္ေသာအခါ သားေတာ္ကိုသာ အိမ္ေရွ႕စံထားသည္။ သို႕ေသာ္ သားေတာ္အိမ္ေရွ႕စံ ကြယ္လြန္သျဖင့္ ေျမးေတာ္ ဘႀကီးေတာ္(စစ္ကိုင္းမင္း)ကို ဆက္လက္အိမ္ေရွ႕စံထားသည္။ စစ္ကိုင္းမင္းကို ညီေတာ္ သာယာဝတီမင္းက ပုန္ကန္ၿပီး နန္းတက္သည္။ သာယာ၀တီမင္း၏ ထီးနန္းအေမြကို သားေတာ္ ပုဂံမင္းက ဆက္ခံသည္။ ပုဂံမင္းကို မင္းတုန္းမင္းႏွင့္ ကေနာင္မင္းသားက ေတာ္လွန္ကာ မင္းတုန္းမင္း နန္းတက္သည္။ မင္းတုန္းမင္းသည္ ဆင္ျဖဴရွင္မင္းက စၿပီးပ်က္ခဲ့ေသာ အစဥ္အလာကို ျပန္လည္ျပဳျပင္သည္။ သားေတာ္မ်ားကို ထားၿပီး ညီေနာင္ကေနာင္မင္းကို အိမ္ေရွ႕စံ အေဆာင္အေယာင္မ်ား အပ္ႏွင္းသည္။ ထိုေၾကာင့္ သားေတာ္မ်ားျဖစ္ေသာ ျမင္ကြန္းမင္းသားညီေနာင္မ်ားက မေၾကနပ္ေသာ အေၾကာင္းတစ္ခ်က္ ျဖစ္ေပသည္။

• အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္းသား၏ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ေခတ္မီလက္နက္ႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ေနမႈကို နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တို႕က မလိုလားကာ ျမင္ကြန္းမင္းသားညီေနာင္မ်ားအား ေသြးထိုးေပးျခင္းသည္ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္ေပသည္။

• မင္းတုန္းမင္း၏ အလိုအတိုင္း တူေတာ္မင္းသားမ်ားကို ကေနာင္မင္းသားက ၾကည့္႐ႈ႕ေစာင့္ေရွာက္ ထိန္းသိမ္းရ၏။ မင္းသားအမ်ားက ကေနာင္မင္းသား၏ အဆံုးအမေအာက္တြင္ ေက်နပ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မေက်နပ္သည္ျဖစ္ေစ ၿငိမ္ေနၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ မင္းတုန္းမင္း၏ သားေတာ္ႀကီးတစ္ပါးျဖစ္ေသာ ျမင္ကြန္းမင္းသားကမူ ၿငိမ္ေနၾကသူမ်ားထဲတြင္ မပါ။ အခြင့္အေရးရသည္ႏွင့္ ကေနာင္မင္းသားကိုသာမဟုတ္ ဖမည္းေတာ္ မင္းတုန္းမင္းတရားကိုပင္ ထၿပီးဆန္႔က်င္သည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ မင္းတုန္းမင္းႏွင့္ ေတာင္ေရႊေရးေဆာင္ မိဖုရားမွ ဖြားျမင္ေသာ သားေတာ္ႀကီး ျဖစ္သည္။ ကေနာင္မင္းသား၏ သမီးေတာ္ ေတာင္ညိဳမင္းသမီးႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့သျဖင့္ သမက္ေတာ္စပ္ေသာ္လည္း ကေနာင္မင္းသားအား မသိမသာတစ္မ်ဳိး၊ သိသိသာသာတစ္မ်ဳိး ဆန္႔က်င္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။

• ကေနာင္မင္းသားက ၿမိဳ႔စား၊ ရြာစားမင္းသားမ်ားအား မိမိတို႔အပိုင္စားရသည့္ နယ္ေျမသို႔ သြားေရာက္ေနထိုင္ခြင့္ မျပဳျခင္းအေပၚတြင္၎၊ မိမိတို႔၏ ထီးနန္းဆက္ခံခြင့္ကို အပိုင္သိမ္းကာ အိမ္ေရွ႕စံ ျဖစ္ေနသည္ကို၎ မေက်နပ္ရင္းစြဲ ရွိေနခဲ့သည္။

မင္းတုန္းမင္းတရားသည္ သာသနာျပဳမင္းပီပီ သားငွက္မ်ားကို ေဘးမဲ့ေပးသည္။ ေနျပည္ေတာ္တြင္ ကၽြဲသား၊ ႏြားသားမစာရ၊ မသတ္ရဟု အမိန္႔ထုတ္သည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားညီေနာင္က ခမည္းေတာ္ပိုင္ မဂၤလာႏြားျဖဴကို သတ္စားသည္။ ထိုသို႔ မင္းမိန္႔ကို ဖီဆန္ေသာ သားေတာ္ႏွစ္ဦးအား ဆံုးမရန္ မင္းတုန္းမင္းက အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္းသားကို တာ၀န္ေပးသည္။ ကေနာင္မင္းသားက မင္းသားညီေနာင္ကို ေၾကးတိုက္သြင္းကာ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားလိုက္သည္။ မင္းမိန္႔ကို ေဖာက္ဖ်က္က်ဴးလြန္ျခင္းသည္ ေသဒါဏ္ထိုက္သည့္ အျပစ္ျဖစ္သည္။ ကေနာင္မင္းသားသည္ တူေတာ္တို႔အား ေသဒါဏ္မေပးဘဲ ခ်ဳပ္႐ံုခ်ဳပ္ထားသည္ကို မင္းသားညီေနာင္က မေက်နပ္ၾကေပ။
ခမည္းေတာ္ မင္းတုန္းမင္းအေပၚတြင္လည္း သားေတာ္မ်ားကို ထီးနန္းဆက္ခံခြင့္ ေပးရန္မစဥ္းစားဘဲ ညီေတာ္ကို အိမ္ေရွ႕စံအရာ ေပးထားျခင္းအတြက္ ေက်နပ္ဟန္မတူေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ တစ္ေန႔တြင္ နန္းေတာ္ကို ပုန္ကန္ျပမည္ဟု ႀကိမ္း၀ါးေလ့ရွိသည္။

ျမင္ကြန္းမင္းသား

ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ မင္းတုန္းမင္း အမရပူရၿမိဳ႕၊ အိမ္နိမ့္စံအျဖစ္ စံေတာ္မူစဥ္ ေရႊေရးေဆာင္မိဖုရားမွ ဖြားျမင္ေတာ္မူေသာ သားေတာ္ျဖစ္သည္။ ငယ္နာမည္မွာ ေမာင္မ်ဳိးေအးျဖစ္ၿပီး ပထမဆံုးရေသာဘြဲ႔ေတာ္မွာ သီလ၀ ျဖစ္သည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ ပုဂံမင္းလက္ထက္ကပင္ သတိုးမင္းလွေက်ာ္စြာဘြဲ႔ႏွင့္ မတဲးၿမိဳ႕ကို စားရ၏။ ခမည္းေတာ္ မင္းတုန္းမင္း နန္းတက္ေသာအခါ သုမဟာသီရိဓမၼရာဇာဘြဲ႔ႏွင့္ ျမင္ကြန္းၿမိဳ႕ကို စားရေသာေၾကာင့္ ျမင္ကြန္းမင္းသားဟု ေခၚဆိုၾကေလသည္။
မင္းတုန္းမင္း၏ သားေတာ္မ်ားတြင္ အသက္အားျဖင့္ အႀကီးဆံုးျဖစ္သည္။ သတၱိဗ်တၱိ အေကာင္းဆံုးႏွင့္ စိတ္ဓာတ္အားျဖင့္ အထက္ဆံုးျဖစ္ၿပီး ညီေတာ္၊ ႏွမေတာ္မ်ားကိုလည္း ခ်စ္ခင္ေသာေၾကာင့္ ညီေတာ္၊ ႏွမေတာ္အားလံုးက အထူးပင္ ခ်စ္ေၾကာက္႐ိုေသရေလသည္။ ^[2]

မင္းသားညီေနာင္ ဆိုးသြမ္းပံု

• မင္းတုန္းမင္းတရားသည္ သားေတာ္ႀကီးမ်ား စံုညီစြာခစားမိလွ်င္ ၿပံဳးေတာ္မူလွ်က္ `ကိုင္း ငါ့သားမ်ား ခမည္းေတာ္ဘုရားကို ပြဲေတာ္ဟင္းမ်ား ကိုယ္ခ်က္တတ္ရာ သား၊ ငါးမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ခ်က္၍ ဆက္ၾကစမ္းပါ။ ၿမိန္ရွက္စြာ ပြဲေတာ္တည္လိုတယ္´ ဟု စင္စစ္အားျဖင့္ ဆႏၵမရွိေသာ္လည္း ကၽြမ္း၀င္ခ်စ္ခင္သည္ဟူေသာ ပရိယာယ္ျဖင့္ မိန္႔ေတာ္မူလွ်င္ အခ်ဳိ႕ေသာ သားေတာ္မ်ားမွာ ၀မ္းေျမာက္စြာျဖင့္ မည္သည့္ဟင္းခ်က္တတ္ေၾကာင္း၊ ကိုယ္တိုင္ခ်က္၍ ဆက္သၾကသည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားအလည့္တြင္ `မွန္လွပါ။ ဘုရားသားေတာ္ အမဲသားဟင္း ခ်က္တတ္ေၾကာင္းပါဘုရား´ဟု ေလွ်ာက္ထားလိုက္သည္။ မင္းတုန္းမင္းသည္ အမဲသားဟင္းကို ကိုယ္တိုင္လည္း ပြဲေတာ္မတည္၊ တိုင္းသူျပည္သား၊ ရဟန္းရွင္လူအားလံုး မစားေသာက္ရန္ တင္းက်ပ္စြာ တားျမစ္ထားရာ ႐ုတ္တရက္ ျမင္ကြန္းမင္းသား ေလ်ာက္တင္ခ်က္ကို ၾကားေသာအခါ `ဟင္´ဟု သာ တစ္လံုးတည္း ႏႈတ္မွထြက္ကာ မ်က္ႏွာေတာ္ညိဳ၍ အတြင္းေတာ္သို႔ ၀င္ေတာ္မူသည္။ ထိုအေၾကာင္းကို ၾကားသိရေသာ ငယ္ကၽြန္မ်ားက `အရွင္က ဒါေတာ့ လြန္လြန္းထင္ပါ့ဘုရား´ ေျပာရာ ျမင္ကြန္းမင္းသားက `မဟုတ္တ႐ုတ္ ေနရာရွာလို႔၊ ငါတို႔ကို ဟင္းခ်က္ခိုင္းေနရေသးတယ္၊ လခေပးထားတဲ့ စားေတာ္ကဲေတြ အရွိသားနဲ့၊ ဒါနဲ႔ ငါကလည္း သူတားျမစ္ထားတဲ့ ႏြား အမဲသားခ်က္တတ္ေၾကာင္း အရြဲ႕တိုက္ၿပီး သံေတာ္ဦးတင္လိုက္တာပဲေဟ့´ဟု မိန္႔ေတာ္မူသည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ တမင္အရြဲ႔တိုက္ေလွ်ာက္တင္ျခင္း ျဖစ္သည္။

• မင္းတုန္းမင္းသည္ သားေတာ္မ်ားကို ဟင္းခ်က္ခိုင္းသည္သာမဟုတ္၊ မိဖုရားမ်ားကိုလည္း ရံဖန္ရံခါ အားလံုးကိုေခၚၿပီးလွ်င္ ဟင္းခ်က္ခိုင္းေတာ္မူျခင္း၊ မုန္႔လုပ္ခိုင္းေတာ္မူျခင္းရွိသည္။ တေန႔၌ မိဖုရားမ်ားအား လုပ္တတ္ေသာ မုန္႔မ်ားကို ကိုယ္တိုင္လုပ္၍ ဆက္သေစ၏။ ဆက္သလာေသာ မုန္႔အမ်ဳိးမ်ဳိးထဲတြင္ လက္ႏွင့္စမ္းလိုက္လွ်င္ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေပ်ာင္း ႏူးႏူးညံ့ညံ့ ရွိေသာ္လည္း စားမည္ဟုဖဲ့လိုက္ေသာအခါ မည္သို႔မွ် ဖဲ့မရ၊ ျဖတ္မရေသာ မုန္႔ကို ေတြ႔၍ ဒီမုန္႔ ဘယ္မိဖုရားလုပ္တာလည္းဟု စစ္ေမး၏။ သို႕ေသာ္ ယင္းမုန္႔ကို လုပ္သူ လက္သည္ မေပၚပဲ မည္သူမွ် စား၍မရဘဲ လႊင့္ပစ္လိုက္ရ၏။ လႊင့္ပစ္ေသာအခါ ေခြးမ်ားပင္ကိုက္စား၍မရပဲ က်ီးမ်ား၊ စြန္မ်ား ခ်ီသြားျခင္းျဖင့္သာ အဆံုးသတ္ခဲ့ရသည္။ ထိုမုန္႔ကား ဘုရင္တြင္ စားစရာ ေပါမ်ားပါလ်က္ အေၾကာင္းရွာၿပီး မိဖုရားမ်ားကို မုန္႔လုပ္ခိုင္းရမည္ေလာဟု ေဒါပြေနသည့္ ျမင္ကြန္းမင္းသားက သူ၏ မယ္ေတာ္ေဆာင္မွ အပို႔လႊတ္ေသာသူကို ႏႈတ္ပိတ္ၿပီး ဖလွယ္ေပးလိုက္ေသာ မုန္႔ပင္ျဖစ္သည္။ တမင္တကာရွာၾကံၿပီး ဆင္ေသ၏ သိုႀကီးကို ဓားျဖင့္လွီးျဖတ္ကာ မုန္႔ႏွင့္တူေအာင္ေၾကာ္၍ ေပးလိုက္ေသာ ဆင္၏သိုသားပင္ ျဖစ္၏။

• တစ္ေန႔၌ ျမင္ကြန္းမင္းသားညီေနာင္တို႔သည္ ငယ္ကၽြန္မ်ားႏွင့္တကြ ဥယ်ာဥ္ေတာ္ထဲတြင္ ကစားေနၾကသည္။ အကစားလြန္ၿပီး မိုးခ်ဳပ္သြားေသာအခါ အိမ္ေတာ္၌လည္း အေစာင့္မက်န္ရစ္ခဲ့သျဖင့္ ထမင္းဟင္းခ်က္ျပဳတ္ထားမည့္သူ မရွိဘဲ ျဖစ္ေနေလသည္။ ထိုအခါ ျမင္ကြန္းမင္းသားညီေနာင္ ႏွစ္ပါးသည္ က်ဳံးေတာ္အနီး၌ ျမက္စားေနၾကေသာ ဘုရင္၏ မဂၤလာႏြားျဖဴ တစ္ရွဥ္းလံုးကို ဖမ္း၍သတ္ကာ ခ်က္ျပတ္၊ ေၾကာ္ေလွာ္ၿပီး စားေသာက္လိုက္ၾကသည္။

• ျမင္ကြန္းမင္းသားညီေနာင္ပုန္ကန္ရန္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်သည္ကို အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္းသား၏ သမီးေတာ္၊ ျမင္ကြန္းမင္းသား၏ မိဖုရားက သိရွိေလေသာေၾကာင့္ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ခမည္းေတာ္အား သံေတာ္ဦးတင္၏။ ထိုအေၾကာင္းကို ျမင္ကြန္းမင္းသား သိေသာအခါ `သယ္..သင့္အေဖ ရွင္ဘုရင္ျဖစ္ေတာ့ သင့္ကို မိဖုရားေျမႇာက္မတဲ့လား၊ ငါရွင္ဘုရင္ျဖစ္မွ သင္းမိဖုရားျဖစ္မွာေတာ့ သူမၾကည့္ဘူး၊ ဒါေလာက္ အေဖကို လင္ထက္ပိုခ်စ္လွတဲ့ သတၱ၀ါမ၊ သြားျမဲလမ္းကိုသာ သြားေတာ့´ဟု ေျပာဆိုႀကိမ္း၀ါးၿပီး အဂၤေတေထာင္းေသာ ေမာင္းဆံုထဲသို႔ အရွင္လတ္လတ္တုတ္ေႏွာင္ကာ ထည့္ေထာင္း၍ ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ပစ္လိုက္ေလသည္။ (သမီးေတာ္ကို ျမင္ကြန္းမင္းသား သတ္ပစ္ေၾကာင္း ကေနာင္မင္းသား သိေသာ္လည္း အေရးမယူပဲ `သားသမီးပဲ ေနာင္မ်ားစြာရႏိုင္ေသးသည္´ဟု ဆိုကာ ေအးေအးေနခဲ့ေလသည္။)

( ျမင္ကြန္းမင္းသား အေၾကာင္းစာအုပ္တစ္အုပ္မွာ သူက ကေနာင္မင္းရဲ႕သမီးေတာ္ကို မသတ္ပါဘူးလို႕ၾကားဖူးပါတယ္ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္)

• ညီေတာ္ ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားကလည္း သက္ေတာ္ ၁၆ႏွစ္၊ ၁၇ႏွစ္တိုင္ေအာင္ ေတာင္ဥယ်ာဥ္ေတာ္အတြင္းရွိ ေရကန္တြင္ ငွက္ေပ်ာတံုးကို ေဖာင္ဖြဲ႔၍ တက္စီးၿပီး ေရွ႕ကႀကိဳးတတ္လ်က္ လူႏွစ္ေယာက္က ဆြဲရေလသည္။ ေန႔စဥ္ ျပဳလုပ္ရေသာေၾကာင့္ မွဴးမတ္ႀကီးမ်ားမွစ၍ အရာရွိမ်ားက ကြယ္ရာတြင္ ျမင္းခုန္တိုင္ဟု မေခၚဘဲ လူေတေလးဟု ေခၚေလသည္။ ^[3]

ၾကံစည္ၾကပံု

ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ မိမိ၏ အေထြေထြ မေက်နပ္မႈကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ညီေတာ္ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားႏွင့္ တိုင္ပင္သည္။ ခမည္းေတာ္ႏွင့္ ဘေထြးေတာ္တို႔ကို ပုန္ကန္ၿပီး ထီးနန္းသိမ္းပိုက္ရန္ ၾကံစည္သည္။ ထိုအၾကံအစည္ကို ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ရွိ အဂၤလိပ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ ေခတ္မီေရးအတြက္ အားသြန္ခြန္စိုက္ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ကေနာင္မင္းသားမရွိလွ်င္ ေခတ္မီေရးလုပ္ငန္းမ်ား ရပ္စဲကုန္လိမ့္မည္ဟု အဂၤလိပ္တို႔က ေတြးထင္ယံုၾကည္ၾကပံုေပၚသည္။
စ႐ိုက္ၾကမ္းၿပီး မိမိလုပ္ကိုင္ခ်င္ၿပီဆိုလွ်င္ မည္သည့္အေရးကိုမွ် မငဲ့ကြက္၊ မည္သူ႕မ်က္ႏွာကိုမွ မေထာက္ေသာ ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ ထီးနန္းစည္းစိမ္ လုယူေရးအတြက္ လူယံုမ်ားကို စုသည္။ စာေပပညာရွင္၊ ေဗဒင္ပညာရွင္ ျဖစ္ေသာ စေလဦးပုညက အခါေတာ္ေပးသည္။ ျမင္ကြန္း ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားတို႔သည္ ဦးပုည တြက္ခ်က္ေပးေသာ အခါေတာ္အတိုင္း လႈတ္ရွားရန္ ျပင္ဆင္ၾကသည္။ (ပထမဆံုးလုပ္ၾကံရန္ ဦးပုညထံ အခါေတာင္း၍ ႀကိဳးစားၾကရာ၌ မင္းတုန္းမင္းတရား လယ္ထြန္မဂၤလာဆင္းခ်ိန္တြင္ လုပ္ၾကံရန္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ စစ္အဂၤါေလးပါးႏွင့္ ဘုရင္ကို ၀ိုင္းရံထားကာ ၾကြျမန္းေသာေၾကာင့္ လုပ္ၾကံရန္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရေပသည္။)^[4]

ျဖစ္ပြားပံု

သကၠရာဇ္၁၂၂၈-ခုႏွစ္၊ ဒုတိယ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္(၇)ရက္၊ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၆၆-ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လ(၂)ရက္၊ ၾကာသပေတးေန႔တြင္ ရတနာပံုေနျပည္ေတာ္ တစ္ခုလံုး အံုးအံုးကၽြတ္ကၽြတ္ ဆူညံသြားေစသည့္ အေရးအခင္းႀကီးေပၚလာသည္။ ထိုေန႔တြင္ အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္းသားသည္ ယာယီလႊတ္ေတာ္အနီးရွိ တဲႀကီးအတြင္း၌ ျမေတာင္၀န္ႀကီးဦးမႈိ၊ ပခန္း၀န္ႀကီး ဦးရန္ေ၀း တို႔ႏွင့္အတူ သႆေမဓကိစၥမ်ားကို တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးေနသည္။
မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီးမွာ ေတာင္နန္းမေတာ္ မိဖုရားႏွင့္အတူ မဟာေလာကမာရဇိန္ ဘုရားပရိ၀ွဏ္ေတာ္အတြင္း၌ ပါဠိပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ေက်ာက္ထက္အကၡရာတင္ရာတြင္ ႀကီးၾကပ္ရန္ စီစဥ္ေနသည္။ မင္းတရားႏွင့္အတူ သားေတာ္မကၡရာမင္းသား၊ အေနာက္၀န္ရပ္ေစာက္ၿမိဳ႕စား၊ လႈိင္းတက္ၿမိဳ႕စား၊ ဘုန္းေတာ္ျဖစ္ေသနတ္ဗိုလ္၊ ကိုယ္ရံေတာ္၊ စားေတာ္ကြမ္း၊ ေရထီးဓားလက္စြဲ စသည့္ ေနာက္လိုက္ငါးဆယ္ခန္႔တို႔ လိုက္ပါရန္ ပြဲေတာ္ေဆာင္မွ စံနန္းေတာ္အေနာက္တံခါးဆီသို႔ ထြက္လာၾကသည္။
နန္းေတာ္၀င္းႏွင့္ ကပ္လ်က္ရွိ ျမင္ကြန္းမင္းသား၀င္းတြင္ ငျဖဴသီး၊ ေဇာ္ဂ်ီဗိုလ္ အစရွိေသာ ျမင္ကြန္း ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားတို႔၏ ေနာက္လိုက္ (၅၀)ခန္႔မွာ အရက္ေသစာ ေသာက္စားရင္း ရဲေဆးတင္ေနၾကသည္။
ဦးပုည သတ္မွတ္ေပးေသာ မြန္းတက္ခ်ိန္ အခါေတာ္သို႔ေရာက္သည္ႏွင့္ ေတာင္ျပင္ေဟာ္ကုန္းဘက္တြင္ ေစာင့္ေနသူတို႔က မီး႐ႈိ႕အခ်က္ေပးသည္။ ျမင္ကြန္း ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားတို႔သည္ ရန္ျဖစ္ေလဟန္ အကြက္ဆင္ၿပီး စံနန္းေတာ္အတြင္းသို႔ ေျပး၀င္သည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ ဓားကိုင္ကာ ခုတ္မည့္ဟန္ျဖင့္ ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားေနာက္မွ လိုက္သည္။ ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားက အသက္ေဘးမွ လြတ္ေအာင္ေျပးသည့္ဟန္ျဖင့္ ေျပးလာရင္း လႊတ္ေတာ္အနီးသို႔ ေရာက္သည့္အခါ `ဘေထြးေတာ္ ကယ္ေတာ္မူပါ´ ဟု အသံကုန္ေအာ္သည္။
ကေနာင္မင္းသားသည္ မင္းသားညီေနာင္တို႔ ရန္ျဖစ္ေနၾကၿပီဟု မွတ္ထင္ၿပီး တားရန္ႀကိဳးစားသည္။ သို႔ေသာ္ စံနန္းေတာ္၀င္းအတြင္း ဓားကိုင္၍၀င္လာေသာ ျမင္ကြန္းမင္းသား၏ မူမမွန္ပံုကို သတိျပဳမိသြားသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ပင္လွ်င္ လႊတ္ေတာ္တက္ရာ၌ ဓားလွံ၊ ေသနတ္မ်ားကို စံနန္းေတာ္အျပင္ အုတ္ဇရပ္၌ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါ မ်ားႏွင့္အတူ ထားခဲ့ရပါလ်က္ ျမင္ကြန္းမင္းသားက ဓားကိုင္ၿပီး စံနန္းေတာ္၀င္းအတြင္း ၀င္လာပံုမွာ မ႐ိုးသားဟု အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္းသား စဥ္းစားမိသြားသည္။ မင္းသားညီေနာင္တို႔ေနာက္မွ ေနာက္လိုက္မ်ား ပါလာသည္ကလည္း မသကၤာစရာ ျဖစ္၏။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမင္ကြန္းမင္းသား၏ မူမမွန္ပံုကို ရိပ္စားမိသျဖင့္ စံုစမ္းရန္ ေရွ႕သို႔တိုးထြက္သြားေသာ ျမေတာင္၀န္ႀကီးဦးမႈိမွာ ပုန္ကန္သူတို႔၏ ဓားခ်က္မိသြားေလသည္။ ဦးမႈိ၏ အျဖစ္ကို ေတြ႔ျမင္လိုက္ရေသာ ဖိနပ္ေတာ္သား ဦးကရင္က `ရန္သူေတာ္ပါဘုရား၊ သတိထားပါဘုရား´ဟု ေအာ္ဟစ္သတိေပးသည္။ ကေနာင္မင္းသားသည္ တူေတာ္ေမာင္မင္းသားမ်ား ရန္ရွာမည့္ အစီအစဥ္ကို သိသြားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ေပၚသို႔ ေျပးတက္၏။ အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္းသားသည္ ရန္ကိုေရွာင္ရန္ ႀကိဳးစားရင္း ေလွခါးအတက္တြင္ ျမင္ကြန္းဘက္ေတာ္သား ငျဖဴသီး မီလာၿပီး ဓားႏွင့္ခုတ္သျဖင့္ ေျခေထာက္ကို ဓားခ်က္ထိၿပီး လဲက်သည္။ ထိုအခ်ိန္မွာပင္ ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသား ေရာက္လာကာ အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္းသား၏ ေခါင္းကို ျဖတ္ယူလိုက္သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ေခတ္မီလက္နက္ႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္ခ်င္ေသာ အိမ္ေရွ႕စံ ကေနာင္မင္းသားသည္ မေလာက္ေလး မေလာက္စား မင္းသားငယ္မ်ား၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ က်ဆံုးရသည္။ ပုန္ကန္သူတို႔သည္ ကေနာင္မင္းသား၏ ဘက္ေတာ္သားမ်ားျဖစ္ေသာ မလြန္မင္းသား၊ ျပင္စည္မင္းသား၊ စကုမင္းသားတို႔ကို အိမ္ေရွ႕မင္းက ေခၚသည့္ဟန္ လိမ္ညာေခၚယူကာ စံနန္းေတာ္ လက္ယာ၀င္း တံခါးအျပင္၌ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္လိုက္ၾကသည္။
ဒီအေရးမွာ အိမ္ေရွ႔စံ ကေနာင္မင္းသား၊ ျမေတာင္ျမိဳ႔စားေသနတ္၀န္ၾကီး၊ မလြန္မင္းသား၊ စကုမင္းသားနဲ႔ ျပင္စည္မင္းသားတို႔ က်ဆံုးခဲ့ၾကသည္။ ေလာင္းရွည္ၿမိဳ႕စား ၀န္ႀကီး၊ လက္၀ဲ၀င္းမွဴး၊ ေျမဒူးၿမိဳ႕စား စသူတို႔ ဒဏ္ရာရၾကသည္။ ပခန္း၀န္ႀကီး ဦးရန္ေ၀း အပါအ၀င္ မွဴးမတ္အခ်ဳိ႕ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ခဲ့ၾကသည္။
ျမင္ကြန္း ျမင္းခုန္တိုင္ညီေနာင္တို႔၏ ေနာက္လိုက္သားမ်ားသည္ တံခါးနီ နန္းေျမဘံုစံနန္းေတာ္ကို အတင္း၀င္ၾကသည္။ အေရွ႕၀င္းမွဴး၊ ေတာင္ထား၀ယ္ဗိုလ္၊ ကင္း၀န္မင္းႀကီးတို႔သည္ စံနန္းေတာ္သို႔က်ဴးေက်ာ္လာေသာ ျမင္ကြန္းမင္းသားတို႔အား ခုခံတိုက္ခိုက္သည္။ သို႔ေသာ္အားျခင္းမမွ် ခုခံသူတို႔ အထိအခိုက္ အက်အနာမ်ားသည္။ အတြင္း၀န္ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕စား မင္းႀကီး မဟာမင္းလွေက်ာ္ေခါင္ကို ဓားမ်ားျဖင့္မိုးကာ ၿခိမ္းေျခာက္၍ သစၥာခံေစသည္။ သူရဲ၀န္ `ေရႊျပည့္ရန္ေအာင္ျမင္း၀န္ သတိုးမင္းႀကီး မဟာသမိန္ေဘျဖတ္စ´ကိုလည္း ၎နည္းအတိုင္း သစၥာခံေစရာ သစၥာမခံျငင္းဆန္သျဖင့္ ငျဖဴသီးကပင္ လုပ္ၾကံလိုက္ရာ စံနန္းေတာ္ေပၚတြင္ က်ဆံုးရ၏။ သူရဲ၀န္၏ ေက်ာက္စီဓားကို ငျဖဴသီးက ရေလသည္။ ေဗာင္းေတာ္ေဆာင္မာရဘင္ တံခါးကိုဖ်က္၍ အတင္း၀င္ေရာက္လုပ္ၾကံၾကသျဖင့္ တံခါးမွ ေစာင့္ေရွာက္ခုခံသူ ေတာင္ဒ၀ယ္ဗိုလ္သည္ ရန္သူ႕လက္ခ်က္ျဖင့္ က်ဆံုးရေလသည္။
ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားသည္ မင္းတုန္းမင္းရွိရာ ယာယီနန္းေတာ္သို႔ အေျပးလာေသာအခါ မင္းတုန္းမင္းအနီး ခစားေနေသာ ကင္း၀န္မဟာမင္းလွေဇယ်သူမွ `ခမည္းေတာ္ကို မလုပ္ၾကံသင့္ပါ ဘုရား´ဟုဆိုကာ ေရွ႕မွစီး၍ကာကြယ္သျဖင့္ ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားလက္ခ်က္ျဖင့္ ကင္း၀န္မဟာမင္းလွေဇယ်သူမွာလည္း က်ဆံုးရေလသည္။ မင္းတုန္းမင္းလည္း လုပ္ၾကံမည့္ဆဲဆဲ လြတ္ေျမာက္ခဲ့၍ အခင္းျဖစ္သည္ဆိုသည္ႏွင့္ နန္းေတာ္သို႔ ၀င္ရန္ႀကိဳးစားသည္။ ၀င္းအျပင္သို႔အေရာက္တြင္ ျမင္ကြန္းမင္းသားက လုပ္ၾကံရန္ တာ၀န္ေပးထားေသာ ေရႊဓားဗိုလ္ ငပိုက္ႀကီးႏွင့္ ေတြ႕သည္။ မင္းတုန္းမင္းသည္ သူ႔အား လုပ္ၾကံရန္ေစာင့္ေနေသာ ငပိုက္ႀကီးကို ေတြ႕သည္ႏွင့္ `ငပိုက္ႀကီး ငါ့ကိုပို႔စမ္း´ဟု အမိန္႔ေပးသည္။ ငပိုက္ႀကီးသည္ မင္းတုန္းမင္း၏ အမိန္႔ေပးသံကို ၾကားသည္ႏွင့္ သူ၏ တာ၀န္ကို ေမ့ေလ်ာ့သြားသည္။ သူလုပ္ၾကံရမည့္ မင္းတုန္းမင္းကို ခ်ီပိုးၿပီး နန္းေတာ္စီသို႔ ခတ္သုတ္သုတ္ေလွ်ာက္သည္။ မိဖုရားေခါင္ႀကီးကို ကုလားပ်ဳိေသနတ္စာေရး ေမာင္ျခံဳက ခ်ီပိုးၿပီး ပို႔ရသည္။ မကၡရာမင္းသားမွာ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါမ်ားႏွင့္ အတူ ဖခင္မင္းတရားကို ကာကြယ္ၿပီးလိုက္သည္။ လမ္းခရီးတြင္ အေနာက္၀န္ဦးတက္တူကို ျမင္းႏွင့္ေတြ႕သည္။ မင္းတုန္းမင္းသည္ ထိုျမင္းေပၚသို႔ေျပာင္းစီးၿပီး ခရီးဆက္ကာ နန္းေတာ္သို႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ေျမာက္ဘက္ ပန္းဦးတံတားမွ ေဘးကင္းစြာ ၀င္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ၀န္ႀကီးဦးရန္ေ၀းမွာလည္း တပ္ေတာ္ႏွင့္ ေတြ႕ၿပီး ေနာက္ကလိုက္ပါလာသည္။
မင္းတုန္းမင္း ေရႊနန္းေတာ္သို႔ ၀င္ေရာက္သြားခ်ိန္တြင္ ျမင္ကြန္း ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားတို႔သည္ ယာယီနန္းေတာ္အတြင္း ေမႊေႏွာက္ၿပီး ခမည္းေတာ္ကို လိုက္လံရွာေဖြသည္။ စံနန္းေတာ္တြင္ မေတြ႔ရသည့္အခါ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္လာၿပီး (ေရႊကၽြန္းပိုင္ကၽြန္းလြန္ခါမွ ပ်ဳိတားႏိုင္႐ိုးလား) ဟူေသာ တေပါင္သီခ်င္းမ်ားကို ဟစ္ေအာ္ေၾကြးေၾကာ္ရင္း ေရႊၿမိဳ႕ေတာ္ ဦးထိပ္တံခါးမွ ၿမိဳ႕အတြင္းသို႔ ၀င္သည္။ ၿမိဳ႕အတြင္းသို႔ေရာက္သည္ႏွင့္ ေရြးေတာ္ယူတံခါးမွ သစ္တပ္အတြင္းသို႔ ၀င္ရန္အားထုတ္ၾကသည္။ ေရြးေတာ္ယူတံခါးတြင္ နတ္ရွင္ေရြး ေသနတ္ဗိုလ္ ေမာင္စို တပ္ႏွင့္ ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္သည္။ ေသနတ္ဗိုလ္တပ္က ျမင္ကြန္းတပ္ကို မတားႏိုင္သျဖင့္ ဆုတ္ခြာရာ ေရြးေတာ္ယူတံခါး ပြင့္သြား၏။ ျမင္ကြန္းမင္းသား၏ အမိန္႔ႏွင့္ ေနာက္လိုက္ တပ္သားမ်ားက လႊတ္ေတာ္ကို ၀င္စီးသည္။ လႊတ္ေတာ္အတြင္းရွိေနေသာ မေကြးၿမိဳ႕စား၀န္ႀကီး သတိုးမင္းႀကီး မဟာမင္းလွ သီဟသူ၊ ၀န္ေထာက္ေက်ာက္ရဲ ၿမိဳ႕စားမင္းႀကီး မင္းေခါင္သီဟသူ၊ အသည္၀န္ေထာက္မင္းႀကီး မဟာသီဟသူရ၊ ၀န္ႀကီးဦးၾကာႏုႏွင့္ မွဴးမတ္မ်ား အဖမ္းခံၾကရသည္။
ျမင္ကြန္းမင္းသား၏ တပ္သည္ တံခါးနီကို စီးႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားသည္။ တံခါးနီေပါက္လွ်င္ နန္းေတာ္သို႔ေရာက္ၿပီ။ ထိုအခါ ရာဇပလႅင္သည္ မိမိတို႔ လက္၀ယ္သို႔ ေရာက္မည္။ တံခါးနီမွေန၍ မကၡရာမင္းသားႏွင့္ ပခန္း၀န္ႀကီးတို႔ ဦးစီးေသာတပ္မ်ားက ရြတ္ရြတ္ခၽြန္ခၽြန္ ျပန္လည္ခုခံသည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ မကၡရာမင္းသားကို စည္း႐ံုးရန္ႀကိဳးစားသည္။ မကၡရာမင္းသားက `ငါ့ဗိုက္ထဲမွာ ခမည္းေတာ္ရဲ႕ ထမင္းရွိတယ္´ ဟုဆိုၿပီး ျပန္လည္ခုခံသည္။ ျမင္းခုန္တိုင္မင္းသားသည္ နန္းတြင္းသို႔ အလြယ္တကူမ၀င္ႏိုင္သျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ကို မီး႐ႈိ႕ရန္ ျမင္ကြန္းမင္းသားအား အၾကံေပးသည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားက နန္းေတာ္ထဲမွာ မယ္ေတာ္ရွိေန၍ ညီေတာ္၏ အၾကံကိုလက္မခံေပ။ မင္းသားညီေနာင္တို႔သည္ ပုရပိုက္တြင္ ၿမိဳ႔နန္းတစ္ျခမ္းကို ရၿပီ၊ ခမည္းေတာ္သေဘာထားကို သိလိုသည္ဟု စာေရး၍ ပိုးနီပု၀ါရစ္ပတ္ကာ တံခါးနီအတြင္းသို႔ ပစ္ခ်သည္။ ထိုစာကို တံခါးနီအမႈထမ္း ငေရခ်မ္းမွတစ္ဆင့္ မင္းတုန္းမင္းကိုယ္ေတာ္တိုင္ဖတ္ၿပီး ငါ့ကိုရန္မျပဳႏွင့္ ဟုစာေရးကာ ပု၀ါနီရစ္ပတ္ၿပီးလွ်င္ ျမင္ကြန္းညီေနာင္တို႔၏ မိခင္ ေတာင္ေရႊေရးမိဖုရားအား အပို႔လႊတ္သည္။
မင္းသားညီေနာင္တို႔သည္ စာကိုအေရးမထားဘဲ ဆက္လက္တိုက္ခိုက္သည္။ ထိုစဥ္ ကေနာင္မင္းသား၏တပ္မ်ားက ကေနာင္မင္းသားကြယ္လြန္သည္ကို မသိဘဲ ၎၏သခင္ကိုရွာရန္ နန္းေတာ္သို႔ ခ်ီတက္လာၾကသည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသား၏ တပ္မ်ားသည္ ကေနာင္မင္း၏ တပ္မ်ားလာေသာအခါ ထြက္ေျပးၾကရသည္။ အသာစီးရေနေသာ ျမင္ကြန္းမင္းသားတပ္မ်ားသည္ တခဏအတြင္းမွာပင္ အေရးနိမ့္ သြားၾကသည္။ တိုက္ပြဲတြင္ ျမင္ကြန္းမင္းသားဘက္က အထိနာၿပီး အေနာက္႐ံုးဘက္တြင္ သြားေရာက္စု႐ံုးစဥ္ မင္းတုန္းမင္းအား လႊတ္ေပးလိုက္ေသာ ငပိုက္ႀကီးကို ေတြ႔သည္ႏွင့္ ျမင္ကြန္းမင္းသားက အဆံုးစီရင္လိုက္သည္။ အေနာက္႐ံုးမွေန၍ တစ္ညလံုး နန္းေတာ္သို႔ ေသနတ္စိန္ေျပာင္းမ်ားျဖင့္ ပစ္ခတ္သည္။ မင္းတုန္းမင္းတပ္က နန္းေတာ္မွေန၍၎ ကေနာင္မင္းသားတပ္က သစ္တပ္အျပင္မွေန၍၎ တိုက္ခိုက္သျဖင့္ ျမင္ကြန္းတပ္သည္ ည သံုးခ်က္တီးေက်ာ္အခ်ိန္၊ ၿမိဳ႕ေတာင္ဘက္ `ရန္ႏွိမ္´တံခါးမွ ဆုတ္ခြာကာ ဆိပ္ကမ္းရွိ ဘုရင္ပိုင္ေရနန္းစၾကာ သေဘၤာႏွင့္ ေအာက္ပိုင္း မလြန္အရပ္ကို စုန္ျပီးေျပးၾကသည္။ လမ္းခရီးတြင္ ၿမိဳ႕ရြာမ်ားကို တိုက္ခိုက္ကာ ေရႊေငြရတနာပစၥည္းမ်ားကို သိမ္းယူသည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားႏွင့္ အေပါင္းအပါတို႔သည္ ျမင္းျခံတြင္လူစုကာ ေနျပည္ေတာ္ကို တိုက္ခိုက္ရန္ၾကံေသာ္လည္း မေအာင္ျမင္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားတို႔ကို ဖမ္းဆီးရန္အတြက္ အတြင္း၀န္ ေရနံေခ်ာင္းၿမိဳ႕စား မင္းႀကီး မဟာမင္းလွေက်ာ္ေခါင္ကို လက္နက္လူသူအျပည့္ႏွင့္ ျမနန္းစၾကာ သေဘၤာျဖင့္ လိုက္ေစသည္။ သို႔ေသာ္ ျမင္ကြန္းမင္းသားအဖြဲ႔သည္ အဂၤလိပ္ အစိုးရပိုင္နယ္ေျမထဲသို႔ ဆုတ္ခြာသြားၿပီး လြတ္ေျမာက္သြားခဲ့သည္။ ^[5]

• ျမင္ကြန္းမင္းသား ညီေနာင္ႏွင့္အတူ မိခင္ ေတာင္ေရႊေရးမိဖုရားလည္း ပါသြားေလသည္။

ျမင္ကြန္းမင္းသား ညီေနာင္တို႔သည္ ေနာက္လိုက္အေျခြအရံ အနည္းငယ္ႏွင့္ ရန္ကုန္သို႔ ထြက္ခြာလာရာ အလြန္ေမာပန္းေတာ္မူသျဖင့္ ေတာစပ္တစ္ခု၌ အိပ္ေပ်ာ္ေနစဥ္ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္တို႔က မလြတ္တမ္း အေစာင့္အၾကပ္ ျပင္းထန္စြာျဖင့္ ဖမ္းဆီးၿပီးလွ်င္ အလြန္က်ဥ္းေျမာင္းလွေသာ အခ်ဳပ္အေႏွာင္တို႔ျဖင့္ ကပၸလီကၽြန္းသို႔ ပို႔ေလသည္။ ထိုၿမိဳ႕၌လည္း စိတ္မခ်ရေသးသျဖင့္ ကာလကတၱားသို႔ ၎၊ ထိုမွတဆင့္ ခ်ဴနာၿမိဳ႕သို႔၎၊ တဖန္ ဗာရာဏသီၿမိဳ႕သို႔ ၎ ပို႔ေဆာင္ကာ မည္သည့္ကိုမွ် ထြက္ခြင့္ မျပဳေတာ့ေခ်။

• ကေနာင္မင္းသား လုပ္ၾကံခံရေသာေန႔မွာပင္ ကေနာင္မင္းသား၏ သားေတာ္ႀကီး ပန္းထိမ္းမင္းသားက ေနာက္လိုက္မ်ားႏွင့္ ေရႊဘိုသို႔ ထြက္သြား၍ ေနျပည္ေတာ္ကို ပုန္ကန္ေသာ ပန္းထိမ္းမင္းသား အေရးအခင္းျဖစ္လာေလသည္။

မေလွ်ာ့ေသာဇြဲ

ကေနာင္မင္းသားကို လုပ္ၾကံခဲ့ေသာ ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ တိုင္းတပါးသို႔ ေရာက္ရွိေနေသာ္လည္း အာဏာသိမ္းမည့္အၾကံအစည္ကို မေလွ်ာ့ဘဲ ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားသည္။ ဗာရာဏသီရွိ အက်ယ္ခ်ဳပ္ခံထားရေသာ စံအိမ္မွ ျမင္ကြန္းမင္းသားသည္ သူ၏ အ၀တ္ေဟာင္းမ်ားကို လာယူေလွ်ာ္ဖြတ္ ေပးေသာ ဒိုဘီႀကီးကို ဖမ္းစီး၍ ဒိုဘီႀကီး၏ အ၀တ္မ်ားကို၀တ္ဆင္ၿပီး အ၀တ္ေဟာင္းထုပ္ကို ေခါင္းတြင္ရြက္ကာ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ သြားေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ကုန္သည္တစ္ေယာက္၏ အခိုင္းအေစကူလီအျဖစ္ ျပင္သစ္အပိုင္ ခ်ႏၵရာနဂိုၿမိဳ႕သို႔ အေရာက္သြားၿပီး ျပင္သစ္အစိုးရထံ ခိုလႈံသည္။^[6]
ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမသည္ ဂ်ပန္ျပည္မွအျပန္ ကိုရီးယား၊ တ႐ုတ္ျပည္တို႔မွတစ္ဆင့္ အင္ဒိုခ်ဳိင္းနားရွိ ဆိုင္ဂံု (ယခု ဗီယက္နမ္ ဆိုရွယ္လစ္ သမၼတႏိုင္ငံ ဟိုခ်ီမင္းၿမိဳ႕ေတာ္)သို႔ ၀င္ခဲ့သည္။ ဆိုင္ဂံုၿမိဳ႕တြင္ မင္းတုန္းမင္းတရားႀကီး၏ သားေတာ္ ျမင္ကြန္းမင္းသားႀကီးႏွင့္ ၎၏ သားေတာ္ႏွစ္ပါးတို႔ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားႀကီးက ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမအေၾကာင္းကို သတင္းစာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ၾကားသိၿပီး ျဖစ္ရာ အလြန္ေတြ႕ခ်င္ေနသည္။ ထို႔ေနာက္ ဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ ဆိုင္ဂံုၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း သိလွ်င္ သိခ်င္း ျမင္ကြန္းမင္းသားႀကီးက ဆရာေတာ္အားပင့္၍ ဆြမ္းေကၽြးခဲ့သည္။ ဆရာေတာ္ ဆြမ္းဘုဥ္းေပးေနစဥ္ ျမင္ကြန္းမင္းသားႀကီးက အရွင္ဘုရား၊ တပည့္ေတာ္ ရာဇပလႅင္ေပၚ ဖင္မထိုင္ရသမွ်ေတာ့ ျမန္မာျပည္ကို မျပန္ေတာ့ဘူးဟု ေလွ်ာက္ထားရာ ဆရာေတာ္က ဒကာႀကီး၊ ခဲတစ္လံုးကို ေရထဲခ်က အသံျမည္ပါလိမ့္မည္၊ ျမန္မာျပည္ကေတာ့ အသံျမည္ေတာ့မည္ မဟုတ္ေပ ဟု မိန္႔ေတာ္မူရာ ျမင္ကြန္း မင္းသားႀကီးမွာ မ်က္ရည္မ်ားပင္ က်ရွာခဲ့သည္ဟု ဆို၏။ ^[7]

စိတ္နာၾကပံု

သာယာဝတီမင္းေခၚ ေရႊဘိုမင္းလက္ထက္၊ အမရပူရနန္းၿမိဳ႕အတြင္း မင္းတုန္းမင္းသားႏွင့္ ကေနာင္မင္းသားတို႔ ညီေနာင္ စံေတာ္မူသည့္ ၀င္းႏွစ္၀င္းမွာ ကပ္လွ်က္ရွိသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ကေနာင္မင္းသား ကိုယ္လုပ္ေတာ္ ေဆာင္ရသခင္ႀကီး (ခင္ဖြားႀကီး)၏ အေဆာင္ႏွင့္ ျမင္ကြန္းမင္းသား၏ မယ္ေတာ္အေဆာင္တို႔မွာ နီးကပ္သည္။ ျမင္ကြန္းမင္းသားမွာ ငယ္စဥ္က ပန္းနာရင္က်ပ္ရွိသျဖင့္ မအိပ္ရ၍ ခင္ဖြားႀကီးက ထိန္းရ၊ ျပဳစုရသည္ဟု ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ျမင္ကြန္းညီေနာင္ လက္ခ်က္ႏွင့္ အိမ္ေရွ႕မင္း နတ္ရြာစံရေသာအခါ ခင္ဖြားႀကီးသည္ ျမင္ကြန္းမင္းသားကို အလြန္စိတ္နာသည္ဟု အိမ္ေရွ႕ေတာ္ဆက္မ်ားက ေျပာၾကသည္။ ^[8]

ဘ၀နိဂံုး

၁၉၀၈-ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ(၁၄)ရက္တြင္ ျမင္ကြန္းမင္းသား၏ မိခင္ ေတာင္ေရႊေရးမိဖုရားသည္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ၊ ေဆးဂံုၿမိဳ႕ (ယခု-ဟိုခ်ီမင္းၿမိဳ႕)၌ ကြယ္လြန္သည္။
၁၉၂၁-ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၂၀)ရက္တြင္ ျမင္ကြန္းမင္းသားႀကီး (၁၈၄၂-၁၉၂၁)သက္ေတာ္ (၇၉)ႏွစ္သည္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ဟိုခ်ီမင္းၿမိဳ႕၌ ကံကုန္သည္။ ^[9]

ကိုးကား

1. ↑ ေနထြတ္၏ ‘မႏၲေလးအဘိဓာန္’ စာအုပ္
2. ↑ ေမာင္ပုဆိုးၾကမ္း၏ ကေနာင္မင္းသား
3. ↑ ဒဂုန္ခင္ခင္ေလး၏ ျမင္ကြန္းညီအစ္ကိုႏွင့္ ပတိမ္းမင္းသားပံုကန္မႈ (အ႒ာရသ မဂၢဇင္း၊ အမွတ္တစ္)
4. ↑ ျမေကတု၏ နန္းဓေလ့မွတ္တမ္းမ်ား
5. ↑ ေကာင္းထက္ ၏ ရတနာပံုရွင္းတမ္း(၂၀၀၈-ခု၊ မတ္လ၊ ပထမအႀကိမ္)
6. ↑ ေကာင္းထက္၏ စုဖုရားလတ္ရွင္းတမ္းႏွင့္ ပါေတာ္မူျဖစ္ရပ္မ်ား(၂၀၀၄၊ ၾသဂုတ္လ၊ပအႀကိမ္)
7. ↑ သန္း၀င္းလႈိင္၏ ႐ုပ္ထုမွေျပာေသာ ျမန္မာ့သမိုင္း၀င္ ပုဂၢိဳလ္ထူးမ်ား
8. ↑ ေမာင္သန္းေဆြ(ထား၀ယ္)၏ ကုန္းေဘာင္အလြန္ (ပ)အုပ္၊ ၂၀၀၅-ခု၊ စက္တင္ဘာလ
9. ↑ သန္း၀င္းလႈိင္ ေရး ၂၀ရာစု ျမန္မာ့သမိုင္း၊ ၂၀၀၉-ခု၊ ေမလ(ပထမအႀကိမ္)