ဆင္ျဖဴေတာ္
ဆင္ျဖဴေတာ္ဆိုသည္မွာ ဆင္အေရာင္သည္ အျဖဴေရာင္ရွိေသာ ဆင္မ်ဳိးကို ေခၚသည္။ ဆင္ျဖဴသည္ ရွားပါးတိရစၧာန္ ျဖစ္၍ ဆင္ျဖဴကို တစ္ေကာင္ဟု မသံုးပဲ ရတနာကဲ့သို႔ တန္ဘိုးထားရွိေသာေၾကာင့္ ေတာ္ဟု တပ္ကာ ဆင္ျဖဴေတာ္ဟု သံုးႏႈန္းသည္။ ျမန္မာရာဇ၀င္၌ ေရွးဘုရင္တြင္ ဆင္ျဖဴေတာ္ (အေသ) ကိုပင္ ရရွိပင္လွ်င္ ဆင္ျဖဴရွင္ဘြဲ႔ကို ခံယူခဲ့သူ ရွိေနပါသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္သည္ က်က္သေရမဂၤလာႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ဟုလည္း ယံုၾကည္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆင္ျဖဴရွင္ မင္းၾကား ႀကီး၊ တစီးရွင္၊ ငါးစီးရွင္၊ ဆင္ျဖဴမရွင္ မိဘုရားႀကီး စသည္ျဖင့္ ေရွးဘုရင္မ်ားေခတ္က ဘြဲ ့ခံခဲ့ၾကသည္။
- (ဆင္ျဖဴအေသတစ္စီးေမ်ာ လာသည္ကို ဆယ္ယူေစၿပီး ဆင္ကတင္ကာ ဆင္ျဖဴရွင္ဘြဲ႕သျဖင့္ သမိုင္းတြင္ တစ္စီးရွင္ သီဟသူအျဖစ္၎၊ ပင္းယၿမိဳ႕တည္ သီဟသူ အျဖစ္၎ ေက်ာ္ၾကားေပသည္။)
Contents[hide] |
[ျပင္ဆင္ရန္] ဆင္ျဖဴေတာ္၏ ၾကန္အင္လကၡဏာ
- မ်က္လံုးသည္ ပုလဲေရာင္ ရွိရမည္။
- ခြာသည္ အျဖဴေရာင္ ရွိရမည္။
- ဆင္၏ေက်ာကုန္းသည္ ငွက္ေပ်ာကုန္း သဏၭာန္ ရွိရမည္။
- အေမြးေရာင္သည္ ကၽြဲျဖဴလုိ ရွိရမည္။
- အစြယ္ စံုရွိရမည္။
- အျမီးသည္ တံခါးလက္၀ါးပံုစံျဖစ္ရမည္။
- နားရြက္သည္ သာမန္ ဆင္ေတြထက္ ၾကီးရမည္။
- သာမန္ဆင္မ်ားႏွင့္ မတူဘဲ ကၠုေျႏၵသိကၡာရွိျပီး တည္ျငိမ္ေနရမည္။
[ျပင္ဆင္ရန္] ဆင္ျဖဴ (၁၂)မ်ဳိး
- ၁။ “ရတနာဆင္၊ ဒြါရတင္ကား ေငြစဥ္ဦးကင္း၊ ျဖဴ၀င္းသည္မွာ ရတနာသရဘူ”
- ၂။ “ျဖဴသည္ မင္းေန၊ မွတ္ေတြသညၤာ၊ ရတနာပလႅင္”
- ၃။ “ကခြင္ေဖြးစြာ ရတနာကတင္”
- ၄။ “ကိုယ္ျပင္၀ဲယာ ျဖဴေဖြးစြာလွ်င္ ရတနာကက်ည္း”
- ၅။ “ကိုယ္မွီး၊ ကၿပီး၊ လွည္းဘီး၊ ခန္႔မွ် နံ၏ျပင္ပ၊ ပါဒေလးဘက္၊ ျဖဴခ်က္သန္႔စြာ၊ ရတနာေထာက္ရွည္”
- ၆။ “ျဖဴသည္ကုန္းမွာ ရတနာျပႆဒ္”
- ၇။ “ျဖဴဆြတ္ေပါက္လွ်ံ၊ ျမီးဆံ၊ သရက္ေစ့၊ ေငြ႕အတိမွာ၊ ရတနာပိန္း”
- ၈။ “ေခၚထိမ္းမွတ္႐ိုး ေမးဆံုးျဖဴစြာ ရတနာမံု”
- ၉။ “ႏွာယံု၊ ႏွာဖ်ား၊ ဆူထြားလွစြာ၊ ရတနာဆုပ္”
- ၁၀။ “သစ္ခ်ဳပ္ ဟိုး ဟိုး ၀မ္း႐ိုးအတြင္း၊ လမင္းေရာင္၀ါ ရတနာၾကံဆင္”
- ၁၁။ “ႏံႈးတြင္းပါးစပ္ နားနခ်ပ္တြင္၊ ျဖဴသန္႔လွစြာ ေငြပမာကို ရတနာယပ္”
- ၁၂။ “ေစ့စပ္ေသခ်ာ (၁၁)ျဖာတည္း မ်ားစြာဤတြင္ စံုလင္သည္မွာ ရတနာၾကန္စံု”
“ဆင္အပံုတို႔၊ ၀န္း႐ံုရံခ
ရွိဦးသသို ဂဇဖုန္းစည္၊
မ်ဳိးဇာနည္တည့္ ျပည့္သာဂရ
မတၱတည္းဟူ သိေၾကာင္းကိုေလာ့
ဆင္ျဖဴ ေခၚသင့္ ေခၚစဥ္တည္း။”<br/[1]
ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္က မာတဂၤဆင္၊ ေကလာသဟထၳိဆင္၊ ပု႑ရိကဆင္ႏွင့္ အရုဏ ဟထၳိဆင္ဟူ၍ ဆင္ျဖဴေတာ္ ၄ မ်ဳိးရွိၿပီး ေဗဒင္က်မ္းဂန္မ်ားတြင္မူ ခႏၶာဇလပ္ပြင့္အဆင္း ကဲ့သို႔ ျဖဴေဖြးေသာ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ဖြတ္ေလ်ာ္ၿပီးစျဖဴေဖြးေသာ အ၀တ္ပုဆိုးကဲ့သုိ႔ အဆင္းရွိသည့္ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ေမ်ာက္ငိုပြင့္အဆင္းရွိေသာ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ဧကရာဇ္ပြင့္ အဆင္းရွိေသာ ေသတဂဇရာဇာဆင္၊ ေသတသု၀ဏၰဒႏၱဆင္၊ ဆင္ျဖဴေရႊေမြး၊ ေရႊကြန္ယက္အုပ္ဆင္ ဟူ၍ ဆင္ျဖဴ ၇ မ်ဳိးရွိေၾကာင္း ရန္ကုန္ နကၡတ္ေဗဒင္ ဆရာအသုိင္း အ၀န္းမွ သိရွိရသည္။
[ျပင္ဆင္ရန္] ဘုရင့္ေနာင္လက္ထက္ ဆင္ျဖဴေတာ္
[ျပင္ဆင္ရန္] ဘိုးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ ဆင္ျဖဴေတာ္
ဘုိးေတာ္ဘုရား(ဦး၀ုိင္း)သည္ ႏုိင္ငံေတာ္ကိုသာယာေအာင္ အုပ္စိုးေတာ္မူသည့္အျပင္ မင္းက်င့္တရားႏွင့္လည္း ျပည့္စံုေတာ္မူသည့္မင္းဟု ဆိုရေပမည္။ ဘုိးေတာ္ဦး၀ုိင္းလက္ထက္တြင္ ဆင္ျဖဴေတာ္ ၉ စီးရရွိကာ ကုန္းေဘာင္မင္းမ်ားလက္ထက္တြင္ ဆင္ျဖဴအမ်ားဆံုးမင္းဟုဆိုရေပမည္။ ဘုိးေတာ္ဦး၀ိုင္းကိုယ္တိုင္ကပင္ ပထမ ဆင္ျဖဴ ရရွိခ်ိန္တြင္ ဆင္ျဖဴရွင္ဘြဲ႔ဟု ခံယူခဲ့ျပီး၊ ေနာက္တစ္စီးတုိးလာေသာအခါ ဆင္ျဖဴမ်ားရွင္ ဟု ခံယူခဲ့သည္။ ထုိဆင္ျဖဴကိုးစီးထဲတြင္ နိဗၺာန္ရြာမွ ရေသာဆင္ျဖဴေတာ္သည္ အထင္ရွားဆံုး ျဖစ္သည္။ နိဗၺာန္ရြာမွ ရေသာ ဆင္ျဖဴေတာ္ သည္ဆဒၵန္မ်ိဳး တကိုယ္လံုးျဖဴစင္ႏူးညံ့စြာရွိျပီး ဘုရားသမိုင္းေတာ္လာ ဆဒၵန္မ်ိဳး၏ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္လည္း ျပည့္စံုေနေပသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ဖမ္းမိခ်ိန္တြင္ ဆင္ျဖဴ၏ အေျခြအရံ ဆင္မည္း တစ္ေထာင္တုိ႔က ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ေျမမည္းမ်ားျဖင့္ လူးၾကေလ၏ ဟုဆိုၾကသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ဆင္ဦးစီး ၃၀ ေျခလ်င္ ၃၀၀၀ တုိ႔ႏွင့္ ၀န္းရံေလရာ အရံဆင္မ်ားခြာသြားၾကသျဖင့္ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို အသာအယာ ဖမ္းမိေလသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ေနျပည္ေတာ္သို႔ ပို႔ေဆာင္ရာတြင္ မင္းတရားၾကီးက ပုဂံျမိဳ႔သို႔ ၾကြေရာက္ ၾကိဳဆိုရာတြင္ ထိုျမိဳ႔မွ မင္းကြန္း စံနန္းေတာ္အထိ မိုင္ ၁၀၀ ေက်ာ္ ဧရာ၀တီကမ္း ၀ဲ-ယာတြင္ ရာဇမတ္ကာလ်က္ သစ္ပင္မ်ား စိုက္ထူၾကရ၏။ ပြဲသဘင္ အစံု ရွိေနေစျပီး ဆင္ျဖဴေတာ္ ရပ္နားရာ စခန္းတုိ႔တြင္ ေရႊအတိျပီးေသာ တန္ေဆာင္းျပာသာဒ္မ်ား ေဆာက္လုပ္ေစသည္။ ထုိေနာက္ ဆင္ျဖဴေတာ္ ကို မင္းေဆြေတာ္မ်ိဳးေတာ္တုိ႔က လက္ဖြဲ႔ၾကသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ေရခ်ေတာ္မူေသာအခါ ထီးျဖဴေတာ္ ၄ စင္း မိုးလ်က္၊မင္းခန္းေတာ္ အစံုႏွင့္ အိမ္ေရွ့မင္းက ဦးေဆာင္ လုိက္ပါရသည္။ ရာဇဘိေသကပြဲတြင္ ျပဳသည့္အသြင္ ဂဂၤါေရ၊ န၀တတ္အိုင္ေရ၊ အုတ္သစ္ခြ ေရေတာ္မ်ားႏွင့္ တကြ ဂဂၤါေျမ၊ ျမစ္လယ္ေျမ၊ ၀က္စြယ္၌ ပါေသာေျမ၊ နပုန္းအိမ္ေအာက္ေျမ၊ လမ္းေလးခြေျမ၊ ဘုရားေျမ၊ နတ္စင္ေျမ၊ ထြန္သြား၌ ပါေသာ ေျမ စသည္တုိ႔ကိုလည္း ဆင္မင္းတန္ေဆာင္းတြင္း ျဖန္႔ၾကဲရသည္။ သၾကၤန္ေခၚရန္ တေရာ္ ၇ မ်ိဳး၊ ကင္ပြန္း ၅ မ်ိဳး၊ ဂမုန္းေပါင္း၊ ပန္းေပါင္း၊ နံ့သာျဖဴ၊ အေက်ာ္၊ စံပယ္၊ ကရမက္၊ ၾကာမ်ိဳးငါးပါး ၀တ္ဆံမ်ားကို သၾကၤန္တန္ေဆာင္း၌ အသင့္ ထားရသည္။ တန္ေဆာင္းတြင္း ဂုဏ္ေတာ္မ်ား ရြတ္ဖတ္ ေလသည္။ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ျပဳစုသူမ်ားအားလုံး ပါ၀င္ ပရိတ္နာၾကရသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစျပီး သၾကၤန္ေတာ္ ျခံ၀င္းကို စစ္သည္ေတာ္ ၉ တပ္ ခင္းက်င္း ေစာင့္ေရွာက္ေစသည္။ တန္ေဆာင္းသို႔ ေရာက္လွ်င္ ေျမာက္အရပ္သို႔ မ်က္ႏွာမူလ်က္ အခါေတာ္ လင့္ရသည္။ ထုိအခါ မင္းတရားၾကီး၏ သားေတာ္ ၄ ပါးတုိ႔က တေရာ္ရည္၊ ကင္ပြန္းရည္ တုိ႔ျဖင့္ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ဦးေခါင္း ပရိတ္သြန္းေလာင္းၾကရသည္။ ျပီးလွ်င္ ဆင္ျဖဴေတာ္ကို ဧရာ၀တီျမစ္သို႔ သက္ေစျပီး ေရခ်ိဳးေစသည္။ ထုိေနာက့္ ရတနာကိုးပါး ျဖင့္ ဆန္းၾကယ္စြာ လုပ္ေဆာင္ေသာ တန္ဆာေဆာင္မ်ား ဆင္ယင္ေပးသည္။ အရံဆင္ေတာ္ မ်ားကိုလည္း တစ္ခ်ိန္တည္း ဦးေခါင္း ေဆးရသည္။ ျပီးလွ်င္ ေရွ့ ၆ တပ္၊ ေနာက္ ၆ တပ္ ႏွင့္ ဆင္မင္း၏ နန္းဘံုသို႔ျပန္ပို႔ၾကသည္။ဘိုးေတာ္ ဘုရား လက္ထက္က ေနာက္ဆံုး ရရွိေသာ ဆင္ျဖဴေတာ္၏ အစြယ္ကို ရန္ကုန္ တိရစၧာန္ဥယ်ာဥ္၏ အတြင္းက သဘာ၀သမိုင္း ျပတိုက္မွာ ေတြ႕ရွိႏိုင္သည္။
[ျပင္ဆင္ရန္] ယေန႔ေခတ္ ဆင္ျဖဴေတာ္
ယခင္ ေထာက္လွမ္းေရးအႀကီးအကဲ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဗိုလ္လ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညြန္႔ လက္ထက္တြင္ (၂ဝ.၁.၂ဝဝဝ)ရက္တြင္ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕ နယ္မွ ဆင္ျဖဴေတာ္(၃)စီး ရရွိကာ ရန္ကုန္၊ မင္းဓမၼလမ္းရွိ မင္းဓမၼေတာင္ ဆင္ျဖဴေတာ္ဥယ်ာဥ္မ်ား တည္ေဆာက္ကာ ထားရွိသည္။ ရာဇဂဟ သီရိပစၥယဂဇရာဇာ ရတနာဆင္ျဖဴေတာ္ဟု ဘြဲ႔ေတာ္ေပးထားသည္။ေရွးဦးစြာ ဆင္ျဖဴအထီး တေကာင္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္ ေစတီျပင္ေက်းရြာအနီးမွ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၂၀ ရက္ေန႔တြင္ လည္းေကာင္း၊ ဆင္မႀကီး တစ္ေကာင္ကို ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၅ ရက္ ေန႔တြင္လည္းေကာင္း၊ ဆင္မ အငယ္ တစ္ေကာင္ကို ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ ကိုင္းႀကီးေက်းရြာေဟာင္း အနီး၌ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္လည္းေကာင္း ဖမ္းဆီးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ေမာင္းေတာၿမိဳ ့နယ္အတြင္း ေတာဆင္ ငါးေကာင္အုပ္ထဲမွ ဆင္ျဖဴ အမ တစ္ေကာင္ကို ေဒသခံတို႔၏ သတင္းေပးပို႔ခ်က္ျဖင့္ သစ္ေတာေရးရာ၀န္ႀကီးဌာန သစ္ေတာဦးစီးဌာနႏွင့္ ျမန္မာ့သစ္လုပ္ငန္းမွ ဆင္ ဖမ္းအဖြဲ ့မ်ားက ရွာေဖြဖမ္းဆီးခဲ့ရာ ၂၀၁၀-ခု၊ ဇြန္လ ၂၆ ရက္ ညေန ၄ နာရီ ၂၅ မိနစ္ခန္႔တြင္ ဖမ္းဆီးရမိခဲ့ေၾကာင္း၊ ယင္း ဆင္ မွာ အသက္ ၃၈ ႏွစ္ခန္႔ ျဖစ္ၿပီး အရပ္ ၇ေပ ၄ လက္မခန္႔ရွိကာ လံုးပတ္ ၁၀ ေပ ၁၁ လက္မရွိသည္။ အဆိုပါ ဆင္ျဖဴမကို ဖမ္းဆီး ရန္ အတြက္ အခ်ိန္ ေျခာက္လခန္႔ၾကာခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။ စစ္အာဏာပိုင္မ်ားက ရခိုင္ရိုးမေတာင္တန္း တေလွ်ာက္ တြင္ ဆင္ျဖဴေတာ္ ရွာေဖြေရး စီမံကိန္း လုပ္ေနခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုဆင္ျဖဴမ၏ ဘြဲ႔ေတာ္မွာ ဘဒၵ၀တီ ျဖစ္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္ရွိ ဆင္ျဖဴေတာ္ ရတနာေဆာင္တြင္ ထားရွိသည္။ [2]
၂၀၁၀-ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာ ၂၃ ရက္ မြန္းလြဲပိုင္းတြင္ ေဒသခံျပည္သူမ်ား၏ သတင္းေပးပို႔ခ်က္အရ သစ္ေတာေရးရာ၀န္ႀကီးဌာန သစ္ေတာဦးစီးဌာနႏွင့္ ျမန္မာ့သစ္လုပ္ငန္းမွ အဖြဲ႔မ်ားက ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ ႀကိမ္ေခ်ာင္း ေဒသတြင္ဆင္ျဖဴေတာ္ တစ္ေကာင္ကို ႏိုင္၀င္ဘာ ၂၃ ရက္က ဒုတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ ထပ္မံရရွိခဲ့သည္။ ယင္းဆင္ျဖဴေတာ္မွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ခန္႔ရွိၿပီး အရပ္အျမင့္ ၇ ေပ ၁ လက္မ၊ လံုးပတ္ ၁၀ ေပ ၃ လက္မရွိၿပီး ဆင္မျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ ဆင္ျဖဴေတာ္သည္ ဆင္ျဖဴေတာ္ရတနာ၏ ၾကန္အင္လကၡဏာမ်ားႏွင့္ အထူးပင္ ျပည့္စံုသည္ဟုသိရၿပီး ဘြဲ႔ေတာ္မွာ နႏၵ၀တီ ျဖစ္ၿပီး ေနျပည္ေတာ္ရွိ ဆင္ျဖဴေတာ္ ရတနာေဆာင္တြင္ ထားရွိသည္။[3]
[ျပင္ဆင္ရန္] စကားပံု
- ဆင္ျဖဴေတာ္ ၀င္မွာ ခ်ည္တစ္ခင္ႏွင့္ က်ိန္းေက်
- ဆင္ျဖဴမ်က္ႏွာ ဆင္မည္းမၾကည့္၀ံ႔
- ဆင္ျဖဴေတာ္မွီ ႀကံစုပ္
[ျပင္ဆင္ရန္] ကိုးကား
- ↑ >(မံုေရြးေဇတ၀န္ဆရာေတာ္ အရိယာ၀ံသအာဒိစၥရံသီ မဟာေထရ္ရဲ႕ ကုသပ်ဳိ႕သစ္။ ပ်ဳိ႕၊ လကၤာ၊ (၁၈၅)စာပိုဒ္ မွ ရွင္းလင္းခ်က္မ်ား)
- ↑ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာ
- ↑ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၅ ရက္ေန႔ထုတ္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာ
- (မန္းရာျပည့္ေခၚ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ႏွစ္၁၀၀ျပည့္ကာလ (၁၉၅၉ခုႏွစ္)တြင္ မႏၲေလး တကၠသိုလ္၌ ပညာရွိႀကီး ေရႊျပည္ဦးဘတင္ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားအား မိတၳီလာတကၠသိုလ္မွ စာေရးဆရာ၀င္းတင့္က တိပ္ေခြမွ ကူးယူေပးပို႔ခ်က္မ်ားအား အေတြးအျမင္စာစဥ္ အမွတ္(၁၉၇) ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ တြင္ ေဖၚျပပါရွိခ်က္အား ထပ္ဆင့္ကူးယူေဖၚျပပါသည္။)
No comments:
Post a Comment