ျမန္မာ ေရလုပ္သားမ်ား လစာေလွ်ာ့ခ်ခံရ၍ အခက္ႀကံဳ

ျမန္မာ ေရလုပ္သားမ်ား လစာေလွ်ာ့ခ်ခံရ၍ အခက္ႀကံဳ
Tuesday, 19 April 2011 18:42

ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ခ်ံဳေဖာ္ ပါနန္း အရပ္ေဒသရွိ ငါးဖမ္းေလွမ်ား၌ အလုပ္လုပ္ေနၾကေသာ ျမန္မာ ေရလုပ္သားမ်ားသည္ ၎တို႔၏ လုပ္ခလစာမ်ားကို ေလွ်ာ့ခ်ခံရသျဖင့္ အခက္အခဲႀကံဳေနၾကရေၾကာင္း ေရလုပ္သားမ်ားက ေျပာဆိုၾကသည္။


ထိုင္းႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း ရေနာင္းၿမိဳ႕ရွိ စဖန္းပလား ဆိပ္ကမ္းတေနရာတြင္ ပင္လယ္ထဲ ငါးဖမ္းထြက္ရန္ ျပင္ဆင္ေနသည့္ ျမန္မာေရလုပ္သားမ်ား (ဓာတ္ပံု - သန္းထိုက္ဦး / ဧရာဝတီ)

ယခင္ထိုင္းဘတ္ ၄၀၀၀ မွ ၆၀၀၀ ခန္႔အထိ ရရွိၾကသည့္ ေလွသားတဦးကို ယခု ဘတ္ ၃၅၀၀ သို႔ လည္းေကာင္း၊ ယခင္ ဘတ္ ၁၀၀၀၀ ခန္႔ရရွိသည့္ ေရသွ်ဴး(ေရလုပ္သားမ်ားကို ဦးစီးသူ) တဦးကို ယခု ဘတ္ ၈၀၀၀ သို႔ လည္းေကာင္း ေလွ်ာ့ခ် လိုက္ေၾကာင္း၊ ယင္း လုပ္ခလစာသစ္မ်ားကို ၿပီးခဲ့သည့္ ဧၿပီ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ ေလွရွင္မ်ားက အစည္းအေ၀းျပဳလုပ္၍ တေျပး ညီ သတ္မွတ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

ထုိသို႔ လုပ္ခလစာေလွ်ာ့ခ်ရျခင္းမွာ ေလွရွင္မ်ားက ေလွသားမ်ားကို ေစ်းပိုေပးကာေခၚယူၾကသျဖင့္ ေလွသား တဦးႏွင့္ တဦး လုပ္ခေစ်းႏႈန္း မညီမွ်ျခင္းေၾကာင့္ ေလွသားရရွိရန္ခက္ခဲလာျခင္း၊ ေလာင္စာဆီ ေစ်းတက္လာျခင္း၊ ငါးအရ နည္းလာျခင္းတို႔ ကို အေၾကာင္းျပကာ ေလွရွင္မ်ားက ယခုကဲ့သို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ၾကျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါ အစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္ ခဲ့သူ ေရသွ်ဴး ကိုသက္ေရႊက ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။

“သူေဌးေတြက ေလွသားေတြဟာ ပိုက္ဆံ ပိုေပးတဲ့ ေလွမွာပဲ လိုက္ၾကတယ္။ ပိုက္ဆံနည္းတဲ့ ေလွေတြမွာ လိုက္သူမရွိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ပါနန္းမွာရွိတဲ့ ေလွအားလံုး ေလွသားေတြကို လစာတေျပးညီ ေပးရမယ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ၾကတယ္။ ေရသွ်ဴးေတြကို လည္း လစာ ေလွ်ာ့တယ္။ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ပါနန္းက ေလွရွင္ေတြ အားလံုး လုိက္နာရမယ္ေပါ့”ဟု ကိုသက္ေရႊ က ဆို သည္။

ျမန္မာ အလုပ္သမားမ်ားကို ကူညီေပးေနေသာ ခ်ံဳေဖာ္ အေျခစိုက္ World Vision အဖြဲ ့မွ ကိုစိုးခိုင္ကလည္း“ေလွသားေတြ ၾကားမွာ ေတာ္ေတာ္မေက်မခ်မ္းျဖစ္ေနၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔အေနနဲ႔ လုပ္မလား၊ မလုပ္ဘူးလား။ မလုပ္ရင္ အျခား တေန ရာ ေျပာင္းပဲ။ တကိုယ္ေရ တကာယသမားက ခုခ်က္ခ်င္းထၿပီး တေနရာကို ေျပာင္းလုိ႔ရေပမယ့္ မိသားစုနဲ႔ ေနတဲ့ လူေတြအတြက္ မလြယ္တဲ့ အေနအထားပါ”ဟု ေျပာဆိုသည္။

ပါနန္းတြင္ မိသားစုႏွင့္ ေနပါက အိမ္လခ ပ်မ္းမွ် ဘတ္ ၂၀၀၀ ခန္႔ရွိၿပီး ေရဖိုး မီးဖိုးႏွင့္ ဆိုလွ်င္ ေနထိုင္စရိတ္ သက္သက္မွ်ပင္ ဘတ္၂၅၀၀ ခန္႔ရွိသည္ဟု သိရသည္။

ဆန္တအိတ္လွ်င္ ဘတ္ ၁၀၀၀ ေက်ာ္ရွိရာ ေလွရွင္မ်ားက ျပင္ဆင္သတ္မွတ္လိုက္ေသာ လုပ္ခမွာ အလုပ္သမားမ်ား၏ စား ၀တ္ေနေရးကို မ်ားစြာအခက္အခဲ ႀကံဳေစႏိုင္သည္ဟု အစည္းအေ၀းတက္ေရာက္ခဲ့သူ ေရသွ်ဴး ကိုခင္ေမာင္ၾကည္ကလည္း ေျပာသည္။

ေလွသား ကိုသာေက်ာ္ကမူ“ဒီလခနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္မလဲဗ်ာ၊ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ဒါကို လက္မခံဘူး၊ က်ေနာ္တို႔လည္း လက္မခံ ဘူး၊ ၃၅၀၀ ဆို မလိုက္ဘူး၊ တျခားမွာ သြားလုပ္စားမယ္၊ ေလွမလိုက္ဘဲ ေဂၚဆန္း(ပန္းရံ)လုပ္လည္း ဒီထက္ပိုရေသးတယ္၊ ေလွလိုက္တယ္ ဆိုတာ အသက္အႏၱရာယ္ကလည္း ရွိေသးတယ္”ဟု ဆိုသည္။

အလားတူ တခ်ိဳ႕ေသာ ေရသွ်ဴးမ်ားကလည္း လုပ္ခလစာ ေလွ်ာ့ခ်မႈအေပၚတြင္ မေက်မနပ္ျဖစ္ကာ ေလွထြက္ရန္ ျငင္းဆန္ ေနၾကသည္ဟုလည္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။

ျမန္မာ ေရလုပ္သားမ်ားအေရး ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးေနသာ ပင္လယ္ေပ်ာ္မ်ား သမဂၢမွ အတြင္းေရးမႉး ကိုတင္ကို ကလည္း ယခုလုပ္ရပ္ကို လက္မခံႏုိင္၍ ထိုင္း အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္႐ြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာ ေရလုပ္သားေတြအေပၚမွာ ထိုင္းအလုပ္ရွင္ေတြက အခုလို ႏွိမ္ၿပီး လုပ္ခလစာ ေလွ်ာ့ေပးတာကို က်ေနာ္ တို႔ သမဂၢအေနနဲ႔ ဘယ္လိုမွ လက္မခံႏိုင္ပါဘူး။ ထိုင္းႏိုင္ငံထဲမွာ ေရ လုပ္သားလာလုပ္ေနတာက ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ မ်ားတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳး လုပ္ခကို ႏွိမ္ေပးတာ။ ခြဲျခား ေပးတာကို ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ား သိရင္လည္း လက္ခံမယ္မထင္ဘူး။ က်ေနာ္ တို႔ အေနနဲ႔လည္း ေရလုပ္သားေတြဘက္က အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရတာကို ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔ ထိုင္းအဖြဲ ့အစည္းေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္သြားပါ့မယ္”ဟု ၎က ဆိုသည္။

လုပ္ခလစာေလွ်ာ့ခ်မႈေၾကာင့္ ေလွသားရွားပါးလာႏိုင္ေၾကာင္း၊ လူေရာင္းစားမႈ၊ လူေမွာင္ခုိမႈ စသည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ားလည္း ေပၚလာႏိုင္ေၾကာင္း ကိုတင္ကိုက ေထာက္ျပသည္။

ခ်ံဳေဖာ္တြင္ ေလွသားအလုပ္ လုပ္ကိုင္ေနသူမ်ားမွာ ၿမိတ္၊ ထား၀ယ္၊ ရခိုင္၊ ဗမာ၊ ကရင္ႏွင့္ မြန္ လူမ်ိဳးအမ်ားစုျဖစ္ၿပီး ခန္႔မွန္း ေျခ ေသာင္းႏွင့္ခ်ီ၍ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း လာေရာက္အလုပ္လုပ္ေနေသာ ေရႊ ့ေျပာင္းျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားမွာ၂ သန္းခြဲမွ ၄ သန္း ၀န္းက်င္ ရွိႏိုင္ ေၾကာင္း အလုပ္သမားအဖြဲ ့အစည္းမ်ားက ခန္႔မွန္းေျပာဆိုၾကသည္။

အဓမၼ ပိတ္ေလွာင္ အလုပ္ခိုင္းခံရသူမ်ား လြတ္ေျမာက္

အဓမၼ ပိတ္ေလွာင္ အလုပ္ခိုင္းခံရသူမ်ား လြတ္ေျမာက္
Wednesday, 20 April 2011 16:28

ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕အလယ္ ဒီးဒဲနယ္ေျမအတြင္းရွိ အထည္ခ်ဳပ္ စက္ရံုငယ္ တခုတြင္ မတရား အလုပ္ေစခိုင္း၍ ေလွာင္ ပိတ္ခံထားရသည့္ ျမန္မာ အလုပ္သမား ၆၀ ခန္႔ကုိ ထုိင္း အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ားက ယမန္ေန႔က ကယ္တင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရ သည္။



ယမန္ေန႔က ျပန္လည္လြတ္ေျမာက္လာေသာ ပိတ္ေလွာင္ခံထားရသည့္ ျမန္မာ အလုပ္သမားမ်ား (ဓာတ္ပုံ - ေက်ာ္ေသာင္း)

ထိုင္းအာဏာပိုင္မ်ားက ယင္းအထည္ခ်ဳပ္ စက္႐ုံမွ အျပင္သို႔ ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္လာသူ တဦး၏ တုိင္ၾကားခ်က္ အရ ထိုအလုပ္သမားမ်ားကို ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း လြတ္ေျမာက္ခဲ့ေသာ ကုိသိန္းႏိုင္က ဧရာ၀တီသို႔ ေျပာသည္။

ကယ္တင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာ အလုပ္သမားမ်ားကုိ ကယ္ဆယ္ေရးစခန္းႏွင့္ ရဲစခန္းတြင္ ထိန္းသိမ္းထားေၾကာင္း ၎ကဆိုသည္။ ကုိသိန္းႏုိင္သည္ ယင္းအထည္ခ်ဳပ္ စက္႐ုံတြင္ ၃ လခန္႔ အၾကာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့ရသူ တဦး ျဖစ္သည္။

“သူတို႔က လစာ မေပးတာ အမွန္ပဲ၊ က်ေနာ္တို႔ကို ေခၚကတည္းက ကယ္ရီခကုိ တလမွာ နည္းနည္းျဖတ္သြားမယ္ဆိုၿပီး အိမ္ စရိတ္ေတြ ဘာေတြ ျဖတ္ၿပီးေတာ့ က်န္တဲ့ ပိုက္ဆံကိုလည္း တျပားမွ မေပးဘူး”ဟု ကုိသိန္းႏိုင္က ဆက္ေျပာသည္။

အလုပ္ရွင္က ျမန္မာ အလုပ္သမားမ်ားကို ပိုက္ဆံ မေပးသည့္အျပင္ တျခားစက္႐ုံသို႔ အလုပ္ေျပာင္းလုပ္ရန္ကိုလည္း ခြင့္မျပဳ ေၾကာင္း သိရသည္။

ျမန္မာ အလုပ္သမားမ်ားကုိ တလလွ်င္ လစာ ဘတ္ ၇၀၀၀ ေပးမည္ဟု အလုပ္ရွင္က ေျပာေသာ္လည္း တလလွ်င္ ဘတ္ ၂၀၀ သာရေၾကာင္း၊ တေန႔လွ်င္ အလုပ္ ၁၆ နာရီ လုပ္ရေၾကာင္း ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားက ဆိုသည္။

ထုိင္းသတင္းမ်ား ေဖာ္ျပခ်က္အရ အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ုံ ပိုင္ရွင္သည္ တ႐ုတ္ လူမ်ဳိး ျဖစ္ၿပီး လူကုန္ကူးမႈ အပါအ၀င္ အလုပ္သမား အက္ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂ ခုျဖင့္ အေရးယူခံရဖြယ္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ဒီးဒဲ ရဲစခန္းမွာ တာ၀န္က်ေနေသာ ရဲတဦးက ျမန္မာ အလုပ္သမား ၃၀ ခန္႔ကုိ ရဲစခန္းတြင္ ထိန္းသိမ္းထား ေၾကာင္း၊ မနက္ျဖန္တြင္ တရား႐ုံးတက္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္ ဇြန္လကလည္း ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ ၿမိဳ႕လယ္ရွိ အထည္ခ်ဳပ္ စက္ရံုငယ္ တခုအတြင္း မတရား အလုပ္ ေစ ခိုင္း ခံရေသာ ျမန္မာ အလုပ္သမား ၆ ဦးကို ဘန္ေကာက္ အေျခစိုက္ ေရာင္ျခည္ဦး အလုပ္သမား အဖြဲ႔က ကူညီ ကယ္ထုတ္ ေပးခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ဧၿပီလ၂၅ ရက္ေန႔ထုတ္ အစိုးရ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာတြင္ ထိုင္းႏွင့္ ျမန္မာ လူကုန္ကူးမႈ ပူးေပါင္း တိုက္ ဖ်က္ေရး နားလည္မႈ စာခြ်န္လႊာကို ႏွစ္ႏုိင္ငံ တာ၀န္ရွိသူမ်ား လက္မွတ္ ေရးထိုးၾကေၾကာင္း ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

Burmes_workers_BKK_11_02

အဓမၼပိတ္ေလွာင္၍ အလုပ္ခိုင္းခံထားရသည့္ အလုပ္သမားမ်ားကို ကယ္ထုတ္ေနစဥ္ (ဓာတ္ပုံ - ေက်ာ္ေသာင္း)

သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္သားမ်ားသည္ ထုိင္းႏုိင္ငံ၌ အထည္ခ်ဳပ္ စက္႐ုံ အပါအ၀င္ ေစ်း၊ စားေသာက္ဆုိင္၊ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ ငန္း၊ အိမ္ေဖာ္၊ လိင္ေဖ်ာ္ေျဖေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနၾကၿပီး ေခါင္းပံုျဖတ္ခံရျခင္းမ်ား မၾကာခဏ ႀကံဳေတြ ႔ေနရ ေၾကာင္း သတင္းမ်ား အရသိရသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံအတြင္း လာေရာက္အလုပ္လုပ္ေနေသာ ေရႊ ့ေျပာင္းျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားမွာ၂ သန္းခြဲမွ ၄ သန္း ၀န္းက်င္ ရွိႏိုင္ ေၾကာင္း အလုပ္သမားအဖြဲ ့အစည္းမ်ားက ခန္႔မွန္းေျပာဆိုၾကသည္။

ရွိတ္စပီးယား ၀ီလီယံ ရွိတ္စပီးယား (အက္ဒ္၀ပ္ ဒီ ေဗရာ)

William Shakespeare


Born ၁၅၅၀

ျဗိတိန္ႏိုင္ငံ Died ၁၆၀၄

Known for ျပဇာတ္ေရးဆရာ၊ စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာလကၤာဆရာ

၀ီလီယံ ရွိတ္စပီးယား(William Shakespeare)(၁၅၅၀-၁၆၀၄)သည္ ကမာၻ႕စာေပေလာက ကိုလႈပ္ခတ္ႏိုးႏိုင္ခဲ့သည့္ နာမည္ေက်ာ္ ျပဇာတ္ေရးဆရာ၊ စာေရးဆရာ၊ကဗ်ာလကၤာဆရာ ျဖစ္သည္။ကေလာင္နာမည္တစ္ခုသာျဖစ္သည့္အတြက္ ရွိတ္စပီးယားကို မည္သူမွမသိၾကေပ။ သို႔ျဖင့္ မည္သူျဖစ္မည္ ဟုအျငင္းပြားလာသည္မွာ ၂၀ရာစုလယ္ အထိျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုး အနီးစပ္ဆံုး မွန္းဆ၍ရသူမွာ ၁၇ဆက္ေျမွာက္ ေအာက္စဖို႔ုျမိဳ႕စား အက္ဒ္၀ပ္ ဒီ ေဗရာ(Edward de Vere)ျဖစ္သည္ဟု ဆိုၾကပါသည္။

အက္ဒ္၀ပ္ သည္ မင္းညီမင္းသားတို႔ ထံုးစံအတိုင္း ျမင္းစီး၊အမဲလိုက္၊စစ္ေရး အစရွိသည့္ပညာရပ္မ်ားသင္ၾကားတတ္ေျမွာက္ သကဲ့သို႔ ဂီတ၊အက၊စာေပ ဖက္တြင္လည္း အထူး၀ါသနာၾကီးသည္။လက္တင္ ႏွင့္ ျပင္သစ္စာေပမ်ားကို ဆရာေခၚျပီး အိမ္တြင္ သင္ၾကားခဲ့သည္။ကိန္းဘရစ္ခ်္တကၠသိုလ္ မွ ၀ိဇၨာဘြဲ႔ ၊ေအာက္စဖို႔တကၠသိုလ္ မွ မဟာ၀ိဇၨာဘြဲ႔မ်ား ရျပီးေနာက္ လန္ဒန္ရွိ ဂေရးအင္းတြင္ ဥပေဒပညာကို တစ္ႏွစ္ဆည္းပူးခဲ့ေသးသည္။

အသက္၁၂တြင္ ဖခင္ေသသျဖင့္ မိခင္ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳသည္။သို႔ေသာ္ မိခင္၊ပေထြးတို႔ႏွင့္ ၾကာၾကာမေနႏိုင္သျဖင့္ နန္းတြင္းသို႔မင္းမႈထမ္းအေနျဖင့္ အခစား၀င္ေနခဲ့သည္။နန္းတြင္းတြင္ အၾကီးေတာ္တစ္ဦးေပးျပီး ေနထိုင္ေစသည္။ ထိုအၾကီးေတာ္မွာ ေနာင္တြင္ ဘဏၰာေရး၀န္ၾကီး ၀ီလီယမ္စီလ္စီ ျဖစ္သည္။ဘုရင္မ အဲလိဇဘတ္၏ အၾကံေပးေကာင္စီ၀င္အျဖစ္ ႏွစ္မ်ားစြာထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူလည္းျဖစ္သည္။မ်ိဳးရီုးဂုဏ္ေၾကာင့္ အက္ဒ္၀ပ္ အား စီလ္စီ မိသားစုအျဖစ္ကဲ့သို႔ ေနထိုင္ေစသည္။ (စီလ္စီအိမ္မွ ကၽြန္တစ္ဦးကို သတ္ျဖတ္ဖူးေသာ္လည္း စီလ္စီ၏ ၾသဇာေၾကာင့္ အျပစ္ဒဏ္မက်ပဲ လြတ္ခဲ့သည္ဟုဆိုၾကေသးသည္။သို႔ေသာ္ မေသခ်ာေပ။)

ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း နန္းတြင္း အမႈထမ္းအျဖစ္ ဘုရင္မ အဲလိဇဘတ္ ထံတြင္အခစား၀င္သည္။ ထိုမွစကာ ႏိုင္ငံေရးအရ ထိပ္သီးပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံရင္းႏွီးလာခဲ့ျပီး ဘုရင္မ၏အေရးေပးျခင္းကိုလည္းခံခဲ့ရသည္။အသက္ ၂၁တြင္ အၾကီးေတာ္၏ သမီး အန္းစီလ္စီ ႏွင့္အိမ္ေထာင္ျပဳခဲ့သည္။အသက္ ၂၄ႏွစ္တြင္ ျပင္သစ္၊ဂ်ာမနီ၊အီတလီ အစရွိသျဖင့္ ဥေရာပတခြင္ လွည့္လွယ္ ခရီးထြက္ခဲ့သည္။ထိုေနာက္ ျပင္သစ္မွ အဂၤလန္သို႔အျပန္ ေရလက္ၾကားတြင္ ပင္လယ္ဓါးျပမ်ား ဖမ္းဆီးသည္ခံရျပီးေနာက္ ဘုရင္မႏွင့္ ရင္းႏွီးသူ ေဆြၾကီးမ်ိဳးၾကီးျဖစ္သျဖင့္ ျပန္လြတ္ေျမွာက္လာသည္။

အဂၤလန္ျပန္ေရာက္ျပီးေနာက္ ဇနီးမွာ ကေလးတစ္ေယာက္ႏွင့္ ေစာင့္ေနသည္ကို သိျပီး ကေလး၏ဖခင္အရင္းမွာ မိမိမဟုတ္၊ဇနီးက ေဖာက္ျပန္ျပီးေမြးထားသည့္ ကေလးျဖစ္သည္ဟုဆိုကာ လင္မယားကြဲသည္။ေနာင္ ၅ႏွစ္မွစြပ္စြဲခ်က္မ်ားကို ျပန္ရုတ္သိမ္းျပီး အန္းႏွင့္ ျပန္ေပါင္းသည္။

အိမ္ေထာင္ကြဲအျဖစ္ေနထိုင္ေနစဥ္အတြင္း နန္းတြင္းအပ်ိဳေတာ္တစ္ဦးႏွင့္ ျငိစြန္းျပီး ကိုယ္၀န္ရေၾကာင္း ဘုရင္မကသိသျဖင့္ ရာဇမာန္ရွကာ ၂လနီးပါး ေထာင္ခ်ထားခဲ့ေသးသည္။ထိုနန္းတြင္းသူမိန္းမပ်ိဳဖက္မွ မခံမရပ္ႏိုင္သူမ်ား၏တိုက္ခိုက္မႈကို ခံရျပီးေနာက္ ႏွစ္ဖက္အသိုင္းအ၀န္းမ်ား အျပန္အလွန္ တိုက္ခိုက္ၾကေသာေၾကာင့္ ဘုရင္မက သတိေပးတားျမစ္ရျပန္သည္။

အန္းႏွင့္ ျပန္လည္ေပါင္းသင္းျပီးေနာက္ ကေလး၅ေယာက္ထပ္မံ ထြန္းကားသည္။သို႔ေသာ္ အန္း အသက္ ၃၂ ႏွစ္အေရာက္တြင္ ရုတ္တရက္ကြယ္လြန္သျဖင့္ အက္ဒ္၀ပ္ ေနာက္အိမ္ေထာင္ျပဳသည္။

စီးပြားေရးအေနျဖင့္ အက္ဒ္၀ပ္သည္ အသံုးအျဖဳန္းၾကီးသူျဖစ္သျဖင့္ မ်ားစြာၾကြယ္၀ျခင္းမရွိဟုဆိုသည္။သို႔ေသာ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဘုရင္မ အဲလိဇဘတ္က ထူးထူးျခားျခားပင္ ရာသက္ပန္လစာဟုဆိုကာ ၁၅၈၆ မွစျပီး တစ္ႏွစ္ကို ေပါင္ ၁၀၀၀ (ယခုေခတ္ ေပါင္ ၁၀၀၀၀၀ႏွင့္ ညီသည္။)ေပးသည္။၁၆၀၃တြင္ ဘုရင္မေနာက္ နန္းတက္သည့္ ဂ်ိမ္း(၁)ကလည္းဆက္လက္ ေပးသည္။ထူးျခားမႈမွာ ထိုကဲ့သို႔မ်ားျပားလွသည့္ လစာအတြက္ မည္သည့္တာ၀န္မွ်မေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။(ထို႔ေၾကာင့္ အက္ဒ္၀ပ္မွာ ရွိတ္စပီးယားျဖစ္သည္ဟုဆိုၾကျခင္းျဖစ္သည္။ဘုရင္မၾကီးအား စာေပ၊ျပဇာတ္မ်ားေရးသား၍ စိတ္ေက်နပ္ဖြယ္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သည့္အတြက္ ေပးျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေနာက္လူတို႔က ယူဆၾကသည္။ထို႔ျပင္ ဤမွ်ေတာ္သည့္ စာေရးဆရာ ငါ့ထံတြင္ခစားေနသည္ ဟုၾကြား၀ါလိုသည္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။)

ထိုအခ်ိန္မွ စျပီး ၁၈ႏွစ္အတြင္း အက္ဒ္၀ပ္ နာမည္ျဖင့္ စာမေရးေတာ့ပဲ ေနာင္သူကြယ္လြန္ျပီးမွ မည္သူမွန္းမသိသည့္ ရွိတ္စပီးယား အမည္ျဖင့္ စာေပမ်ား၊ကဗ်ာလကၤာမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။သက္ရွိထင္ရွား ရွိတ္စပီးယားအမည္ျဖင့္ မည္သည့္ စာေပမွ်မထြက္ခဲ့ေပ။အေၾကာင္းမွာ ထိုေခတ္မင္းညီမင္းသာ တစ္ဦးအေနျဖင့္ မ်ိဳးရိုးဂုဏ္ကိုေစာင့္ထိန္းရမည့္ တာ၀န္ရွိေသာေၾကာင့္ ဇာတ္သဘင္သည္ ဘ၀ျဖင့္ ေနထိုင္ရန္မသင့္၍ ျဖစ္သည္။

ရွိတ္စပီးယားအျဖစ္ႏွင့္လူမသိသည့္ အက္ဒ္၀ပ္သည္ ပလိပ္ေရာဂါဆိုးၾကီးေၾကာင့္ ၁၆၀၄တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ျပီး ေနာက္ စထရပ္ဖို႔ရြာအနီးရွိ ဟက္နီရွိ အိမ္ၾကီးအနီးတြင္ ျမဳပ္ႏွံခဲ့သည္။

သို႔ဆိုလွ်င္ အက္ဒ္၀ပ္အေနျဖင့္ ရွိတ္စပီးယားျဖစ္ေၾကာင္း အဘယ္ေၾကာင့္ ဖံုးကြယ္ျပီးေနခဲ့သနည္းဟု စဥ္းစားရန္ အေၾကာင္းမ်ားရွိေနျပီျဖစ္သည္။သမိုင္းပညာရွင္မ်ား ျပဆိုသည့္အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားမွာ

အထက္တြင္ ဆိုခဲ့ျပီးျဖစ္သကဲ့သို႔ ဂုဏ္သိကၡာအရ မင္းညီမင္းသား၊ျမိဳ႕စား တစ္ဦးအေနျဖင့္ ေငြေၾကးအတြက္ ျပသသည့္ ဇာတ္သဘင္ေလာကအတြင္း ေနထိုင္ရန္ မသင့္ေပ။
ေနာက္တစ္ခ်က္မွာ နန္းတြင္းကိစၥမ်ား၊အေကာက္ၾကံပံုမ်ားကို ဖြင့္ခ်ထားသျဖင့္ လူမသိရန္ ေနရသည္။ထိုေခတ္မ်ားက ဂုဏ္သေရရွိလူၾကီးတစ္ဦးအေနျဖင့္ မိမိအေၾကာင္းကို မွန္သည္ျဖစ္ေစ၊မွားသည္ျဖစ္ေစ အမ်ားသိေအာင္ ဖြင့္ခ်ခံရ၍ မေက်နပ္လွ်င္ ဓါးခ်င္းယွဥ္ခုတ္ရန္ စိန္ေခၚႏိုင္သည္။တရားရံုးတြင္တရားစြဲလွ်င္လည္း ရင္ဆိုင္ရမည္။
၀ီလီယံရွိတ္စပီးယားသည္ ေဆာနတ္သီခ်င္းမ်ားတြင္ မိန္းမတစ္ဦးအားရည္ညႊန္းသည္မွာ သိသာလွသည္။မည္သူေရးမွန္း မသိၾကလွ်င္ အိမ္မွ ဇနီးႏွင့္ အခ်င္းမမ်ားေတာ့၊ထို႔ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။
ထို႔ျပင္ထို သီခ်င္းမ်ားတြင္ပင္ ေယာက်ာၤးတစ္ဦးအား ရည္ညႊန္းထားသည္မ်ားေတြ႕ရျပန္သည္။ထိုေခတ္ အျမင္အားျဖင့္ ေယာက်ာၤးခ်င္း ဖြဲ႕ႏြဲ႕သည္မွာ အမ်ားလက္မခံႏိုင္သည့္ ကိစၥျဖစ္ေနျပန္သည္။

အထက္ပါအေၾကာင္းမ်ားမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်လည္းအတန္အသင့္ရွိသျဖင့္ အက္ဒ္၀ပ္ ဒီ ေဗရာ အား ၀ီလီယံရွိတ္စပီးယား အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳၾကရျခင္းျဖစ္သည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] ရည္ညႊန္းကိုးကား

ေက်ာ္စြာ(၁၀၀)-ေဒါက္တာသန္းထြန္း

တီထြင္မွု(Inventions)ဗဟုသုတမ်ား

တီထြင္မွု(Inventions)ဗဟုသုတမ်ား

ကင္မရာ

တီထြင္သူ ....၀ီလ်ံေတာလ္ေဘာ႔စ္ ၊ လူး၀စ္စ္ ဒက္ဂူရီ ။
လူမ်ိဳး ..........အဂၤလိပ္ ။
ခုႏွစ္............၁၈၃၅ ၊ ၁၈၃၉ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....အၿမဲစြဲထင္မယ္႔ ပံုရိပ္မ်ားဖန္တီးေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ယေန႔ေခတ္ ကင္မရာမ်ား ။

ကာတြန္း

ထင္ရွားေသာ ကာတြန္းပညာရွင္မ်ား ....ေဟာ့ဂ္သ္၊ ဂိုရာ၊ ေဒါင္မီယာ၊ ႐ိုလဲန္ဆင္၊ ဒစ္စေန။
ခုႏွစ္............၁၉၀၀-ခုႏွစ္ အေစာပိုင္း ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ေဖ်ာ္ေျဖေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ကာတြန္း႐ုပ္ရွင္ ။

ေကာ္ဖီ

တီထြင္သူ ....အဆီးနီးယား ႏိုင္ငံသားမ်ား ။
လူမ်ိဳး .......... အာဖရိကန္ ။
ခုႏွစ္............၁၀ ရာစု။
ရည္ရြယ္ခ်က္..... ေဖ်ာ္ရည္လုပ္ႏိုင္ေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ေခ်ာကလက္ ၊ အေဖ်ာ္ရည္စံု ။

ကြန္ပ်ဳတာ

တီထြင္သူ ....ခ်ားလ္စ္ ဘက္ေဘ႔ခ်္ ။
လူမ်ိဳး ..........အဂၤလိပ္ ။
ခုႏွစ္............၁၈၂၃ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ရွည္လ်ားစြာတြက္ခ်က္စစ္ဆင္ႏိုင္ေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......အသိပညာ ႏွင္႔ အီလက္ထေရာနစ္ကြန္ပ်ဳတာမ်ား ။

က်ိဳးေၾကာင္းဆက္စပ္မႈ သီအိုရီ

ရွာေဖြေတြ႔ရွိသူ....အဲလဗတ္ အိုင္းစတိုင္း ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ၿဒပ္ထုနဲ႔ စြမ္းအင္တို႔ အညမညၿဖစ္မွကိုု ေလ႔လာေရး ။

ၾကည့္မွန္

တီထြင္သူ ....လူမ်ား ။
လူမ်ိဳး .......... ဗီနီးရွင္း ။
ခုႏွစ္............၁၃၀၀ ပတ္၀န္းက်င္ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္..... ထင္ရွားစြာ မွန္ၾကည့္ႏိုင္ေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ယခုေခတ္ ၾကည့္မွန္အမ်ဳိးမ်ဳိး ။

ခဲတံ

တီထြင္သူ ....ဖက္ဘာမိသားစု ၊ အဲန္ေဂ်ကြန္တီ ။
လူမ်ိဳး ..........ဂ်ာမန္ ။
ခုႏွစ္............၁၇၆၀ ၊ ၁၇၉၅ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....စာေရးရန္ ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ဖန္ ၊ အ၀တ္ ၊ ပလတ္စတစ္မွာေရးတဲ႔ ခဲတံမ်ား ။

ေျခတု လက္တုမ်ား

တီထြင္သူ ...အမ္ဘေရာ္စီ ပါရီ ။
လူမ်ိဳး........ျပင္သစ္ ။
ခုႏွစ္ ........၁၆ ရာစုအတြင္း ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ....ေျခတု လက္တုမ်ားတပ္ဆင္ေပးေရး ။
တိုးတက္မွုရလဒ္....အျခားကိုယ္ခႏၶာ အစိတ္ပိုင္းအတုမ်ား ။

ဂဏန္းတြက္စက္

တီထြင္သူ ...ဘလိုင္းဆီး ပက္စကယ္ ။
လူမ်ိဳး........ၿပင္သစ္ ။
ခုႏွစ္ ........၁၆၄၂ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ....ေပါင္း ႏွဳတ္ ေၿမာက္ စား ။
တိုးတက္မွုရလဒ္....လ်ွပ္စစ္ ဂဏန္းတြက္စက္မ်ား ။

ဂ်ီၾသေမၾတီ

တီထြင္သူ .......ေသးလ္စ္ ။
လူမ်ိဳး ............ဂရိ ။
ခုႏွစ္ .............ဘီစီ ၆၀၀ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ .. အရာ၀တၳဳ ပံုသ႑န္ကိုေလ႔လာၿခင္း ။
တိုးတက္မွဳရလဒ္ ....ဆက္စ္တဲ႔န္ ၊ သီအိုဒိုလိုက္ ၊ ၾတီဂိုေမၾတီ ၊ 3 D ေလ႔လာၿခင္း ။

စႏၵယား

တီထြင္သူ ....ဘာတိုလြန္း ခရစ္စတို ေဖာလီ ။
လူမ်ိဳး ..........အီတာလီယန္။
ခုႏွစ္............၁၇၀၉ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ဂီတဖန္ဆင္းေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......လွ်ပ္စစ္စႏၵယား ။

စကၠဴ

တီထြင္သူ .......ဆိုင္လန္ ။
လူမ်ဳိး .......တ႐ုတ္လူမ်ဳိး၊
ခုႏွစ္ .............ေအဒီ ၁၀၅ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ .. ေစ်းေပါၿပီး ေကာင္းမြန္စြာေရးလို႔ရေသာ စာေရးကိရိယာ ထုတ္ေရး ။
တိုးတက္မွဳရလဒ္ ....မဂၢဇင္းမ်ား၊ သတင္းစာမ်ား၊ စာအုပ္မ်ား၊ အျခားစာေရးကိရိယာမ်ား ။

စာအုပ္

တီထြင္သူ .......တ႐ုတ္လူမ်ဳိး၊ ကိုးရီးယားလူမ်ဳိး ။
ခုႏွစ္ .............၈ ရာစုအတြင္း ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ .. လူမ်ား ဗဟုသုတရရွိေစေရး ။
တိုးတက္မွဳရလဒ္ ....ေခတ္မီစာအုပ္ထုတ္ေ၀ေရး စက္မ်ား ။

စက္ဘီး

တီထြင္သူ .......မက္၀ီလီယန္၊ ေလာ့လဲမဲန္ ။
လူမ်ိဳး ............စေကာ့၊ ျပင္သစ္။
ခုႏွစ္ .............၁၈၄၀၊ ၁၈၆၈ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ .. ေျခနင္းစၾကာႏွင့္ ခရီးလွည့္လည္ေရး ။
တိုးတက္မွဳရလဒ္ ....ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္မ်ား ။

စက္႐ုပ္

တီထြင္သူ ....ပိုင္ရာဂ်ီ ဂ်က္ကြက္ ဒေရာ႔စ္ ။
လူမ်ိဳး ..........ဆြီဒစ္ရွ္ ။
ခုႏွစ္............၁၇၇၀ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....လူသားတို႔ အလုပ္ေစခိုင္းၿခင္း ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......စက္ရံုသံုးစက္ရုပ္မ်ား ။

စြယ္စံုက်မ္း

ေရးသူ ....ပလိုင္းနီ ။
လူမ်ိဳး ..........႐ိုမန္။
ခုႏွစ္............ေအဒီ ၁ရာစု ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....သတင္းအခ်က္အလက္ေပးေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......၅၀၂၀ အတြဲရွိ စြယ္စံုက်မ္း ။

ဆပ္ကပ္

တီထြင္သူ ....ရိုမန္စ္
ခုႏွစ္...........၁၇၀၀ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ..ရင္ဖိုေအာင္ေဖ်ာ္ေၿဖၿခင္း ။
တိုးတက္မွဳရလဒ္ ....ေခာတ္မီဆပ္ကပ္ ၊ ကပြဲရံုၾကီးမ်ား ။

ဆပ္ျပာ

တီထြင္သူ ..ေဂါလမ်ား ။
လူမ်ိဳး ..ရိုမန္ ။
ခုႏွစ္ ..ေအဒီ ၁ ရာစု ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ..တကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရး ။
တိုးတက္မွုရလဒ္ ...ရွန္ပို အစရွိတဲ႔ ေခတ္မွီဆပ္ၿပာမ်ား ။

တယ္လီဖုန္း

တီထြင္သူ ....အလက္ဇႏၵား ဂေရဟမ္ ဘဲလ္
လူမ်ိဳး .........ကေနဒါ။
ခုႏွစ္ ............ ၁၈၆၀ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ..စကားေျပာဆက္သြယ္ေရး ။
တိုးတက္မွဳရလဒ္ ....ယေန႔ေခတ္ ဆက္သြယ္ေရး၊ မိုဘိုင္းဖုန္း။

တင္းနစ္

တီထြင္သူ .......ေရွးလူမ်ား ။
လူမ်ိဳး ...........ဂရိ ၊ ရိုမန္ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ..က်န္းမာေပ်ာ္ရြင္ေရး ။
တိုးတက္မွဳရလဒ္ ....တင္းနစ္အမ်ိဴးမ်ိဴး ။

ေထာပတ္

တီထြင္သူ ...ေရွးလူမ်ား ။
လူမ်ိဳး........ဂရိ ၊ ရိုမန္ ၊ အင္ဒီးယန္း ။
ခုႏွစ္ ........ဟိုးေရွးေရွးက ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ....ကိုးကြယ္မွဳ ၊ ေဆး ။
တိုးတက္မွုရလဒ္....စြမ္းအင္အတြက္ အဓိက အစားစာမ်ား ။

ပနယ္စလင္

ရွာေဖြေတြ႔ရွိသူ ...ဆာ အလဇႏၵားဖလင္းမင္း ။
လူမ်ိဳး........အဂၤလိပ္ ။
ခုႏွစ္ ........၁၉၂၈ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ....ေရာဂါေပးတဲ႔ ဗက္တီးရီးယား ႏွိမ္နင္းေရး ။
တိုးတက္မွုရလဒ္....အၿခားခုခံေဆးမ်ား ။

ပလတ္စတစ္

တီထြင္သူ ...အလက္ဇႏၵား ပတ္ေခဒစ္ ။
လူမ်ိဳး........အဂၤလိပ္ ။
ခုႏွစ္ ........၁၈၆၀ ခန္႔ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ....တိရိစာၦန္ခ်ိဳ အတုလုပ္ေရး ။
တိုးတက္မွုရလဒ္....ဓာတု ပလတ္စတစ္မ်ား ။

ျပကၡဒိန္

တီထြင္သူ ...ေရွးလူမ်ား ။
လူမ်ိဳး........အီဂ်စ္ရွင္း ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ....ရက္၊လ၊ ႏွစ္မ်ားအား သိရွိေရး ။
တိုးတက္မွုရလဒ္....ဂေရဂရီယမ္ ျပကၡဒိန္ ။

ဖဲခ်ပ္

တီထြင္သူ ....ေရွးလူမ်ား ။
လူမ်ိဳး ..........တရုတ္ ၊ အင္ဒီယန္ ။
ခုႏွစ္............ေရွးလြန္ေသာအခါက ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ေဖ်ာ္ေၿဖ ၊ လွည္႔စားတြက္ဆရတဲ႔ ကစားနည္း ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ကစားနည္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ။
ေဖာင္တိန္
တီထြင္သူ ....အေမရိကန္ ။
ခုႏွစ္............၁၈၈၀ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....မင္ထည္႔ၿပီး စာေရးဖို႔ ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ေဖာင္တိန္ ၊ ေဘာပင္ နဲ႔ အၿခား ။

မီးျခစ္ဆံ

တီထြင္သူ ....ေရာဘတ္ဘိြဳင္လီ ၊ ဂြ်န္ေဂါ႔တာ ။
လူမ်ိဳး ..........အဂၤလိပ္ ။
ခုႏွစ္............၁၆၈၁ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....မီးထုတ္လုပ္ေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......မီးျခစ္အမိ်ဳးမ်ိဳး ။

မီးရထား

တီထြင္သူ ....ေဂ်ာ႔စတီဗင္ဆင္ ။
လူမ်ိဳး ..........အဂၤလိပ္ ။
ခုႏွစ္............၁၈၂၅ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ခရီးသည္နဲ႔ ေက်ာက္မီးေသြး သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ဒီဇယ္ရထား ၊ လ်ွပ္စစ္ရထား ။

မ်က္မွန္

တီထြင္သူ ....အာလ္ဟာဇန္ ။
လူမ်ိဳး ..........အေရးဘီးယန္း ။
ခုႏွစ္............၁၀ ရာစု ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ၿမင္ကြင္းရွင္းေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ေတာင္တက္မ်က္မွန္ ၊ ၀င္ရိုးစြန္းသံုးမ်က္မွန္မ်ား ။

မ်က္မျမင္စာ

တီထြင္သူ ....လူး၀စ္စ္ အ႐ိုင္းေလး ။
ခုႏွစ္............၁၈၂၉ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....မ်က္မျမင္ ပညာေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......မ်က္မျမင္မ်ား ဖတ္ႏိုင္သည့္ မဂၢဇင္း၊ သတင္းစာ၊ စာအုပ္မ်ား ေပၚေပါက္လာ။

ေမာ္ေတာ္ကား

တီထြင္သူ ....ေဂါ့ထ္လီယက္ ဒိုင္မလာ ။
လူမ်ဳိး............ဂ်ာမန္ ။
ခုႏွစ္............၁၈၈၇ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....သက္ေတာင့္သက္သာ ခရီးသြားႏိုင္ေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ဒီဇယ္ကား၊ ၿပိဳင္ကား ။

မိုးပ်ံတိုက္

တီထြင္သူ ...၀ီလ်ံ ေလး ဘာရြန္ ဂ်င္နီ ။
လူမ်ိဳး........အေမရိကန္ ။
ခုႏွစ္ ........၁၈၅၃ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ....ေၿမေနရာ ပိုမိုရရွိေရး ။
တိုးတက္မွုရလဒ္....ေခာတ္မီ မိုးပ်ံတိုက္ၾကီးမ်ား ။
ရဟတ္ယာဥ္

တီထြင္သူ ....ေပါလ္ေကာႏု ။
လူမ်ိဳး ..........ျပင္သစ္ ။
ခုႏွစ္............၁၉၀၇ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ေလထဲတိုက္ရိုက္တက္ႏိုင္ေရး ။
တိုးတက္မႈရလဒ္......ခက္ခဲတဲ႔ေနရာမ်ားတြင္ လူသားေတြဆင္းသက္ႏိုင္ ။

ေရဒီယမ္

ရွာေဖြေတြရွိသူ ....မာရီက်ဳရီနဲ႔ ပါရီက်ဳရီ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ေရဒီယိုၿဒပ္စင္မ်ားကို ေလ႔လာေရး ။

ေရဒါ

တီထြင္သူ ....ေရာဘတ္ ၀ပ္ဆင္ ။
လူမ်ိဳး ..........အဂၤလိပ္ ။
ခုႏွစ္............၁၉၃၅ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ရန္သူ႔ေလယာဥ္၀င္လာမွု သတိေပးေစၿခင္း ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ေရေၾကာင္းသံုးကိရိယာ ။

ေရေမႊး

တီထြင္သူ ....ေရွးလူမ်ိဳး ။
လူမ်ိဳး ..........အီဂ်စ္ရွင္း ။
ခုႏွစ္............လြန္ခဲ႔ေသာႏွစ္ေပါင္း ၅၀၀၀ ေက်ာ္က ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ရနံ႔ေမႊးၾကိဳင္ေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ဓာတုနည္းနဲ႔ ေဖာ္စပ္ထားတဲ႔ ေရေမႊး ။

[ျပင္ဆင္ရန္] X _ ေရာင္ၿခည္

တီထြင္သူ ....၀ိုင္ဟဲမ္ ရြန္ဂ်င္ ။
လူမ်ိဳး ..........ဂ်ာမန္ ။
ခုႏွစ္............၁၈၉၅ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ဓတ္မွန္ရိုက္ကူးေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......နည္းပညာ ၊ စက္မွဳ ၊ေဆး၀ါးအတြက္ အေရးပါတဲ႔ ေရာင္ၿခည္ ။

ေလယာဥ္ပ်ံ

တီထြင္သူ = ရိုက္ညီေနာင္ ( Wilbur Wright & Orville Wright)
ခုႏွစ္ = ၁၉၀၃
ရည္ရြယ္ခ်က္= လူသားမ်ား အတြက္ ေလေၾကာင္းခရီး( ပ်ံသန္းမႈ) သည္ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း သက္ေသျပခ်က္ ။
တိုးတက္မႈရလဒ္= အသံထက္ျမန္ေသာေလယာဥ္ပ်ံမ်ား ၊ ခရီးသည္တင္ေလယာဥ္ပ်ံမ်ား ။

လက္ေရးတို

တီထြင္သူ ..အိုက္ဆစ္ပစ္တ္မန္း ။
လူမ်ိဳး ..အဂၤလိပ္ ။
ခုႏွစ္ ..၁၈၃၇ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ..လ်င္ၿမန္စြာေရးသားႏိုင္ေရး ။
တိုးတက္မွုရလဒ္ ...ေခတ္မီလက္ေရးတိုေရးနည္းမ်ား ။

သေဘၤာ

တီထြင္သူ ....ေရွးလူၾကီမ်ား ။
လူမ်ိဳး ..........အီဂ်စ္ရွင္း ။
ခုႏွစ္............ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ပင္လယ္ကို ၿဖတ္သန္းသြားလာေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ယေန႔ေခတ္သေဘၤာ ။


တီထြင္သူ ..တရုတ္လူမ်ိဳးအုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား ။
ခုႏွစ္ ..( ၇ ) ရာစု ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ..ၿပည္သူ သတင္းအခ်က္အလက္ သိရွိေစရန္ ။
တိုးတက္မွုရလဒ္ ...ေန႔စဥ္သတင္းစာၾကီးမ်ား ။

သာမိုမီတာ

တီထြင္သူ ....ဂယ္လီလီယို ။
လူမ်ိဳး ..........အီတာလ်ံ ။
ခုႏွစ္............၁၅၉၂ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....အပူခ်ိန္တိုင္းရန္ ။
တိုးတက္မႈရလဒ္......ေခတ္မီလွ်ပ္စစ္သံုး အပူတိုင္းကိရိယာ ။
သံလိုက္အိမ္ေျမွာင္

တီထြင္သူ ..တရုတ္လူမ်ိဳးမ်ား ။
လူမ်ိဳး .....တရုတ္ ။
ခုႏွစ္ ....ေအဒီ ၁၀၀၀ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ..အရပ္ေဒသသိရွိရန္ ။
တိုးတက္မွုရလဒ္ ...ေရေၾကာင္းၿပကိရိယာ ။

ႏ်ဴးကလီယားစြမ္းအင္

တီထြင္သူ ....အီမီတိုဖာနီ ။
လူမ်ိဳး ..........အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ အီတာလီယံ ။
ခုႏွစ္............ ၁၉၄၂ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....နယူးကလီးယား ဓါတ္ေပါင္းဖို ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......ညဴကလီးယားလက္နက္မ်ား ၊ ဓါတ္ေပါင္းဖိုမ်ား ။

အေမရိကတိုက္

တီထြင္သူ ....ခရစ္စတိုဖာ ကိုလံဘတ္စ္ ။
လူမ်ိဳး ........စပန္းနစ္ရွ္ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ..နယ္ေၿမသစ္ရွာၿခင္း ။
တိုးတက္မွဳရလဒ္ ....အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စု ။

အဘိဓာန္

တီထြင္သူ ....ရစ္ခ်္တ္ ဟူးလိုရက္ ။
လူမ်ိဳး .........အဂၤလိပ္ ။
ခုႏွစ္ ............ ၁၅၅၂ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ..ခက္ခဲတဲ႔ စကားလံုးမ်ားကို ေၿပာၿပေစၿခင္း ။
တိုးတက္မွဳရလဒ္ ....စာလံုးေပါင္းစံုပါ၀င္တဲ႔ အဘိဓာန္မ်ား ။

အလံ

တီထြင္သူ ..ေရွးလူမ်ား ..။
လူမ်ိဳး ..ဂရိ ၊ ရိုမန္ ။
ခုႏွစ္ ..ေရွးတုန္းက ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ..စစ္ပြဲကာလအတြင္း အထိမ္းအမွတ္ ။
တိုးတက္မွုရလဒ္ ...ႏိုင္ငံေတာၤအလံမ်ား ။

အင္ဆူလင္

ရွာေဖြေတြ႔ရွိသူ ...အက္ဖ္ ဂ်ီ ဘန္းတင္းဂ္၊ စီ ေအ့ခ်္ဘက္စထ္ ။
ခုႏွစ္ ........၁၉၂၂ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ ....ဆီးခ်ဳိကုသေရး ။
တိုးတက္မွုရလဒ္....ဒီဂ်စ္တယ္ ဂလူးကိုစ့္ မီတာ ။
အက္တမ္

တီထြင္သူ ....ဂြ်န္ ဒယ္လ္တန္ ။
လူမ်ိဳး ..........အဂၤလိပ္ ။
ခုႏွစ္............၁၈၀၃ ။
ရည္ရြယ္ခ်က္.....ရုပ္ကို အေသးစိတ္ခြဲၿခမ္းစိတ္ၿဖာေလ႔လာေရး ။
တိုးတက္မွူရလဒ္......အက္တမ္သီအိုရီ ၊ အက္တမ္စြမ္းအင္ ၊ အဏုၿမဳဓတ္ေပါင္းဖို ။

Categories: နည္းပညာ | ဗဟုသုတ

သခ်ၤာ အစ ဘယ္ကလာသလဲ

သခ်ၤာ အစ ဘယ္ကလာသလဲ

သခ်ၤာ



ယူကလစ္, ဂရိ သခ်ၤာပညာရွင္, ၃ ရာစု BC The School of Athens ကုိ Raphael ပံုေဖာ္စဥ္.[1]

သခ်ၤာသည္ အေျခခံ သင္ရုိးညႊန္းတမ္း ဘာသာရပ္ တစ္ခုျဖစ္ၿပီး အျခား အသိပညာ မ်ား၊ ဥပမာ ပမာဏ၊ ပံုစံ၊ အကြာအေဝး စသည့္ သေဘာတရားမ်ားကုိ ေလ့လာရာတြင္ အေထာက္အပံ့ ေပးသည္။ အတြက္ အခ်က္ ျဖစ္သည္။ သခ်ၤာပညာရွင္ ဘင္ဂ်မင္ ပီရာက သခ်ၤာကုိ "အေျဖထုတ္ေပးရန္ လုိအပ္ေသာ သိပၸံဘာသာရပ္" ဟုဆုိသည္။[2]

အျခား သခ်ၤာပညာရွင္ တုိ႔သည္ သခ်ၤာကုိ ပံုသဏၭာန္ မ်ား၏ သိပၸံအျဖစ္ဆုိၾကၿပီး ကိန္း၊ ေနရာ၊ သိပၸံ၊ ကြန္ပ်ဳတာ စသည့္တုိ႔တြင္ ရွိေသာ ပံုသဏၭာန္မ်ားကုိ ေလ့လာၾကသည္။[3][4] သခ်ၤာပညာရွင္ တုိ႔သည္ ထုိ႔သုိ႔ေလ့လာရာတြင္ ေတြးေခၚမႈ႕မ်ားကုိ တိက်ေအာင္ ေဖၚျမဳလာမ်ား ေဖာ္ထုတ္ၿပီး axiom ႏွင့္ အဓိပၸါယ္ ရွင္းလင္းခ်က္မွာ သက္မွတ္ကာ ခုိင္မာေသာ ဆင္ျခင္မႈ႕ မ်ားကုိ ျပဳသည္။[5]

abstraction ႏွင့္ ေလာ့ဂ်စ္ ကုိသံုး၍ ေရတြက္ျခင္း၊ တြက္ခ်က္ျခင္း၊ တုိင္းတာျခင္း၊ ပံုသဏၭာန္၊ အရာဝတၱဳ တုိ႔၏ ေရြ႕ရွားမႈ႕ မ်ားကုိ ေလ့လာရင္းမွ သခ်ၤာ တုိးတက္လာခဲ့သည္။ အေျခခံ သခ်ၤာ ႏွင့္ သေဘာတရားမ်ား ကုိ လူတုိ႔သည္ အၿမဲတြဲကပ္ သံုးလွ်က္ရွိၾကသည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] ေရွးျမန္မာ့ သခၤ်ာက်မ္းႀကီး

၁၇၇၄ ခုနစ္မွ ေရွးျမန္မာ့ သခၤ်ာက်မ္းႀကီး ဂဏန္းသခၤ်ာ ပညာ၀ၯနက်မ္း ( ၁၇၇၄ ) ျမန္မာ့သိပၸံပညာဆိုင္ရာ က်မ္းေတြ စာေပေတြဟာ ဗဒံုမင္း (ဘုိးေတာ္ဘုရား) လက္ထက္ (၁၇၈၂ - ၁၈၁၉) မွာ အေျခတက် စၿပီး ထြန္းကားလာတယ္လို႔ ပညာရွင္အမ်ားက လက္ခံ ယံုၾကည္ထားၾကတယ္။ အဲဒီလို လက္ခံရတဲ့ အေၾကာင္းကေတာ့ ဗဒံုမင္းဟာ အိႏိၵယႏိုင္ငံနဲ႔ သီဟုိဠ္ႏိုင္ငံကေန က်မ္းေပါင္း (၂၀၀) ေက်ာ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံသုိ႔ ယူေဆာင္ေစခဲ့တယ္။ အဲဒီလို ယူလာတဲ့ က်မ္းေတြရဲ႕ ျမန္မာျပန္မူေတြကုိ အခုအခ်ိန္အထိ လက္ဆုတ္လက္ကိုင္ ျပႏိုင္ေသးတယ္။ ျမန္မာ့သခၤ်ာ ပညာသမုိင္းေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်မ္းျပဳသူ အေစာဆံုး ေျခရာေကာက္မိတဲ့ သခၤ်ာက်မ္းကေတာ့ သခၤ်ာပကာသက အမည္ရွိတဲ့ က်မ္းျဖစ္တယ္။ အဲဒီက်မ္းက ၁၄ ရာစု ႏွစ္ဦးပိုင္းကတည္းက ယိုးဒယားႏုိင္ငံက တဆင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္လာတဲ့ က်မ္းျဖစ္တယ္။ က်မ္းရဲ႕ မူလ စာကိုယ္ကုိ ျပဳစုတဲ့သူက ယုိးဒယားႏုိင္ငံ ဇင္းမယ္ၿမိဳ႕က ရွင္ညာဏ၀ိလာသ ျဖစ္တယ္။ အဲဒီက်မ္းကို အေျခခံၿပီး ၁၅၂၀ မွာ ျမစ္ငယ္ေတာင္ဘက္ ပလိပ္ရြာ အေရွ႕ရွိ ၿမိဳ႕သစ္ၿမိဳ႕ေန ရွင္သိရိမဂၤလက သခၤ်ာပကာသကဋီကာကို ထပ္မံျပဳစုၿပီး တတိယ ေညာင္ကန္ဆရာေတာ္ ရွင္က၀ိႏၵရဲ႕ တပည့္ ရွင္ မုနိႏၵသာရက တဖန္ သခၤ်ာပကာသက စာကုိယ္နႆယကို ျပဳစုခဲ့တယ္။ အခုအက်ဥ္း တင္ျပခ်င္တဲ့ က်မ္းက ၁၇၇၄ခုနစ္မွာ ေရးၿပီး ဂဏန္းသခၤ်ာ ပညာ၀ၯနက်မ္းလို႔ နာမည္ရတယ္။ ဒီက်မ္းက ျမန္မာ့သိပၸံ ပညာသမုိင္းအတြက္ အေရးပါတဲ့ အေထာက္အထားတစ္ခု ျဖစ္တဲ့အျပင္ က်ေနာ္တုိ႔ ျမန္မာေတြ ဂုဏ္ယူ၀င့္ႂကြားထုိက္တဲ့ က်မ္းတစ္ဆူလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီက်မ္းမွာ ပါတဲ့ အခ်က္အလက္တခ်ိဳ႕ကို အက်ဥ္းမွ်ေလာက္ ျပန္ၿပီး ေဖာက္သည္ခ်ေပးလိုက္ပါတယ္။ ဂဏန္းသခၤ်ာ ပညာ၀ၯနက်မ္းဟာ အပုိင္းေလးပိုင္း ခြဲျခားၿပီး ဥပမာေပး နမူနာ ပုစၧာေပါင္း ၁၇၅ ပုဒ္ကို တြက္နည္း အေျဖနဲ႔တကြ စံုစံုလင္လင္ ျပဳစုထားတယ္။

ပထမပိုင္းမွာ သခၤ်ာပညာရပ္အတြက္ အဓိကျဖစ္တဲ့ `ေရတြက္ျခင္း ဂဏန္းသခၤ်ာ´ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ အေလးခ်ိန္၊ အကြာအေ၀း၊ ထုထည္၊ အခ်ိန္နာရီ ေတြကို တုိင္းတာတဲ့ ယူနစ္ကိန္းသခၤ်ာ အေၾကာင္းနဲ႔ ခု ကေန အသေခၤ် (တစ္ေနာက္က သုည အလံုး ၁၄၀) တုိင္ေအာင္ ေရတြက္ေခၚေ၀ၚပံု နည္းစနစ္ကို ေဖာ္ျပထားတယ္။ ဒုတိယပိုင္းမွာ `ဂဏန္းဆယ္ပါး´ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ စပါးတြက္၊ ဆန္တြက္၊ ေရႊတြက္၊ ေငြတြက္၊ ဆီမီးတြက္၊ ရထားတြက္၊ သစ္ပင္တြက္၊ ေလွတြက္၊ သားေရတြက္၊ ေျမတြက္ ဆိုၿပီး လုပ္ငန္းအလိုက္ တုိင္းထြာတြက္ခ်က္နည္းကို ဥပမာ ပုစၧာေပါင္း ၉၈ ပုဒ္နဲ႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။

စပါးတြက္နည္းမွာ က်ီတြက္နည္း၊ သ႐ုိင္ (ပုတ္) တြက္နည္း၊ စပါးပံုတြက္နည္း၊ ေလွ၀င္စပါးတြက္နည္း၊ စပါးကို ငွက္စားတဲ့ ပုစၧာ၊ စပါး ႏွစ္ထပ္တုိးေပး တြက္နည္း အစရွိတဲ့ နမူနာပုစၧာ ၂၁ ပုဒ္နဲ႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။ ဆန္ဂဏန္းတြက္နည္းမွာ စပါးႏွစ္တင္းကို ေထာင္းရင္ ဆန္တစ္တင္းရၿပီး ဆန္တစ္တင္းမွာ အေစ့ေပါင္း ၇၆၈၀၀၀ ရွိေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားတယ္။ ဆန္ဂဏန္းမွာ အဓိက အေရးႀကီးတဲ့ အပိုင္းက သခၤ်ာေပါင္းပြားကိန္း (Arithmetic Progression) သေဘာကို အေျခခံတဲ့ နည္းေတြ ျဖစ္တယ္။

ေရႊဂဏန္းကို ေျပာတဲ့အခါမွာ ေရႊမ်ိဳးေပါင္း (၂၀) ရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။ တစ္ဆင့္ၿပီးတစ္ဆင့္ သန္႔စင္ေအာင္ ေလွာ္ခတ္ၿပီး အဆင့္လိုက္ ေရႊေလွာ္ (၁၂) မ်ိဳးကိုလည္း ေဖာ္ျပထားတယ္။ အဲဒါေတြက နီဗလ၊ နာရဏီ၊ နာရေ၀ါ၊ နာလိကာ၊ နာလိမုတၱာ၊ အၪၥနီ၊ အၪၥမုတၱ၊ အဇာ၀နိ၊ ဇာတ႐ူပ၊ ဥတရနိတာ၊ သိဃၤနိတ္ နဲ႔ ဇမၺဴရဇ္တို႔ ျဖစ္တယ္။ ေရႊကို သန္႔စင္ဖုိ႔ လုပ္တာ အင္မတန္ အႏုစိတ္ၿပီး စနစ္က်တာ ေတြ႕ရတယ္။ ဥပမာအေနနဲ႔ ျပရရင္ အသန္႔စင္ဆံုး ဇမၺဴရဇ္ေရႊ အဆင့္ရေအာင္ သိဃၤနိတ္ေရႊကို ထပ္မံသန္႔စင္တဲ့နည္းေလး ေဖာ္ျပေပးလိုက္တယ္။ `သိဃၤနိတ္ေရႊ ၄ိ ၂ ံ ၂ ဆံ ၃ ႏွံ႔ (ႏွမ္း) ၁ မံုညင္(း) ၆ သံေခါင္ (သန္းေခါင္း) ၂ ကညစ္ေခ်ကို ၃ိ ၃ဴ ၁ဲ ၄ ံ ၂ ဆံ ၂ နံ ၁ မံုညင္ ၃ သံေခါင္ ၂ ကညစ္ေခ် တင္ေအာင္ ေလွ (ေလွာ္) မွ ဇမၺဴရဇ္ေရႊ ျဖစ္၏။´ ေရဂဏန္းကို ေဖာ္ျပတဲ့ေနရာမွာ ထုထည္ရွာပံုေတြ၊ ေရကန္ကေန ေရထုတ္တဲ့အခါ ၾကာမယ့္ အခ်ိန္နာရီ တြက္ပံုေတြကို ပုစၧာ ၅ ပုဒ္နဲ႔ ျပထားတယ္။ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတဲ့ ပုစၧာတစ္ပုဒ္ကုိ တင္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ ပုစၧာ။ ဖလားတလံု(း)သဥ္ အ၀န္(း) ေျခာက္ေတာင္ ေစာက္ ၁ၤ (ေတာင္) ေရအျပဥ္ရွိ၏။ ထုိေရကို မံုဉင္ေစ့ရွိ ေဖာက္ေသာ္ ဘယ္မွ်ေလာက္ေသာကာ(လ)မွ ေရကံုအံ့နဥ္။

အေျဖ။ ၃ လႏွင့္ ၂ ရက္ ၉ နာရီ ႏွစ္ပါဒ္ ၆၂ ဗီဇနာမွ ေရကုန္၏။ ဆီမီးဂဏန္း တြက္နည္းထဲမွာလည္း ထုထည္ရွာနည္းကို အေျခခံၿပီး ဖေယာင္းတံုးႀကီးကေန ဖေယာင္းတုိင္ေတြ ျပဳလုပ္ရင္ ရလာမယ့္ ဖေယာင္းတုိင္ အေရအတြက္ကို ရွာတဲ့နည္းေတြ၊ ဖေယာင္းတုိင္ကုိ မီးထြန္းရင္ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာမွ ကုန္မလဲလို႔ တြက္တဲ့နည္းေတြကို ပုစၧာ ၅ ပုဒ္နဲ႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။ သစ္ပင္ဂဏန္းမွာေတာ့ သစ္ခြဲစိတ္ျဖတ္ေတာက္တာနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ သစ္တြက္နည္းေတြ၊ သစ္လံုးကို ပါးပါးလႊာထုတ္တဲ့ တြက္နည္းေတြ အျပင္ သစ္ပင္ကုိ အေ၀းကၾကည့္ၿပီး အျမင့္ရွာနည္းေတြ အပါအ၀င္ ပုစၧာ ၇ ပုဒ္နဲ႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။ သစ္ပင္အျမင့္ရွာပံုက ဂ်ီၾသေမႀတီဘာသာရပ္ (Geometry) ကို အေျခခံထားတယ္။ ေလွဂဏန္းကို ျပရာမွာ သေဘၤာနဲ႔ ခရီးထြက္ရင္ ၾကာျမင့္ခ်ိန္၊ ဆိုက္ေရာက္ခ်ိန္ ေန႔ရက္ကို တြက္တဲ့ ပုစၧာေတြနဲ႔ အကၡရာသခၤ်ာ (Algebra) သေဘာပါတဲ့ ဆင္၊ ျမင္း၊ ကၽြဲ၊ ႏြား၊ ေလွနဲ႔ တစ္ဖက္ကမ္းကုိ ကူးတဲ့ ပုစၧာမ်ိဳးေတြကို နမူနာပုစၧာ ၅ ပုဒ္နဲ႔ တြက္ျပထားတယ္။ သားေရဂဏန္းမွာေတာ့ သားေရခ်ပ္ကို လွီးျဖတ္ရာမွာ ေလးေထာင့္ပံု၊ စက္၀ိုင္းပံု စတဲ့ ပံုစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးရဲ႕ ဧရိယာနဲ႔ အ၀န္းတြက္နည္းေတြကုိ ပုစၧာ ၅ ပုဒ္နဲ႔ တြက္ခ်က္ျပထားတယ္။ ေျမဂဏန္းမွာ ေျမႀကီးကေန အုတ္ထုတ္ရာမွာ ထြက္ရွိမယ့္ အုတ္ခ်ပ္ေရ ခန္႔မွန္းပံု၊ ၿမိဳ႕႐ိုး တုိက္တာ အိုးအိမ္ တည္ေဆာက္ရာမွာ အုတ္လိုအပ္မႈ လယ္ယာေျမကြက္ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳး ပယ္ဖြဲ႕နည္းေတြကို ဥပမာ ပုစၧာေပါင္း ၃၀ နဲ႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။ တတိယပိုင္းမွာ နည္းတဆယ့္ေျခာက္ပါး ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ သခၤ်ာနည္းေပါင္း ၁၆ နည္းကို ပုစၧာေပါင္း ၇၆ ပုဒ္နဲ႔ ေဖာ္ျပထားတယ္။ အဲဒီနည္းေတြကုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ေဖာ္ျပရရင္ ႏွစ္ထပ္တုိးတြက္နည္း၊ အခ်ိဳးတြက္နည္း၊ မေရမရာညီမွ်ျခင္း (Indeterminate equation) တြက္နည္း၊ သခၤ်ာေပါင္းပြားကိန္း (Arithmetic progression) တြက္နည္း၊ သခၤ်ာဆပြားကိန္း (Geometric progression) တြက္နည္း၊ အကၡရာသခၤ်ာ ညီမွ်ျခင္း (Algebra equation) တြက္နည္း၊ ဆခြဲကိန္း တြက္နည္း၊ ဘံုသုဥ္းကိန္း တြက္နည္း တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီက်မ္းရဲ႕ ေနာက္ဆံုးအပုိင္း စတုတၳပိုင္းမွာေတာ့ ေရွ႕ပိုင္းက နည္းေတြကို အေျခခံၿပီး ပုစၧာေပါင္း ၃၀ ကို ထပ္ၿပီး တြက္ျပထားပါတယ္။

ဂဏန္းသခၤ်ာ ပညာ၀ၯနက်မ္းကို ျခံဳငံုၾကည့္ရင္ ေရွးျမန္မာေတြရဲ႕ လယ္ယာအိုးအိမ္ စတဲ့ စား၀တ္ေနေရး လူေနမႈစနစ္ကုိ လက္ေတြ႕ အေထာက္အကူျပဳတဲ့ သခ်ၤာတြက္နည္းေတြကုိ ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။ ဒါ႔အျပင္ စက္၀ုိင္းေတြရဲ႕ ဧရိယာ၊ စက္လံုး၊ ထုလံုး၊ ထုခၽြန္ေတြရဲ႕ ထုထည္ရွာပံု၊ ဂဲၾသေမႀတီရဲ႕ အေျခခံေတြ၊ သခၤ်ာေပါင္းပြားကိန္း၊ ဆပြားကိန္း၊ အခ်ိဳးဆက္ေတြ၊ အကၡရာသခၤ်ာတြက္နည္းေတြကိုပါ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားတာကို ေထာက္႐ႈမယ္ဆိုရင္ အဲဒီအခ်ိန္က ျမန္မာေတြရဲ႕ သခၤ်ာအဆင့္ ျမင္းမားေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။ ဗဒံုမင္း လက္ထက္ မတုိင္မီကတည္းက ျမန္မာ့ သခၤ်ာပညာဟာ ပီပီျပင္ျပင္ အဆင့္ျမင့္ျမင့္ ရွိေနၿပီ ဆုိတာကို ဒီ ၁၇၇၄ ခုနစ္က သခၤ်ာက်မ္းနဲ႔ လက္ဆုတ္လက္ကုိင္ ျပၿပီး သက္ေသထူလိုက္ပါေတာ့တယ္။ [6]

[ျပင္ဆင္ရန္] ကုိးကား

↑ No likeness or description of Euclid's physical appearance made during his lifetime survived antiquity. Therefore, Euclid's depiction in works of art depends on the artist's imagination (see Euclid).
↑ Peirce, p.97
↑ Steen, L.A. (April 29, 1988). The Science of Patterns. Science, 240: 611–616. and summarized at Association for Supervision and Curriculum Development.
↑ Devlin, Keith, Mathematics: The Science of Patterns: The Search for Order in Life, Mind and the Universe (Scientific American Paperback Library) 1996, ISBN 9780716750475
↑ Jourdain
↑ ေရွးေခတ္ ျမန္မာသိပၸံက်မ္းမ်ား - ေဒါက္တာ မ်ိဳးသန္႔တင္

ေအေက ၄၇ အေၾကာင္းေလ့လာၾကစုိ.

AK-47 ေသနတ္အေၾကာင္းေလ့လာၾကစုိ.

AK-47

ေအေက - ၄၇ ေခ်မႈန္းေရး ရိုင္ဖယ္ကို ရုရွ ႏိုင္ငံမွ Mikhail Kalashnikov က ဒီဇိုင္းဆြဲ၍ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၏ အေကာင္းဆံုး ေမာင္းျပန္ရိုင္ဖယ္ ဒီဇိုင္းဆုကို ရရွိခဲ့သည္။ AK 47 ႏွင့္ AKS 47 ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳး ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၉ တြင္ ဆိုဗီယက္ တပ္နီေတာ္၏ တပ္မ်ားအတြက္ စတင္အသံုးျပဳခဲ့သည္။ ယခင္ ၀ါေဆာ ႏိုင္ငံမ်ား၏ အဓိက ေခ်မႈန္းေရး ရိုင္ဖယ္ ျဖစ္သည္။ ေအေက-၄၇ ၏ စကားလုံးရင္းျမစ္မွာ တီထြင္သူ Avtomat Mikhail Kalsshnikov မွ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္တြင္ တီထြင္ခဲ့သည္ဟု အမွတ္အသားျပဳသည့္အေနျဖင့္ သူ႔နာမည္ ေ႔ရွစာလုံး A ႏွင့္ ေနာက္နာမည္မွ K ကိုယူကာ AK-47 ဟုနာမည္ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ေအေက - ၄၇





အမ်ိဳးအစား ေခ်မႈန္းေရး ရိုင္ဖယ္ စတင္ အသံုးျပဳသည့္ ႏိုင္ငံ ဆိုဗီယက္ (ရုရွ) အသံုးျပဳျခင္း ၁၉၄၉ မွ ယေန႔ထိ

[ျပင္ဆင္ရန္] သြင္ျပင္ လကၡဏာမ်ား

ေအေက - ၄၇ ကို ရိုးရွင္းၿပီး ထုတ္လုပ္မႈ ကုန္က်စရိတ္ သက္သာေအာင္ ဒီဇိုင္းဆြဲထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး သန္႔ရွင္းေရး ျပဳလုပ္ရန္ႏွင့္ အေထြေထြ ျပင္ဆင္ရန္လည္း အလြန္လြယ္ကူသည္။ လက္ေတြ႕ အသံုးျပဳမႈမ်ားအရ ေအေက ၄၇ တစ္လက္၏ သက္တမ္းသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ မွ ၄၀ အတြင္း ေကာင္းမြန္စြာ အသံုးျပဳ၍ ရေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ ေနာက္ပိုင္း မ်ိဳးကြဲမ်ား ထြက္ေပၚလာေသာ္လည္း မူရင္း သြင္ျပင္လကၡဏာ ျဖစ္သည့္ ရိုးရွင္းၿပီး ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းမႈ လြယ္ကူသည့္ ပံုသ႑ာန္မွာ ဆက္လက္ တည္ရွိဆဲ ျဖစ္သည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] အသံုးျပဳသည့္ ႏိုင္ငံမ်ား


အာဖဂန္ နစၥတန္


ဘဂၤလားေဒ့ရွ္


ဘူလ္ေဂးရီးယား


ကေမၻာဒီးယား


တရုတ္


က်ဴးဘား


ဟန္ေဂရီ


အီရတ္


လာအို


လက္ဘႏြန္


လစ္ဗ်ား


ေျမာက္ကိုရီးယား


ပါကစၥတန္


ပိုလန္


ရိုေမးနီးယား


ဆူဒန္


ဆီးရီးယား


ယူကရိန္း

ဗီယက္နမ္


ယီမင္

ျမန္မာ့စစ္ပညာ

ျမန္မာ့ စစ္ပညာ



1 ျမန္မာ့ စစ္ပညာ
2 သမိုင္းတြင္ မွတ္ေက်ာက္တင္ခဲ့ေသာ စစ္ပြဲမ်ား
3 စစ္တိုက္နည္း ခိုက္နည္း
3.1 စစ္အဂၤါ(၇)ပါး
3.2 စစ္ခ်ီျခင္း(၄)ပါး
3.3 စစ္ကပ္ျခင္း(၂)ပါး
3.4 စစ္ထိုးျခင္း(၆)ပါး
3.5 စစ္ခံျခင္း(၆)ပါး
3.6 စစ္ဖ်က္ျခင္း(၆)ပါး
3.7 စစ္ျပန္ျခင္း(၃)ပါး
4 ကိုးကား

[ျပင္ဆင္ရန္] ျမန္မာ့ စစ္ပညာ

ေသနဂၤဗ်ဴဟာ စစ္ပညာသည္ တိုင္းျပည္အသီးသီး၊ လူမ်ဳိးအသီးသီးတြင္ ေရွးကတည္းက ရွိခဲ့သည္။ ယခုလည္းရွိေနဦးမည္။ ေနာင္လည္း ရွိရမည္ပင္ ျဖစ္သည္။ စစ္ပညာမ်ားမွာ အခ်ိန္ကာလ ေခတ္အားေလ်ာ္စြာ တစ္မ်ဳိးတစ္ဖံု ထူးျခား တိုးတက္ လာေသာ္လည္း အေျခအေန အခ်ိန္အခါအရ ေရွးပညာရပ္မ်ားကို လက္လႊတ္၍ မရေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေရွးျမန္မာ့ စစ္ပညာကို တိမ္ျမဳပ္မသြားေအာင္ ထိန္းသိမ္းထားသင့္ေပသည္။ ျမန္မာ့ေသနဂၤဗ်ဴဟာက်မ္း(စစ္ပညာက်မ္း)ကုိ ေခတ္အဆက္ဆက္က မွတ္တမ္းတင္ထားခဲ့ၾကေသာ္လည္း၊ ရွင္ျဖဴရွင္မင္းႏွင့္ ဘုိးေတာ္ဘုရားလက္ထက္တြင္ထင္းရွားခဲ့ေသာ လက္ဝဲသုႏၵရ အမတ္ႀကီးက ျမန္မာ့ စစ္ပညာကို ေပ်ာက္ပ်က္မသြားေစရန္ ရည္ရြယ္၍ ေသနဂၤဗ်ဴဟာပ်ဳိ႕၊ ဗ်ဴဟစကၠိပ်ဳိ႕ႏွင့္ နႏၵီေသနပ်ဳိ႕မ်ားကို ေရးသား စပ္ဆိုခဲ့သည္။

ျမန္မာ့သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ျမန္မာတုိ႔ စစ္ပြဲၾကီးေပါင္းမ်ားစြာကုိ ယွဥ္ႏႊဲခဲ့ၾကသည္။ ပုဂံေခတ္တြင္ ျပည္ပမွ က်ဴးေက်ာ္လာေသာ္ ဂြၽမ္းစစ္သည္မ်ားကုိႏွိမ္နင္းႏုိင္ခဲ့သည္၊ ပင္းယေခတ္တြင္ ျပည္ပမွက်ဴးေက်ာ္လာေသာ္ ထုိအခ်ိန္က ကမၻာတစ္ျခမ္းနီးပါးက်ဴးေက်ာ္ထားသည့္ မြန္ဂုိတာတာမ်ားကုိ ေအာင္ျမင္စြာႏွိမ္နင္းနုိင္ခဲ့သည္။ အင္း၀ေခတ္တြင္ ျမန္မာတုိ႔၏ စစ္အင္းအားေၾကာင့္ ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္ရန္ကုိ မရင္ဆုိင္ခဲ့ရပါ။ ေတာင္ငူ၊ ေညာင္ရမ္းေခတ္တြင္ က်ဴးေက်ာ္သူ ေပၚတူဂီမ်ားကုိ ေအာင္ျမင္စြာႏွိမ္နင္းနုိင္ခဲ့သည္။ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ အေလာင္းဘုရားလက္ထက္တြင္ ဟုိင္းၾကီးကြၽန္းတြင္ အဂၤလိပ္တပ္ကုိ ေခ်းမွဳန္းခဲ့သည္။ ဆင္ျဖဴရွင္မင္းလက္ထက္ တရုပ္တုိ႔၏ ၄ ၾကိမ္တုိင္ က်ဴးေက်ာ္စစ္ကုိ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ဘၾကီးေတာ္ မင္းလက္ထက္ ပထမ အဂၤလိပ္ျမန္မာစစ္တြင္ ပန္း၀ါတုိက္ပြဲတြင္ ျမန္မာတုိ႔ ေအာင္ႏုိင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား ေၾကာက္ဒူး တုန္ခဲ့ရသည္။ ျမန္မာတုိ႔ အဂၤလိပ္ကုိ စစ္ရွဳံးခဲ့ရျခင္းသည္ လက္နက္မယွဥ္ႏုိင္ျခင္းေၾကာင့္လည္းမဟုတ္၊ စစ္ဗ်ဴဟာ မယွဥ္ႏုိင္၍လည္း မဟုတ္ဘဲ အခ်င္းခ်င္းေသြးစည္းညီညြတ္မွဳ၊ စည္းလုံးမွဳမရွိေသာ္ေၾကာင့္ စစ္ရွဳံးခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] သမိုင္းတြင္ မွတ္ေက်ာက္တင္ခဲ့ေသာ စစ္ပြဲမ်ား

ပုဂံေခတ္တြင္ ဂၽြမ္းတုိ႔ႏွင့္တုိက္ေသာ ဂၽြမ္းစစ္၊ (က်ဴးေက်ာ္သူ ဂၽြမ္းစစ္သည္မ်ားကုိ က်န္စစ္သားဦးစီးသည့္ သူရဲကာင္းေလးေယာက္ႏွင့္ ကုိယ္ရံေတာ္တပ္မ်ားက တုိက္ခုိက္အႏုိင္ ယူခဲ့သည္။)
ပင္းယေခတ္တြင္ မြန္ဂုိတုိ႔ႏွင့္တုိက္ေသာ္ တာတာမြန္ဂုိစစ္၊ (က်ဴးေက်ာ္သူ မြန္ဂုိတုိ႔သည္ ထုိအခ်ိန္က ကမၻာတစ္ျခမ္းနီးပါး တုိက္ပြဲမ်ားေအာင္ျမင္ေနသည့္အခ်ိန္ျဖစ္သည္။)
ေညာင္းရမ္းေခတ္တြင္ ေပၚတူဂီတုိ႔ႏွင့္တုိက္ေသာ္ သန္လွ်င္စစ္ပြဲ၊ (ေပၚတူဂီတုိ႔သည္ထုိအခ်ိန္က စစ္အင္အား အလြန္ေတာင့္တင္းခ်ိန္ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား၊ ျပင္သစ္တပ္မ်ား သည္ ေပၚတူဂီတပ္ကုိ ယွဥ္ျပိဳင္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးသည့္ အခ်ိန္ျဖစ္သည္။)
ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ရွင္ျဖဴရွင္မင္းလက္ထက္ တရုပ္တုိ႔၏က်ဴးေက်ာ္မွဳကုိတုိက္ေသာ္ စစ္ပြဲ ၄ ပြဲ၊(တရုပ္တုိ႔၏ ၾကီးမားသည့္ စစ္တပ္ၾကီးမ်ားကုိ ဗလမင္းထင္ဦးစီးသည့္ ျမန္မာတပ္မ တစ္ခုမွ အံအားသင့္ဖြယ္ အႏုိင္ယူခဲ့သည္)
ဘၾကီးေတာ္လက္ထက္ အဂၤလိပ္ျမန္မာပထမစစ္ပြဲတြင္ စစ္သူၾကီး မဟာဗႏၵဳလ၏ ပန္း၀ါတုိက္ပြဲ၊(ပန္း၀ါတုိက္ပြဲတြင္ ျမန္မာတပ္မ်ား ထက္ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား လက္နက္သာေသာ္လည္း ျမန္မာတုိ႔၏ ေသနဂၤဗ်ဴဟာေၾကာင့္ ျမန္မာတပ္မ်ားအႏုိင္ရခဲ့သည္။)
ဗုိလ္ခ်ဳပ္မဟာေနမ်ိဳး (အသက္ ၈၀ ေက်ာ္)၏ ၾကည္ျမင္တုိင္ခံတပ္တုိက္ပြဲ၊ (အသက္အရြယ္ၾကီးရင့္ေသာ္လည္း စစ္၏ပရိရယ္ကုိ ပုိင္ႏုိင္စြာအသုံးခ်ႏုိင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ေရတပ္မွ ပစ္ေသာ အေျမာက္ဆံမ်ား အဂၤလိပ္တပ္ေပၚျပန္က်၍ အဂၤလိပ္တပ္မ်ား တပ္လုံးျပဳတ္ခဲ့ရသည္)
ဗုိလ္ခ်ဳပ္မဟာေနမ်ိဳး (အသက္ ၈၀ ေက်ာ္)၏ ၀က္ထီကန္တုိက္ပြဲ၊

(ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနမ်ိဳးသည္ မိမိထက္ လက္နက္အင္အား၊ လူအင္အားသာလြန္သည့္ ရန္သူအဂၤလိပ္တပ္မ်ားကုိ ဒူမေထာက္၊ လက္မေျမွာက္ဘဲ ေသသည့္အခ်ိန္ထိ ရဲရဲ၀ံ၀ံအေသခံတုိက္ခုိက္သြားသည္။ ထုိတုိက္ပြဲတြင္ အဂၤလိပ္တပ္မွ အရာရွိမ်ားပါ ေသဆုံးသူ၊ ဒါဏ္ရာရသူမ်ားႏွင့္ ျပည့္ႏွက္ခဲ့ရသည္)

တတိယအဂၤလိပ္ ျမန္မာစစ္ပြဲတြင္ မင္းလွခံတပ္တုိက္ပြဲတုိ႔သည္ ျမန္မာတုိ႔၏စစ္ပညာ၊ ျမန္မာတုိ႔၏သူရသတိၱကုိ မွတ္ေက်ာက္တင္ေပးခဲ့သည့္ စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္သည္။

စစ္ပညာသည္ စစ္ကိုေအာင္ႏိုင္စြာ တိုက္ခိုက္ႏိုင္ရန္ လိုက္နာက်င့္သံုးရေသာ စစ္တိုက္နည္းမ်ားႏွင့္ စစ္သေဘာတရားမ်ား ျဖစ္သည္။ ယခုေခတ္တြင္ စစ္ပညာကို ေလ့လာဆည္းပူးရာ၌-

စစ္ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရး
စစ္ဆင္ယင္ေရး(စစ္ပရိယာယ္)
တိုက္ပြဲခင္းက်င္းေရး(ေသနဂၤဗ်ဴဟာ)
စစ္ဖြဲ႕စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဟူ၍ ပိုင္းျခားကာ ေလ့လာဆည္းပူးရသည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] စစ္တိုက္နည္း ခိုက္နည္း

ျမန္မာ့ စစ္ပညာတြင္ စစ္တိုက္ခိုက္နည္းမွာ အေျခခံအပိုင္းျဖစ္သည့္ စစ္အစီအရင္ (၇)ပါး ျဖစ္သည္။ ထိုစစ္အစီအရင္ (၇)ပါးမွ တဆင့္ ျဖာထြက္လာေသာ သ႐ုပ္သကန္မ်ားျဖစ္သည္။

စစ္အစီအရင္ (၇)ပါး

စစ္အဂၤါ(၇)ပါး (ေသနဂၤ)
စစ္ခ်ီျခင္း(၄)ပါး (ေသနာဂတိ)
စစ္ကပ္ျခင္း(၂)ပါး (ေသႏုပဂ)
စစ္ထိုးျခင္း(၆)ပါး (ေသနာယုဒၶ)
စစ္ခံျခင္း(၆)ပါး (ေသနာပဋိဂၢဟ)
စစ္ဖ်က္ျခင္း(၆)ပါး (ေသနာေဗဒ)
စစ္ျပန္ျခင္း(၃)ပါး (ေသနာနိ၀တၱန)

[ျပင္ဆင္ရန္] စစ္အဂၤါ(၇)ပါး

စစ္အစီအရင္ (၇)ပါး မွ စစ္အဂၤါ(၇)ပါးသည္ စစ္စတင္တိုက္သည္ ဆိုသည္ႏွင့္ သံုးစြဲကိုင္တြယ္ရသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္သည္။

စစ္ဖ်ား စစ္လ်င္
စစ္၏ ရင္၀
စစ္၏ ပခံုး
စစ္၏ နံပါး
စစ္၏ ၀မ္း
စစ္၏ ေက်ာက္ကုန္း(ေက်ာကုန္း)
စစ္ခံတပ္ တို႔ျဖစ္သည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] စစ္ခ်ီျခင္း(၄)ပါး

စစ္ဗ်ား၊ စစ္လယ္၊ စစ္ေနာက္အညီအမွ်ခ်ီျခင္း (သမဒ႑ဗ်ဴဟာ)
ျပာသာဒ္ေဆာင္ေပါက္သကဲ့သို႔ အထပ္ထပ္ ေနာက္အားႀကီး၍ခ်ီျခင္း၊ (ပါသာဒိကဗ်ဴဟာ)
ပန္းပံုေတာင္းကဲ့သို႔ စစ္ဖ်ားႀကီး၍ ေနာက္စစ္ တေရြ႕ေရြ႕ ခ်ီျခင္း၊ (စေကၤာဋက ဗ်ဴဟာ)
မ႐ိုးစည္ကဲ့သို႔ စစ္ရင္း စစ္ဖ်ားေသး၍ စစ္လယ္အားႀကီးႀကီးခ်ီျခင္း။ (ဒိဂၤဗ်ဴဟာ)

[ျပင္ဆင္ရန္] စစ္ကပ္ျခင္း(၂)ပါး

ေနမင္းပုံစစ္ကပ္ျခင္း။ (ပတကၤရဗ်ဴဟာ) ေနမင္းကဲ့သုိ႔ ၾကယ္နကၡတ္ျခံရံမရံဘဲ မင္းတပ္က ေရွ႕ မွာေန၊ ေနာက္မွ အျခားစစ္တပ္မ်ား လုိက္ပါရသည္။
လမင္းပုံ စစ္ကပ္ျခင္း။ (စႏၵကဗ်ဴဟာ) လမင္းကုိ ၾကယ္နကၡတ္မ်ား ၀န္းရံထားသကဲ့သုိ႔ မင္းတပ္ကုိ အလယ္မွာထားကာ အျခားတပ္မ်ား၀န္းရံျပီးလုိက္ျခင္း။

[ျပင္ဆင္ရန္] စစ္ထိုးျခင္း(၆)ပါး

ဒိဇာဒိပဗ်ဴဟာ- ဂဠဳန္ေတာင္ျဖန္႔သကဲ့သို႔ စစ္ဆင္စစ္ထိုးနည္း၊
၀ါရိေ၀ဂဗ်ဴဟာ- ေရအယဥ္စီးဆင္းသကဲ့သို႔ စစ္ျဖန္႔ကာ ေနာက္မဆုတ္ဘဲ စစ္ထိုးနည္း၊
ဥသဘဗ်ဴဟာ- ႏြားလားဥသဘကဲ့သို႔ ေအာ္ဟစ္ျခိမ္းေခ်ာက္ကာ ဟန္ေရးျပ၍ အျပင္းအထန္ စစ္ထိုးနည္း၊
ဓႏုက ဗ်ဴဟာ- တင္ထားေသာ ေလးၫိႈ႔ကဲ့သို႔ ပေစာက္ လေရး ေကြးပံု စစ္ထိုးနည္း၊
မကာရဗ်ဴဟာ- မကာရ္းကြက္ကဲ့သို႔ အထပ္ထပ္ စစ္ထိုးနည္း၊
ဘုဇဗ်ဴဟာ- ေျမြတြားသကဲ့သို႔ ေကာက္တက်စ္ စစ္ထိုးနည္း။

[ျပင္ဆင္ရန္] စစ္ခံျခင္း(၆)ပါး

နဒီစရဗ်ဴဟာ- ရင္ေပါင္တန္း၍ တံတားပမာခံျခင္း၊
၀ိစၦိကဗ်ဴဟာ- ကင္းၿမီးေကာက္လက္သကဲ့သို႔အလယ္ပင္းေစၿပီးလွ်င္ ၀ဲယာေထာင္၍ခံျခင္း၊
သကဋဗ်ဴဟာ- လွည္းဦးကင္းကဲ့သို႔ ၀ဲယာထား၍ ေရွ႕တပ္လြန္ခံျခင္း၊
မဓု၀တၱနဗ်ဴဟာ- ပ်ားအံုကဲ့သို႔ တ၀န္းတစုတည္းခံျခင္း၊
စကၤပါဒဗ်ဴဟာ- က်ီးေျခကဲ့သို႔ေရွ႕ ၃-တပ္၊ ေနာက္ ၁-တပ္၊ အလယ္၌ မင္းစစ္သူႀကီးေန၍ ခံျခင္း၊
ဥဒၶနဗ်ဴဟာ- ခံုေလာက္ကဲ့သို႔ ၃-တပ္ ဆိုင္ခံျခင္း။

[ျပင္ဆင္ရန္] စစ္ဖ်က္ျခင္း(၆)ပါး

[ျပင္ဆင္ရန္] စစ္ျပန္ျခင္း(၃)ပါး

အဂိၢ ဇာလ ဗ်ဴဟာ မီးေတာက္မီးလွ်ံကဲ့သို႔ ထင္ထင္ရွားရွား ၀ါးမ်ိဳဖ်က္ဆီး၍ ဆုတ္ျပန္ျခင္း၊
အမာ၀ါသီ ဗ်ဴဟာ- လကြယ္သကဲ့သို႔ မသိမသာဆုတ္ျပန္ျခင္း၊
သီဟဂတိ ဗ်ဴဟာ-ျခေသၤ့သြားသကဲ့သို႔ ရဲရဲတင္းတင္း ေရွ႕တက္ ေနာက္ဆုတ္ျပန္ျခင္း၊
သတၳနာဒိ ဗ်ဴဟာ လက္နက္သံေပးဟစ္ေၾကြးႀကိမ္းေမာင္း၍ ျပန္ျခင္း၊
မဂၢဆိႏၷ ဗ်ဴဟာ- လမ္း တံတားတို႔ကို ဖ်က္၍ျပန္ျခင္း၊
စိရတၱ ဗ်ဴဟာ- ၾကာျမင့္ ေျဖးေႏွးစြာေန၍ျပန္ျခင္း။

[1]--Mayor mt 09:42, 30 ဇြန္ 2009 (UTC) [2]

[ျပင္ဆင္ရန္] ကိုးကား

↑ ေမၿမိဳ႕မိုးၾကည္ ၏ ျမန္မာ့ စစ္ပညာ (ဟံသာ၀တီ ပံုႏွိပ္တိုက္၊၁၉၆၄၊ေဖေဖၚ၀ါရီလ)
↑ အမတ္ၾကီး လက္၀ဲသုႏၵရေရးေသာ ဗ်ဴဟစကၠပ်ိဳ ႔

စီမံခန္.ခဲြျခင္းပညာ

စီမံခန္႔ခြဲျခင္း

စီမံျခင္းနဲ႔ ခန္႔ခဲြျခင္း စကားႏွစ္လံုးကုိ ေပါင္းၿပီး `စီမံခန္႔ခဲြျခင္း´ဆိုၿပီး စကားလံုး တစ္လံုးတည္းအျဖစ္ သံုးစြဲ ၾကပါတယ္။ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းလို႔ ဆိုလုိက္တာနဲ႔ ထိေရာက္မႈလည္း ရွိပါတယ္။ တိက် ျပတ္သားမႈလည္း ရွိတယ္။ ေလးနက္ထိရွတဲ့ အဓိပၸာယ္လည္းေဆာင္တယ္။ႏွစ္လံုးေပါင္းတစ္လံုးဆိုေပမယ့္တစ္လံုးခ်င္းစီမွာလည္း ျပည့္စံုတဲ့ အဓိပၸာယ္ေဆာင္ပါတယ္။ စီမံျခင္းဆုိတာ အစီအမံ ျပဳတယ္၊ စီစဥ္ မြမ္းမံတယ္၊ ခန္႔ခဲြ ျခင္းဆုိတာ တြက္ခ်က္ခန္႔မွန္း ခဲြျခမ္း စိတ္ျဖာတယ္။ စီမံခန္႔ခဲြတယ္ဆိုေတာ့ စီစဥ္၊ မြမ္းမံ၊ တြက္ခ်က္၊ ခန္႔မွန္း၊ ခြဲျခမ္း၊ စိတ္ျဖာတယ္ဆိုတဲ့ အဓိပၸာယ္ အသြယ္သြယ္ ပူးေပါင္း ပါ၀င္သြားပါတယ္။ ဒီေတာ့ စကားလံုးကိုက ေလးနက္၊တည္ၾကည္၊ ပီျပင္၊ ထင္ရွား ျဖစ္သြားပါေတာ့တယ္။ ဒါက `စီမံခန္႔ခဲြျခင္း´ ကို ျမန္မာစာ ခက္ဆစ္အဓိပၸာယ္ အလုိအရခဲြျခမ္းစိတ္ျဖာစိစစ္ေလ့လာသိျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

Contents

[hide]

1 နဖူးေတြ႔ဒူးေတြ႔ စီမံခန္႔ခဲြျခင္း
2 ေရွာင္မေျပးနဲ႔ ေမြးကတည္းက ပါတယ္
3 ဘာတုန္းဟဲ့ စီမံခန္႔ခဲြေရး
4 စီမံခန္႔ခဲြေရးမွာ လုပ္ေဆာင္စရာ ငါးမ်ိဳး
4.1 စီမံကိန္းခ်မွတ္ျခင္းႏွင့္ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲျခင္း (Planning and Controlling)
4.2 ဖဲြ႕စည္းေဆာင္ရြက္ျခင္း (Organizing)
4.3 ၀န္ထမ္းခန္႔ထားျခင္းႏွင့္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားျခင္း (Staffing and Training)
4.4 ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳျခငး္ (Leading)
4.5 ဆန္႔က်င္ ကဲြလဲြမႈမ်ားကို ကြပ္ကဲစီမံျခင္း (Managing Conflict)
5 မိသားစုထဲမွာ ခ်သံုးၾကည့္ပါ
5.1 စီမံကိန္း ခ်မွတ္ျခင္း၊ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲျခင္း
5.2 ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ျခင္း
5.3 ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳျခင္း
5.4 ဆန္႔က်င္ကြဲလဲြမႈမ်ားကုိ ကြပ္ကဲစီမံျခင္း
6 အေျခခံ လုပ္ငန္းစဥ္ ႏွစ္ရပ္
6.1 (၁) အဆံုးအျဖတ္ေပးျခင္း (Decision Making)
6.2 (၂) ဆက္သြယ္ေပးျခင္း (Communication)
7 စီမံခန္႔ခဲြသူဟာ မန္ေနဂ်ာ

[ျပင္ဆင္ရန္] နဖူးေတြ႔ဒူးေတြ႔ စီမံခန္႔ခဲြျခင္း

စီမံခန္႔ခဲြျခင္းနဲ႔ နဖူးေတြ႔ ဒူးေတြ႔ ေတြ႔ရတယ္ဆိုတာ လူတိုင္းအတြက္ နိစၥဓူ၀ ကိစၥပါ။ နံနက္ ေ၀လီေ၀လင္း အရုဏ္မက်င္းခင္ ကတညး္က စလုိက္ရတဲ့ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းဟာ ညဥ့္နက္ သန္းေခါင္ေက်ာ္ ေခါင္းအံုးေပၚ ေခါင္းခ် အိပ္ေပ်ာ္ေတာ့မယ္ ႀကံကာမွ ေနာက္တစ္ေန႔အတြက္ စီမံခန္႔ခဲြေရး လုပ္လက္စေလးေတြ ရွိပါေသးလား ဆိုၿပီး အေတြးစိတ္က အိပ္ခါနီးေတာင္ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းကုိ ခြာခ်မထားႏုိင္ေသးပါလား။

မိခင္တစ္ဦးက ခင္ပြန္းသည္နဲ႔ သားသမီးေတြအတြက္ နံနက္စာ ထမင္းခ်ိဳင့္ စီစဥ္ခ်က္ျပဳတ္ ထည့္သိုေပးရတာ စီမံခန္႔ခဲြေရးပါ။ ေက်ာင္းသူ တစ္ဦး အခ်ိန္ဇယားအရ ပံုႏွိပ္စာအုပ္၊ ေလ့က်င့္ခန္းစာအုပ္၊ မွတ္စုစာအုပ္ေတြ ေရြးႏုတ္ၿပီး၊ ေက်ာပုိးအိတ္ထဲ သတ္သတ္ထည့္၊ ညေန က်ဴရွင္ သင္တန္းအတြက္ မွတ္စုစာအုပ္ကုိ ဆဲြျခင္းထဲ သတ္သတ္ထည့္၊ ဒါနဲ႔မွမၿပီးေသး၊ ဘာမ်ား ေမ့က်န္ခဲ့ဦးမလဲ ျပန္စစ္ေဆး ရတာဟာလဲ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းပါပဲ။

သက္ဆုိင္ရာ မန္ေနဂ်ာ အသီးသီးက မိမိတို႔ ၀န္ထမ္းေတြကုိ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြ ေပးျခင္းဟာ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းပါ။ ဧည့္လမ္းညႊန္တစ္ဦးက ဧည့္သည္လည္ပတ္ သြားလာ တည္းခိုစားေသာက္ေနႏုိင္ေရး စိတ္ခ်မ္းေျမ့ ေပ်ာ္ရႊင္ ေက်နပ္ေစဖုိ႔ ခရီးစဥ္ေကာင္းေတြ ရွာေဖြ ေရးဆဲြေနျခင္းဟာ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းပါ။ စူပါကုန္တိုက္ႀကီးရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဘုတ္အဖြဲ႔က အေရာင္း၀န္ထမ္းေတြကို ေရာင္းအားတက္ေအာင္ဘယ္လုိေျပာဆို ဆက္ဆံရမယ္ဆိုတဲ့ ကိုယ္အမူအရာ ႏႈတ္အမူအရာ ၀န္ေဆာင္မႈ သင္တန္း ပုိ႔ခ်ေပးတာဟာလည္း စီမံခန္႔ခဲြျခင္းပါပဲ။

စီမံခန္႔ခဲြျခင္းဆိုတာ လူ႔ေဘာင္ ေလာကႀကီးထဲမွာ လူတုိင္းလူတိုင္း နဖူးေတြ႔ ဒူးေတြ႔ ေတြ႔ရတဲ့ နိစၥဓူ၀ ကိစၥဆိုတာ ျငင္းလုိ႔လည္း မရသလုိ၊ ေရွာင္ရွားလုိ႔လည္း မရပါဘူး။

လူမွန္ရင္ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းနဲ႔ ကင္းကြာလုိ႔ မရ၊ ကင္းခ်င္တယ္ ဆိုရင္ေတာင္ ေသမွပဲ ကင္းႏိုင္မယ့္ ကိစၥပါ။ ေစ့ေစ့ေတြးရင္ ေသရင္ေတာ့ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းနဲ႔ ကင္းၿပီ ထင္ရေပမယ့္၊ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းနဲ႔ ကင္းဖုိ႔ ေသၾကည့္ပါလား။ ေသၿပီးတဲ့ ရုပ္ခႏၶာကို ဘယ္လုိ အေလာင္းျပင္ၾကမလဲ၊ ဘာပန္းျခင္း ပန္းပြင့္ေတြ လႊမ္းေပးဦးမွာလဲ။ ရင္ဘတ္ မွာ ႏွင္းဆီအနီရဲရဲေလးတစ္ပြင့္ထိုးေပးလုိက္ဦးမလား၊ ဘာအ၀တ္အစားေတြ လႊမး္အုပ္ေပးလုုိက္မွာလ မီးပဲရႈိ႕ပစ္ၾကမလား၊ အုတ္ဂူျဖဴျဖဴထဲ ထိုးထည့္ၾကမလား။ ေသသူက သိမသြား ရေပမယ့္ အသုဘ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းနဲ႔ေတာ့ မလြတ္ႏုိင္ပါဘူး။ နာေရး ေၾကာ္ျငာ၊ ယပ္ေတာင္၊ ရက္လည္ ဆြမ္းေကၽြး၊ က်န္ရစ္တဲ့ ပိုင္ဆိုင္ပစၥည္းမ်ား အဲဒါ ေတြလည္း စီမံ ခန္႔ခဲြပစ္ၾကမွာပဲ မဟုတ္ပါလား။

[ျပင္ဆင္ရန္] ေရွာင္မေျပးနဲ႔ ေမြးကတည္းက ပါတယ္

စီမံတယ္၊ ခန္႔ခဲြတယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥကို ဘယ္ပညာရွိ၊ အေတြးအေခၚသမားႀကီး တစ္ဦးဦးက ဘုရားသခင္ကုိ လွမ္းအေၾကာင္းၾကားလုိက္သလဲ မသိဘူး။ မယံု မရွိပါနဲ႔၊ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းဆုိတာ ေမြးကတည္းက ပါလာတဲ့ ဖြားဖက္ ေတာ္ တစ္ပါးပါပဲ။ အဲဒီ ဖြားဖက္ေတာ္က လူကို အလုပ္ႏွစ္ခု ေပးပါတယ္။ ပထမ အလုပ္က စီမံခန္႔ခဲြျခင္းကို ခံယူရမယ္။ (ေက်နပ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မေက်နပ္သည္ျဖစ္ေစ)၊ ဒုတိယ တစ္လုပ္ကစီမံခန္႔ခဲြျခင္းကုိ လုပ္ေဆာင္ရတယ္ (တတ္သည္ျဖစ္ေစ၊ မတတ္သည္ျဖစ္ေစ)။

ေတြးေခၚ ပညာရွင္ႀကီးလည္းျဖစ္၊ ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္ႀကီးလည္း ျဖစ္တယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ခံခဲ့ရတဲ့၊ ၂၀ရာစု ၀ါဒတစ္ခုကို ဖန္တီး ျဖစ္ေပၚေစတဲ့ ပညာရွင္ႀကီး တစ္ပါးက လူမွန္ရင္ အလုပ္ သံုးခု လုပ္ရမယ္လုိ႔ သတ္မွတ္ ျပ႒ာန္းခဲ့ဖူးတယ္။ (၁) မိမိ မ်ိဳးဆက္ကုိ ျပန္႔ပြားေစရမယ္ (အိမ္ရာေထာင္ၿပီး သားသမီး ပြားစီးေစရမယ္)၊ (၂) ကုန္ထုတ္လုပ္ရမယ္ (စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ကာယ အား၊ ဉာဏအား စိုက္ထုတ္ၿပီး အလုပ္လုပ္ရမယ္)၊ (၃) သိပၸံနဲ႔ နည္းပညာ ရွာေဖြမႈမွာ ပါ၀င္ရမယ္၊ ဒါမွ လူသားသမိုင္းဟာ ေၾကာင္လိမ္ ေလွကားလုိ တစ္ရစ္ၿပီးတစ္ရစ္ ျမင့္တက္ ထြန္းကား ဖဲြ႔ၿဖိဳးမယ္။

အဲဒီ အလုပ္မိန္႔မွာခ်က္ဟာ ေဟာင္းႏြမး္သြားၿပီလား၊ သစ္လြင္ လင္းလက္ဆဲလား မဆိုႏုိင္ေပမယ့္ လူေတြကေတာ့ မ်ိဳးဆက္ ျပန္႔ပြားေရး အတြက္ အိမ္ရာ တည္ေထာင္ေနၾကတယ္၊ စား၀တ္ ေနေရးအတြက္ အလုုပ္ လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ဒီေတာ့ အဲဒီအလုပ္ ႏွစ္လုပ္နဲ႔တင္ စီမံခန္႔ခြဲေရးနဲ႔ ပက္ပင္း ေတြ႔ရပါေတာ့တယ္။

အမိ၀မ္းက အထြက္ ေစာင္ပုခက္ကေလးထဲ ေကြးေကြးေလး ေမွးၿပီိ ဆုိကတည္းက အဲဒီ လူသားေလးအေပၚ စီမံခန္႔ခြဲေရးက စတင္ က်ေရာက္ပါၿပီ။ လူမွန္း မသိတတ္ခင္ကတည္းက စီမံ ခန္႔ခဲြေရးက ကိုယ့္ကိုသိေနတယ္၊ ကုိယ္က စီမံခန္႔ခဲြေရးကို မသိခင္မွာ စီမံ ခန္႔ခဲြစရာေတြက ကုိယ့္ကို ဆဲြေခၚေနၿပီ။ဒီေတာ့ အဲဒီ စီမံခန္႔ခဲြေရးဆုိတာ ျဖဴသလား၊ မည္းသလား၊ အထီးလား၊ အမလား၊ ကဲဲ-နင္လားငါလား ကဲြကြဲျပားျပား သိထားမွ ေတာ္ကာက်မွာမို႔ စီမံခန္႔ခဲြေရး အတို႔အျမွဳပ္ေလး ရွာၾကည့္ရ ေအာင္လား။

[ျပင္ဆင္ရန္] ဘာတုန္းဟဲ့ စီမံခန္႔ခဲြေရး

အုိဟုိင္းအိုး တကၠသိုလ္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ကြပ္ကဲအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေကာလိပ္ေက်ာင္းမွ ေသာမတ္ ဒဗလ်ဴဂၽြန္ဆင္နဲ႔ ဂၽြန္အီးစတိန္စင္ (Thomas W.Johnson & John E.Stinson) တုိ႔က စီမံခန္႔ခဲြျခင္း ပစၥဳပၸန္ႏွင့္ အနာဂတ္ (Managing Today and Tomorrow) ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကုိ ေရးပါတယ္။အဲဒီစာအုပ္မွာ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းကို ဒီလုိ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆုိထားပါတယ္။

“စီမံခန္႔ခဲြျခင္း ဆိုသည္မွာ မိမိလုပ္ငန္း၊ ဌာနအဖြဲ႕အစည္း၏ ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ၿပီးေျမာက္ ေအာင္ျမင္ေစရန္အတြက္ အျခားသူမ်ားႏွင့္အတူ တဲြ၍ျဖစ္ေစ၊ အျခားသူမ်ားမွ တဆင့္ျဖစ္ေစ ေဆာင္ရြက္သည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ ျဖစ္သည္” လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီအဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆုိခ်က္ကို ေထာက္ရႈျခင္းအားျဖင့္ စီမံခန႔္ခဲြျခင္းဆိုတာ မိမိအလုပ္၊ မိမိဌာန၊ တစ္နည္း မိမိလုပ္ငန္း၊ စီးပြားေရးကိစၥ တစ္ခုခု၊ ဒီထက္ ေအာက္ဘက္ဆင္းရရင္ မိမိ မိသား စု၊ မိမိ တစ္ကိုယ္စာ အတြက္ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္(ဆႏၵ)မ်ား ၿပီးလည္းၿပီးေျမာက္ ေအာင္လည္း ေအာင္ျမင္ ေစဖုိ႔အတြက္ တျခားလူေတြနဲ႔ အတူလက္တဲြ ေဆာင္ရြက္တာ၊ တျခားလူေတြ ကို ေဆာင္ရြက္ေစတာ၊အဲဒီလုိ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ လုပ္ငန္းစဥ္ ခ်ေပးတာဟာ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းပါပဲလုိ႔ ဒီလုိနားလည္ႏိုင္ပါတယ္။

ဒီလုိဆုိရင္ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းဆိုတာ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ (ဆႏၵ) ၿပီးေျမာက္ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ မိမိနဲ႔ အဖဲြ႕သားမ်ား ပူးေပါင္း လုပ္ေဆာင္တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အဖဲြ႕သားေတြ ဒီလုိလုပ္ေဆာင္ ပါလုိ႔ အစီအစဥ္ေတြ ခ်ေပးတာဟာ စီမံခန္႔ခြဲျခင္းပါပဲ။

[ျပင္ဆင္ရန္] စီမံခန္႔ခဲြေရးမွာ လုပ္ေဆာင္စရာ ငါးမ်ိဳး

စီမံခန္႔ခဲြျခင္းဟာ လုပ္ငန္းစဥ္ (လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အစီအစဥ္) ကုိ ေရးဆဲြ ပံုေဖာ္ရတာဆုိေတာ့ စီမံခန္႔ခဲြေရး တစ္ခု လုပ္ေဆာင္ ေတာ့မယ္ဆိုတိုင္း လုပ္ေဆာင္စရာ ငါးမ်ိဳး ရွိရမယ္၊ ရွိသင့္တယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒီ စာအုပ္မွာ စီမံခန္႔ခဲြေရး လုပ္ေဆာင္မႈ ငါးမ်ိဳးကုိ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ေဖာ္ျပထားပံုက လုပ္ငန္းဌာန တစ္ခုအတြက္ ရည္ရြယ္စီမံ ေဖာ္ျပထားတာပါ။ ေဖာ္ျပမႈကို စီမံခန္႔ခဲြေရး ပညာရႈေထာင့္အရ ေလ့လာရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္၊ မိမိနဲ႔ မိမိ မိသားစုအတြက္ ဆုိရင္ေတာ့ တစ္မ်ိဳးျပဳျပင္ နားလည္ ရပါလိမ့္မယ္။ စီမံခန္႔ခဲြရာတြင္ လုပ္ေဆာင္မႈ ငါးမ်ိဳးရွိသည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] စီမံကိန္းခ်မွတ္ျခင္းႏွင့္ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲျခင္း (Planning and Controlling)

ရည္ရြယ္ ေမွ်ာ္မွန္းသည့္ ပန္းတုိင္ကုိ ပစ္မွတ္ထားျခင္းႏွင့္ ထိုပန္းတုိင္သို႔ ေရာက္ေအာင္ မည္သို႔မည္ပံု ၿပီးျပတ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္မည္ ဆိုသည္ကုိ ဆံုးျဖတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ လုပ္ေဆာင္မႈ အဆင့္ဆင့္ကုိ ပန္းတုိင္ သို႔ ဦးတည္ေနေစရန္ ထိန္းေက်ာင္းကြပ္ကဲျခင္း ျဖစ္သည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] ဖဲြ႕စည္းေဆာင္ရြက္ျခင္း (Organizing)

တစ္ဦးခ်င္းစီသုိ႔ အလုပ္တာ၀န္ ေပးအပ္ျခင္း၊ အလုပ္ တာ၀န္မ်ားကုိ ဌာနခြဲအလိုက္ စုဖြဲ႕ျခင္း၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ႏွင့္ တာ၀န္မ်ား အပ္ႏွင္းျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] ၀န္ထမ္းခန္႔ထားျခင္းႏွင့္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားျခင္း (Staffing and Training)

၀န္ထမ္းမ်ား၊ အလုပ္သမားမ်ား စုေဆာင္း၍ အလုပ္အကုိင္၊ ရာထူးေနရာမ်ားတြင္ ေရြးခ်ယ္ ခန္႔ထားျခင္း၊ စြမ္းေဆာင္ရည္ ရွိရွိျဖင့္ လုပ္ကိုင္ တတ္ေစရန္ ကၽြမ္းက်င္မႈ အရည္အခ်င္း ျမွင့္တင္ေပးျခင္း။

[ျပင္ဆင္ရန္] ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳျခငး္ (Leading)

ရည္မွန္းခ်က္မ်ား ၿပီးေျမာက္ေရးအတြက္ တစ္ဦးခ်င္းျဖစ္ေစ၊ အစုအဖဲြ႕ျဖစ္ေစ လမ္းညႊန္ျခင္းႏွင့္ ဩဇာ ေညာင္းေစျခင္း၊ အစုအဖဲြ႕မ်ားအား လမး္ညႊန္ျခင္းႏွင့္ စုိးမိုးထားျခင္း။

[ျပင္ဆင္ရန္] ဆန္႔က်င္ ကဲြလဲြမႈမ်ားကို ကြပ္ကဲစီမံျခင္း (Managing Conflict)

တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး၊ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုအၾကား အဖ်က္သေဘာ ဆန္႔က်င္ ကြဲလဲြမႈမ်ား ေလ်ာ့နည္း ေစရန္ႏွင့္ ေရွာင္ရွားၾကေစရန္ ျပဳလုပ္ျခင္း၊ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ တီထြင္ ဖန္တီးမႈမ်ား၊ အျပဳသေဘာ ျငင္းခံု ေ၀ဖန္မႈမ်ားကုိ အားေပးျခင္း။

ဒါကေတာ့ စီမံခန္႔ခဲြရာမွာ လုပ္ေဆာင္စရာ (လုပ္သင့္စရာ) နည္းနာ ငါးမ်ိဳးပါ။ ဒီလုပ္ေဆာင္ခ်က္ ငါးမ်ိဳး မျဖစ္မေန ပါ၀င္ပါမွလည္း စီမံခန္႔ခြဲျခင္း မည္ပါလိမ့္မယ္။ သူက လုပ္ငန္းဌာနႀကီးကုိ ရည္ညႊန္းထားေပမယ့္၊ လုပ္ငန္း အေသးစား၊ အိမ္တြင္းမႈ စီးပြားေရးကေလးျဖစ္ျဖစ္၊ ပဲြရံု လုပ္ငန္းေလးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ယုတ္စြအဆံုး အလုပ္သမား ေလးငါးဦးေလာက္ကေလးနဲ႔ လုပ္ရတဲ့ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္၊ထမင္းဆုိင္ကေလးပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အထက္က နည္းနာငါးမ်ိဳး ပါ၀င္တဲ့ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းနဲ႔ ေဆာင္ရြက္လုိက္လို႔ကေတာ့ စီးပြား အရွိန္ဟာ ဟုန္းခနဲ မတက္ေတာင္ အမ်ားအံ့ဩရတဲ့ အဆင့္ေတာ့ ရႏုိင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ နည္းနာငါးမ်ိဳးကုိ တည့္တည့္ႀကီး နားလည္၊ တည့္တည့္ႀကီး လုပ္ေဆာင္ လုိ႔ကေတာ့ မရႏုိင္ဘူးေပါ့ေလ။ မိမိရဲ႕ ဉာဏ္ကေလးကို လႊာသံုးၿပီး ငါးမ်ိဳးထဲက ျဖဳတ္တန္တာ ရွာရလိမ့္မေပါ့။

[ျပင္ဆင္ရန္] မိသားစုထဲမွာ ခ်သံုးၾကည့္ပါ

မိသားစုရွိသူမ်ား၊ အထူးသျဖင့္ မိသားစုကုိ ဦးေဆာင္ဦးစီး လုပ္ေနရသူ ဖခင္မ်ား(သို႔မဟုတ္) မိခင္မ်ား၊ မိသားစုဘ၀ကို စီမံ ခန္႔ခဲြ လိုၾကသူမ်ား၊ ဆိုခဲ့ပါ စီမံခန္႔ခဲြေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္ နည္းနာငါးမ်ိဳးထဲက ေကာင္းႏုိးရာရာ၊ သင့္တင့္ရာရာကို လက္ေတြ႔ အလုပ္တရားအျဖစ္ အသံုးခ်ၾကည့္လုိ႔ ရႏုိင္ပါတယ္။ ငါးမ်ိဳးစလံုးေတာ့ မိသားစု ဘ၀နဲ႔ အက်ံဳးမ၀င္ပါဘူး။ ဒီေတာ့ မိသားစုဘ၀ထဲမွာ စီမံခန္႔ခဲြ ၾကည့္ရေအာင္လား။

[ျပင္ဆင္ရန္] စီမံကိန္း ခ်မွတ္ျခင္း၊ ၾကီးၾကပ္ကြပ္ကဲျခင္း

ဒါ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ မိသားစု အမ်ားစုမွာ ေ့ရွလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ၊ အစီအစဥ္ေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒီအတြက္ စီမံကိန္း ခ်မွတ္သင့္ပါတယ္။ မိသားစု ေရးရာ လူေနမႈ အဆင့္အတန္းျဖစ္ျဖစ္၊ မိသားစု စီးပြားေရးလုပ္ငန္းျဖစ္ျဖစ္ ေနာက္တစ္ႏွစ္မွာ၊ ေနာက္ငါးႏွစ္မွာ ဘာျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့ စီမံကိန္း ရွိရပါမယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ ဘုရားဖူး ခရီးထြက္ဖို႔အတြက္ ေငြေၾကး စုေဆာင္းထားတာကအစ စီမံကိန္း ခ်မွတ္စုေဆာင္းသင့္ပါတယ္။ အဲဒီ ခ်မွတ္လုိက္တဲ့ စီမံကိန္း ထေျမာက္ ေအာင္ျမင္ဖို႔ အတြက္ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲျခင္း လုိအပ္ပါတယ္။ ဒီတာ၀န္ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲျခင္းကိုေတာ့ အိမ္ေထာင္ဦးစီးက တာ၀န္ ယူရ ပါလိမ့္မယ္။

[ျပင္ဆင္ရန္] ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ျခင္း

ဒီနည္းလမ္းလည္း မိသားစုတြင္း အသံုုးခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ခ်မွတ္ၿပီးတဲ့ စီမံကိန္းကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔အတြက္ မိသားစု၀င္ေတြကုိ အဖြဲ႕အစည္းလုိက္ ေဆာင္ရြက္တတ္ ေအာင္ တာ၀န္ခြဲေ၀ အပ္ႏွင္းရပါမယ္။ ဖခင္က ဘာတာ၀န္ယူ၊ မိခင္က ဘာတာ၀န္၊ ကေလးေတြက ဘာတာ၀န္ စသျဖင့္ အသီးသီး ခြဲေ၀ေပးရမယ္။ တခ်ိဳ႕ မိသားစုေတြမွာ စာရင္း ကုိင္သူ တစ္ဦး၊ ေငြကုိင္သူက တစ္ဦး၊ တာ၀န္ကုိယ္စီ ခဲြထားတာေတြ႔ဖူးပါတယ္။

[ျပင္ဆင္ရန္] ဦးစီးဦးေဆာင္ျပဳျခင္း

၀န္ထမ္းခန္႔ထားျခင္း၊ ေလ့က်င့္သင္ၾကားျခင္း နည္းလမ္းကေတာ့ မိသားစုဘ၀နဲ႔ အလွမ္းကြာပါတယ္။ ဦးစီးဦးေဆာင္ ျပဳျခင္းကေတာ့ မိသားစုဘ၀အတြက္ မလြဲမေသြ လုိအပ္တဲ့ နည္းနာ ျဖစ္သလုိ၊ အဖြဲ႔အစည္းတိုင္း အတြက္လည္း အထူး လိုအပ္ပါတယ္။ မိသားစု တစ္စုမွာ ဘယ္သူက ဦးစီး ဦးေဆာင္သူလဲ၊ ဘယ္လုိ ဦးစီးဦးေဆာင္ ျပဳမွာလဲ၊ အဲဒါ အလြန္အေရးပါတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ အခု ဒီနည္းနာဟာ အဲဒီေမးခြန္းကုိ ေျဖေပးမယ့္ ကိစၥပါ။

မိသားစုဘ၀အတြက္ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ၊ စီမံကိန္းေတြ ၿပီးေျမာက္ ေအာင္ျမင္ ေစဖုိ႔အတြက္ တိက်တဲ့တာ၀န္ ခဲြေ၀မႈကို ဦးစီးဦးေဆာင္သူက လုပ္ႏုိင္ရမယ္၊ လမ္းညႊန္မႈ ျပဳႏိုင္ရမယ္၊ မိသားစုအေပၚ ဩဇာ ေညာင္းေစရမယ္။ မိသားစုကုိ စုိးမိုးထားႏိုင္ရမယ္။ ဒီလုိ အရည္ အခ်င္း ေတြဟာ ဦးစီး ဦးေဆာင္ျပဳသူမွာ ရွိရပါမယ္၊ အိမ္ေထာင္ဦးစီးမွာ ရွိရပါမယ္။

[ျပင္ဆင္ရန္] ဆန္႔က်င္ကြဲလဲြမႈမ်ားကုိ ကြပ္ကဲစီမံျခင္း

ဒီနည္းနာကေတာ့ မိသားစုတြင္း မလြဲမေသြ ခ်သံုးရမယ့္ အေျခ ရွိပါတယ္။ မိသားစုတုိင္းမွာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး အျမင္သေဘာ ကြဲလဲြမႈ ေလးေတြ အၿမဲရွိပါတယ္။ အနည္းဆံုးေတာ့ လင္နဲ႔မယားၾကား ပဋိပကၡေလးေတြ ရွိပါ တယ္။ သိပ္ႀကီးထြားလာရင္ အိမ္ေထာင္ ၿပိဳကြဲရတဲ့ အထိေတာင္ ဆုိး၀ါးႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ မိသားစုကို စီမံခန္႔ခဲြတဲ့အခါ မိသားစုတြင္း သေဘာ ကြဲလဲြမႈေတြ ေလ်ာ့ပါးေအာင္၊ေရွာင္ရွားႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရမယ္၊ တၿပိဳင္ တည္းမွာပဲ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ အႀကံဉာဏ္ေကာင္း ထြက္ေစတဲ့ ေ၀ဖန္ ျငင္းခံုမႈေတြကုိလည္း အားေပးသင့္ပါတယ္။ ဒီနည္းနာကုိလည္း အိမ္ေထာင္ဦးစီးက ပုိင္ႏုိင္စြာ ကုိင္တြယ္ သံုးစဲြႏုိင္ရပါမယ္။

[ျပင္ဆင္ရန္] အေျခခံ လုပ္ငန္းစဥ္ ႏွစ္ရပ္

ေဖာ္ျပပါ နည္းနာ ေလးခ်က္ကေတာ့ မိသားစု စီမံခန္႔ခဲြေရးအတြက္ ထည့္သြင္း လုပ္ေဆာင္ စရာအျဖစ္ ေကာက္ယူ စစ္ထုတ္လို႔ ရသြားပါၿပီ။ ဆက္လက္ၿပီး စီမံခန္႔ခဲြမႈ ပညာရပ္လာ စီမံခန္႔ခဲြမႈ အေျခခံ လုပ္ငန္းစဥ္ႏွစ္ရပ္ ကုိလညး္ ေလ့လာဖုိ႔ လုိပါတယ္။ စီမံခန္႔ခဲြမႈ လုပ္ေဆာင္ရတုိင္းမွာ အေျခခံ လုပ္ငန္းစဥ္ ႏွစ္ရပ္ ရွိကို ရွိရပါမယ္။ စာအုပ္မွာ ေဖာ္ျပထားတာကို ဆက္လက္ ေလ့လာၾကည့္သင့္ပါတယ္။

[ျပင္ဆင္ရန္] (၁) အဆံုးအျဖတ္ေပးျခင္း (Decision Making)

ရည္မွန္းခ်က္အား မည္သည့္ နည္းလမ္းျဖင့္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္မည္ကို ေရြးခ်ယ္ ဆံုးျဖတ္ရမည္။ လုပ္ငန္း အစုအဖဲြ႕မ်ား ဖဲြ႕စည္းျခင္း၊ လုပ္ပုိင္ခြင့္ႏွင့္ တာ၀န္အပ္ႏွင္းျခင္း အမ်ိဳးအစား၊ ပံုစံမ်ားစြာထဲမွ ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ ရြက္ရန္ သင့္ေတာ္မည့္ အမ်ိဳးအစား၊ ပံုစံကို အကဲျဖတ္ ေရြးခ်ယ္ရမည္။ ၀န္ထမ္း ခန္႔ထားျခင္း၊ ေလ့က်င့္သင္ၾကားျခင္း၊ ဦးေဆာင္ျခင္းႏွင့္ ဆန္႔က်င္ ကြဲလဲြေနသည္တုိ႔ကို ကြပ္ကဲစီမံျခင္း မ်ားတြင္လည္း ေျဖရွင္းရမည့္ အခက္အခဲ တုိ႔ကုိ ေရြးခ်ယ္ရာ၌ အဆံုးအျဖတ္ ေပးဖုိ႔လိုသည္။ အဆံုးအျဖတ္ ေပးျခင္းသည္ စီမံခန္႔ခဲြသူ၏ လုပ္ရည္ကုိင္ရည္ကို ထင္ရွားေအာင္ ေဖာ္ျပရာ ေရာက္ေပသည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] (၂) ဆက္သြယ္ေပးျခင္း (Communication)

သတင္း အခ်က္အလက္ႏွင့္ နားလည္မႈမ်ားကုိ လက္ဆင့္ကမ္းေပးသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖစ္သည္။ စီမံခန္႔ခဲြသူသည္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား လက္ခံစုေဆာင္း ရမည္။ လုပ္ငန္း အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ အစီအစဥ္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို ဆက္သြယ္ ေပးပို႔ရမည္။ ႀကီးၾကပ္ကြပ္ကဲမႈ စနစ္ပံုစံသည္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ရလုိ သည့္အခ်ိန္တြင္ ရႏုိင္ေအာင္ အသင့္ ရွိေနေစရမည္။

ထုိသတင္းမ်ားက စီမံခန္႔ခဲြသူအား လုပ္ငန္း အခက္အခဲမ်ားကုိ ရွာေဖြစိစစ္ရာတြင္ အေထာက္ အကူ ေပးသည္။ သတင္း အဆက္အသြယ္ မပါဘဲ ဦးေဆာင္၍ မရ။ လူမ်ားကို ေလ့က်င့္ သင္ၾကားေပးရန္ မျဖစ္ႏုိင္။ ဆန္႔က်င္ ကဲြလဲြေနမႈမ်ားကိုလည္း ေျဖရွင္းေပးႏုိင္မည္ မဟုတ္။ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အဆက္အသြယ္ ျပတ္ေနျခင္းသည္ ဆန္႔က်င္ ကြဲလဲြမႈမ်ားကို မလႊဲမေသြ ျဖစ္ေပၚေစသည္။

စီမံခန္႔ခြဲမႈ ပညာရပ္လာ စီမံခန္႔ခဲြမႈ အေျခခံ လုပ္ငန္းစဥ္ႏွစ္ရပ္ အဆံုးအျဖတ္ေပးျခင္းနဲ႔ ဆက္သြယ္ေပးျခင္းတုိ႔ဟာ စီမံခန္႔ခဲြသူတုိ႔ရဲ႕ အရည္ အခ်င္းမ်ား၊ ရွိသင့္တဲ့ အရည္အေသြးမ်ားလုိ႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ စီမံခန္႔ခဲြသူတုိ႔ ထမ္းေဆာင္ရမယ့္ တာ၀န္မ်ားလို႔လည္း သတ္မွတ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဘာအရည္အခ်င္းေတြလဲ၊ ဘာတာ၀န္ေတြလဲလုိ႔ ျပန္ေကာက္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ရည္မွန္းခ်က္ ေအာင္ျမင္ေရး နည္းလမ္းမ်ား ရွာေဖြႏိုင္ျခင္း၊ ေရြးခ်ယ္ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းအဖဲြ႕၊ အစုအဖဲြ႕မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ ဖဲြ႕စည္းေပးႏုိင္ျခင္း၊ လုပ္ပိုင္ခြင္ ့တာ၀န္ အပ္ႏွင္းျခင္းကို အမ်ိဳးအစား ပံုစံအလုိုက္ ေရြးခ်ယ္ အကဲျဖတ္ အပ္ႏွင္းေပးႏိုင္ျခင္း၊ ၀န္ထမ္း (လူ႔စြမ္းအားအရင္းအျမစ္) ကုိစိစစ္ေရြးခ်ယ္ ခန္႔ထားႏုိင္ျခင္း၊ ၀န္ထမ္းမ်ားကို လုပ္ငန္းခြင္ ကၽြမး္က်င္ဖုိ႔ ေလ့က်င့္ သင္ၾကားႏုိင္ေရး သင္တန္းမ်ား စီစဥ္ ဖြင့္လွစ္ေပးႏုိင္ျခင္း၊ သုေတသနႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ကုိ စီစဥ္ ေဆာင္ရြက္ေပးႏုိင္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းခြင္ အတြင္း သေဘာထား ကြဲလဲြမႈမ်ား၊ အစုအဖြဲ႔ အတြင္း ဆန္႔က်င္ဘက္ သေဘာေဆာင္မႈမ်ားကုိ ဦးေဆာင္ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ျခင္း၊ ႀကိဳတင္ေရွာင္ရွားေစႏုိင္ျခင္း၊ လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း အခက္အခဲမ်ားကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္ဖုိ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ေပးျခင္း စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

အဆုံးအျဖတ္ ေပးျခင္းကိစၥဟာ အရည္အခ်င္း တစ္ရပ္ပါ။ စီမံခန္႔ခဲြသူဟာ အဆံုးအျဖတ္ ေပးႏုိင္ျခင္း အရည္အခ်င္းမ်ားနဲ႔ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ျပည့္စံုေနဖုိ႔ လုိပါတယ္။မိမိ မိသားစုအတြက္ ဆုိရင္ေတာ့ အဆံုးအျဖတ္ ေပးႏုိင္ျခင္း အရည္အခ်င္းေတြထဲက သင့္ေတာ္ ေကာင္းႏုိးရာကို ထပ္မံေရြးခ်ယ္ ျပဳျပင္ၿပီး အိမ္ေထာင္ဦးစီး အေနနဲ႔ ဒီအရည္အခ်င္းေတြကုိ ျဖည့္က်င့္ ေလ့လာထားရ ပါလိမ့္မယ္။

[ျပင္ဆင္ရန္] စီမံခန္႔ခဲြသူဟာ မန္ေနဂ်ာ

စီမံခန္႔ခဲြျခင္း (Managing) ကုိ ကုိင္စြဲ အသံုးျပဳသူဟာ စီမံခန္႔ခဲြသူ (Manager) ပါပဲ။ အဂၤလိပ္ အသံထြက္ မန္ေနဂ်ာလို႔ ေခၚေ၀ၚ သံုးႏႈန္းလုိက္တာနဲ႔ အရပ္ထဲ၊ ေစ်းထဲမွာေတာ့ အရာရွိတစ္ဦးလုိ႔ ဂုဏ္ရွိန္ ပဲ့တင္ထပ္သြား ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူတုိ္င္းဟာ မန္ေနဂ်ာ ျဖစ္ေန ၾကတာကိုလည္း ေမ့ထားလုိ႔ မျဖစ္ပါဘူး။ လူတိုင္းဟာ တစ္ေနရာမဟုတ္ တစ္ေနရာ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းကုိ အသံုးခ်ၿပီး စီမံခန္႔ခဲြေနရသူေတြပါ။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔ေနရာနဲ႔သူ အသီးသီး မန္ေနဂ်ာ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။

အိမ္တစ္အိမ္မွာ ဖေအက မန္ေနဂ်ာ၊ မေအကေတာ့ လက္ေထာက္ မန္ေနဂ်ာေပါ့။ တခ်ိဳ႕ အိမ္ေတြမွာေတာ့ မေအက မန္ေနဂ်ာ၊ ဖေအက ႀကီးၾကပ္ေရးမွဴးေလာက္သာ ျဖစ္မွာေပါ့။ လမ္းထိပ္ ကုန္စံုဆိုင္က ခပ္၀၀ မိန္းမႀကီးကလည္း မန္ေနဂ်ာမႀကီးပဲေပါ့။ သူ႔မွာ အေရာင္း၀န္ထမ္း သံုးေလးဦး ကုိေတာင္ ခန္႔ထားႏုိင္လုိက္ေသး။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ နိစၥဓူ၀ ဦးေဆာင္ဥိီးစီး ျပဳေနၾကသူ အားလံုးဟာ မန္ေနဂ်င္းကို အသံုခ်ၿပီး မန္ေနဂ်ာ ျဖစ္ေနရပါလား ဆိုတာကို လက္ခံၾကဖို႔ လုိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီစီမံခန္႔ခဲြျခင္းဆုိတာ ဘာလဲလုိ႔ ဟုတ္တိပတ္တိ သိေနဖုိ႔ကေတာ့ သိပ္ေတာ့ မလြယ္လွေသးဘူး ထင္ပါရဲ႕။

ဒါေပမယ့္လည္း စီမံခန္႔ခဲြျခင္းနဲ႔ ဘယ္လုိမွ မကင္းႏုိင္မွေတာ့ စီမံခန္႔ခဲြျခင္းထဲက လုပ္ေဆာင္မႈ ငါးမ်ိဳးနဲ႔ အေျခခံ လုပ္ငန္းစဥ္ ႏွစ္ရပ္ကုိေတာ့ စတိေလာက္ သိထားသင့္ၾကပါတယ္။ စီမံခန္႔ခဲြျခင္း ပညာရပ္မွာ အဲဒါကေလး ကလည္း တကယ့္ အေသးကေလး၊ အစပ်ိဳးရံု ရွိေသး၊ အေျခခံ သေဘာထား ကေလးပဲ ရွိပါေသးတယ္။အဲဒီ အေျခခံအဆင့္ သေဘာကေလးကို သိတယ္ဆုိရင္လည္း နိစၥဓူ၀ စီမံခန္႔ခဲြရျခင္းေတြမွာ အထုိက္အေလ်ာက္ တာသြား လိမ့္မယ္လုိ႔ ယံုၾကည္ပါတယ္။

ဒီေဆာင္းပါးရဲ႕ ရည္ရြယ္ရင္းက မိမိတုိ႔ သာမန္ ျပည္သူေတြဟာ စီပြားေရး လုပ္ငန္းတစ္ခု၊ ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းတစ္ခု၊ အဖဲြ႕အစည္း တစ္ရပ္၊ ဌာနအုပ္စု တစ္စုကို ထူေထာင္ဦးစီး ကြပ္ကဲမႈ ျပဳရလိမ့္မွာ မဟုတ္တာမို႔၊ အနည္းဆံုးေတာ့ မိမိတို႔ မိသားစုဘ၀ တုိးတက္ ရွင္သန္ေရးအတြက္ မိသားစုကို ဦးစီး ဦးေဆာင္ရာမွာ နည္းလမ္းက်န မွန္ကန္တဲ့ စီမံခန္႔ခဲြျခင္း နညး္နာေလးမ်ား ရရာ ရေၾကာင္း အႀကံေကာင္း ေပးႏုိင္ဖုိ႔ တင္ျပ လုိက္ရျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္

စာရင္းအင္းပညာ

စာရင္းအင္း ပညာ

စာရင္းအင္း ပညာ (statistics) သည္ အခ်က္အလက္မ်ား (data) ကုိ စုေဆာင္းျခင္း (collection)၊ ဆန္းစစ္ျခင္း (analysis)၊ အဓိပၸါယ္ေဖာ္ထုတ္ျခင္း (explanation) ႏွင္ ရွင္းလင္း တင္ျပျခင္း (presentation) တုိ႔ျဖစ္သည္။



Contents

[hide]

1 နိဒါန္း
2 သမိုင္းေၾကာင္း
3 အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္
4 အဆင့္မ်ား
5 စာရင္းအင္းအမ်ိဳးအစားသတ္မွတ္ခ်က္
6 ရည္ညႊန္းကိုးကား

[ျပင္ဆင္ရန္] နိဒါန္း

စာရင္းအင္းပညာသည္ ယခုအခါ ပညာရပ္နယ္ပယ္အသီးသီးတြင္ အသံုးျပဳလ်က္ရွိသည္။ပညာေရး၊ ေဆးပညာ၊ အင္ဂ်င္နီယာ၊ ကြန္ပ်ဴတာ စသည့္နယ္ပယ္မ်ားအျပင္ အထူးသျဖင့္ လူမႈေရးသုေတသန ႏွင့္ စီးပြားေရးသုေတသန တို႕တြင္ အလြန္ အသံုးဝင္ေသာ ဘာသာရပ္တစ္ခုျဖစ္သည္။ လူမႈေရး ႏွင့္ စီးပြားေရးျပႆနာအခ်ိဳ႕ကို စာရင္းအင္းပညာျဖင့္ ေလ့လာ ေျဖရွင္းႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ေခတ္မီေသာ သုေတသနေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကို ေလ့လာလိုလွ်င္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တင္ျပခ်က္မ်ားေရးသားျပဳစုရာတြင္လည္းေကာင္း၊ သုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ကိုင္ရာတြင္ လည္းေကာင္း၊ စာရင္းအင္းပညာရပ္ဆိုင္ရာ ဘာသာစကားကို အထိုက္အေလ်ာက္နားလည္ သေဘာေပါက္ထားၿပီး ျဖစ္ရန္ အေရးႀကီးပါသည္။ စာရင္းအင္းပညာရပ္သည္ ပညာရပ္နယ္ပယ္အမ်ားစုတြင္ သိပၸံနည္းက် ေလ့လာရာ၌ အသံုးက်သည့္ ဘာသာရပ္တစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ စာရင္းအင္းပညာသည္ မည္သည့္ေနရာတြင္မဆို ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းသည့္ေနရာတြင္ အဓိက အသံုးျပဳႀကသည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] သမိုင္းေၾကာင္း

စာရင္းအင္းပညာ၏ မူရင္း အဂၤလိပ္စကားလံုးမွာ statistics ျဖစ္သည္။(ျမန္မာလို စာရင္းအင္းပညာဆိုေသာ စကားလံုးကို မည္သူစတင္သည္ဟု မသိရွိပါ။) ထို statistics ဆိုေသာ စကားလံုးသည္ အီတလီစကား `ေဖၚျပသည္` ကိုတိုက္႐ိုက္သံုးစြဲထားျခင္းျဖစ္သည္။ စာရင္းအင္းပညာ၏အစသည္ ၁၇ ရာစု အလယ္မွစတင္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွ သာမန္စာအုပ္ဆိုင္ပိုင္ရွင္တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဂၽြန္ဂရန္႕ သည္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားမွ ထုတ္ျပန္ေသာ အပါတ္စဥ္ေသစာရင္း မ်ားကို စုစည္းကာ ယခု သရုပ္ေဖၚစာရင္းအင္းဟု ေခၚဆိုေသာ နည္းျဖင့္ စာအုပ္(Natural and Political Observations Made upon the Bills of Mortality.)ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ မ်ားမၾကာမီတြင္ပင္ ဂၽြန္ဂရန္႕သည္ ေတာ္ဝင္အဖြဲ႕အစည္း၏ အဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံခဲ့ရပါသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစတင္၍ စာရင္းအင္းပညာသည္ လူဦးေရဆိုင္ရာ အသိပညာ၊ လူမႈေရးသိပၸံမွ အေတြးအေခၚမ်ား ကိုစတင္ သက္ဝင္လာခဲ့သည္။ လူတို႕၏အျပဳအမူမ်ားကို ေလ့လာရာတြင္ အသံုးျပဳသည့္အတြက္ စာရင္းအင္းပညာကို သဘာဝတၳသိပၸံ ၏တိက်မႈတိုင္းတာရာတြင္ အသံုးမျပဳသင့္ဆိုေသာ အယူအဆမ်ားလည္း ေပၚထြက္ခဲ့သည္။ အသစ္အသစ္ေသာ ကြဲျပားသည့္နယ္ပယ္အစံုမွ စာရင္းအင္းပညာကို သံုးစြဲလာၾကေသာ္လည္း စာရင္းအင္းပညာရပ္ဆိုင္ရာဘာသာစကားတို႕သည္ လူအမ်ားႏွင့္ ေဝဝါးဆဲပဲျဖစ္သည္။ ၂၀ရာစုအတြင္းတြင္ စာရင္းအင္းပညာရပ္ဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈမ်ားစြာ ရွိလာသကဲ့သို႕ အသံုးျပဳေသာ ပညာရပ္နယ္ပယ္မ်ားလည္း မ်ားစြာ ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။ နကၡတၱေဗဒ၊ ရူပေဗဒ၊ ပထဝီႏွင့္ ေျမမ်က္ႏွာသြင္ျပင္ စသည့္ သိမ္ေမြ႕ေသာ နယ္ပယ္မ်ားအထိ အသံုးခ်လာၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္

စာရင္းအင္းပညာရပ္သည္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ေကာက္ယူျခင္း၊ စုစည္းျခင္း၊ အက်ဥ္းခ်ံဳ႕ျခင္း၊ တင္ျပျခင္းႏွင့္ စိစစ္ျခင္းျပဳလုပ္ရန္ အသံုးျပဳေသာ သိပၸံနည္းက်သည့္ နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ ၁

[ျပင္ဆင္ရန္] အဆင့္မ်ား

စာရင္းအင္းပညာရပ္ကို အသံုးျပဳ၍ သိပၸံနည္းက်ေလ့လာရာတြင္ ေအာက္ပါ အခ်က္မ်ားအတိုင္း အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ရန္လိုသည္။ (က) အခ်က္အလက္မ်ားစုေဆာင္းျခင္း (Collection of data) (ခ) အုပ္စုအလိုက္စုစည္းျခင္း (သို႕မဟုတ္) မ်ိဳးတူစုျပဳျခင္း (Classification of data) (ဂ) အခ်က္အလက္မ်ားကို ေပၚလြင္ေအာင္ သ႐ုပ္ေဖၚျခင္း (Description of data) (ဃ) ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအေပၚအေျချပဳ၍ အဓိပၸါယ္ေကာက္ျခင္းႏွင့္ ေကာက္ခ်က္ခ်ျခင္း (Interpretation and generalization of the results) တို႕ျဖစ္သည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] စာရင္းအင္းအမ်ိဳးအစားသတ္မွတ္ခ်က္

စာရင္းအင္းပညာတြင္ အဓိကအားျဖင့္ ေဖာ္ျပစာရင္းအင္းပညာ (Descriptive Statistics)ႏွင့္ ညႊန္ျပစာရင္းအင္းပညာ(Inferential Statistics)တို႔ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားပါသည္။

[ျပင္ဆင္ရန္] ရည္ညႊန္းကိုးကား

၁။ ပညာေရးသုေတသနျပဳလုပ္နည္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဝိဇၨာႏွင့္သိပၸံပညာရွင္အဖြဲ႕၊ ပထမအႀကိမ္၊ တကၠသိုလ္မ်ားပံုႏွိပ္တိုက္၊ ၂၀၀၁၊ ဇူလိုင္လ၊ ရန္ကုန္။ ႏွာ ၁၃၈။

ယာယီနိဳင္ငံကူးလက္မွတ္ ေလယာဥ္စီးခြင့္ရွိ

ယာယီနိဳင္ငံကူးလက္မွတ္ ေလယာဥ္စီးခြင့္ရွိ



ထိုင္း ျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလိုင္း ၄ လိုင္းက ထိုင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕မွ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕မ်ားသို႔ေန႔စဥ္ ေျပးဆြဲလွ်က္ရိွရာ ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားလည္း ယာယီႏုိင္ငံကူး လက္မွတ္သုံး၍ ေလယာဥ္ျဖင့္ခရီးသြားလာလ်က္ ရိွသည္။





မဲေဆာက္ ေလဆိပ္တြင္ေတြ႔ရသည့္ Nok Air လိုင္းမွ ေလယာဥ္ တစီး(ဓာတ္ပံု - ဧရာ၀တီ)

အထူးသျဖင့္ အတာသႀကၤန္ကာလ မတိုင္မီႏွင့္ သႀကၤန္အၿပီးတြင္ ျမန္မာအလုပ္သမား အမ်ားဆုံး သြားၾကသည္ဟု ဘန္ေကာက္ရိွ ခရီးသြားလုပ္ငန္း ကုမၸဏီတခုတြင္ လုပ္ကိုင္ေနသူတဦးက ေျပာသည္။



၎က“က်မ အလုပ္လုပ္ေနတာက ယာယီႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္နဲ႔ပါ၊ သႀကၤန္အႀကိဳေန႔က ရန္ကုန္ျပန္ဖို႔အတြက္ မဲေဆာက္ ကို ဆင္းဖို႔ ကားလက္မွတ္၀ယ္လို႔မရဘူး၊ ဒါနဲ႔ က်မအလုပ္ရွင္က ေလယာဥ္နဲ႔ျပန္ဆိုတာနဲ႔အဆင္ေျပသြားတာ၊ ဒီ ယာယီ

ႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္နဲ႔ ေလယာဥ္လက္မွတ္သြား၀ယ္တာ ဘာအခက္အခဲမွမရိွဘူး၊ ေလယာဥ္ေပၚမွာလည္း က်မလိုျမန္မာ ေတြ ပါတယ္”ဟုု ေျပာသည္။



ဘန္ေကာက္၊ ခ်င္းမိုင္ႏွင့္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္ မဲေဆာက္သို႔ ေလယာဥ္ျဖင့္ ခရီးသြားေရာက္ၾကသည့္ ျမန္မာမ်ားထဲတြင္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံကူးလက္မွတ္ကိုင္ေဆာင္သူမ်ားႏွင့္ ယာယီႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္ၾကသည့္ ျမန္မာေရႊ႕ေျပာင္း အလုပ္ သမား တခ်ိဳ႕ ပါရိွသည္။



ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕အနီးရွိ ပထံုဌာနီ ပလတ္စတစ္ စက္ရံုမွ အလုပ္သမား ကိုစိန္ ကမူ“က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ မဲေဆာက္ဆင္းရင္ လိုင္းကားနဲ႔ပဲ ဆင္းတယ္၊ အေကာင္းဆံုးဗီအိုင္ပီကားက ဘတ္ ၆၀၀ ေက်ာ္ပဲရိွတယ္၊ ၃၀၀ ရာေက်ာ္တန္ေတာင္ရိွတယ္၊

ေလယာဥ္နဲ႔ မဲေဆာက္ျပန္တဲ့ လူေတြက အလုပ္အကိုင္ေကာင္းၿပီး လစာမ်ားတဲ့လူေတြပဲ ျဖစ္ဖို႔ မ်ားတယ္၊ အမ်ားစုကေတာ့လိုင္းကားနဲ႔ပဲ ျပန္ၾကတယ္၊ ေလယာဥ္ခက ဘတ္ ၃၀၀၀ ဆိုေတာ့ အသြားအျပန္ ဘတ္ ၆၀၀၀၊ လူတိုင္းမစီးႏိုင္ဘူး” ဟု ဧရာ၀တီ သို႔ ေျပာသည္။



မဲေဆာက္မွ ေန႔စဥ္ေျပးဆြဲေနသည့္ ေလေၾကာင္းလိုင္းမ်ားမွာ Nok Air ၊ Kan Air ၊ Happy Air ႏွင့္ Solar Air ေလေၾကာင္း လိုင္းမ်ားျဖစ္ၿပီး ယခုႏွစ္ဆန္းပိုင္းႏွင့္ ယမန္ႏွစ္ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းမ်ားမွစတင္၍ ခရီးသည္ ၃၄ ဦးႏွင့္ ၁၂ ဦး တင္ေဆာင္ ႏိုင္သည့္ ေလယာဥ္ငယ္မ်ားျဖင့္ ေျပးဆြဲလ်က္ရွိသည္။



အပတ္စဥ္ အဂၤါ၊ ၾကာသပေတး၊ စေနေန႔မ်ားတြင္ေျပးဆြဲသည့္ Happy Air လိုင္းသည္ ဘန္ေကာက္ သု၀ဏၰဘူမိေလဆိပ္ မွ နံနက္ ၁၁ နာရီထြက္ၿပီး မဲေဆာက္သို႔ ၁၂ နာရီခြဲတြင္ ေရာက္ရိွသည္။ မဲေဆာက္မွမြန္းလြဲ ၁ နာရီတြင္ျပန္ထြက္ကာ ဘန္ေကာက္္ သု၀ဏၰဘူမိေလဆိပ္သို႔ မြန္းလြဲ ၂ း၂၀ နာရီတြင္ျပန္ေရာက္ၿပီး လူတဦးလွ်င္ ၂၉၉၀ ဘတ္ျဖစ္သည္။



Solar Air လိုင္းသည္လူတဦးလွ်င္ ဘတ္၂၆၉၀ ျဖစ္ၿပီး အပတ္စဥ္ တနဂၤေႏြ၊ တနလၤာ၊ ဗုဒၶ ဟူး၊ ေသာၾကာ ေန႔မ်ားတြင္ ေျပးဆြဲကာ ဘန္ေကာက္ ဒြန္ေမာင္းေလဆိပ္မွနံနက္ ၁၁ နာရီ ထြက္ၿပီးမဲေဆာက္သို႔ ၁၂ နာရီခြဲတြင္ေရာက္ရိွသည္။ မြန္း လြဲ ၁ နာရီ တြင္ မဲေဆာက္မွျပန္ထြက္ၿပီး ဒြန္ေမာင္းေလဆိပ္သို႔ မြန္းလြဲ ၂ နာရီခြဲတြင္ျပန္ေရာက္သည္။





ခရီးသည္ ၃၄ ဦးတင္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ Nok Air လိုင္းသည္ တဦးလွ်င္ဘတ္ ၃၀၉၀ ႏႈန္းျဖင့္ တနလၤာ၊ အဂၤါ၊ ၾကာသပေတး ႏွင့္ စေနေန႔မ်ားတြင္ေျပးဆြဲရာတြင္ ဘန္ေကာက္ ဒြန္ေမာင္း ေလဆိပ္မွ နံနက္ ၁၁ း၂၀ နာရီတြင္ထြက္ခြာၿပီး မဲေဆာက္သို႔ ၁၂ း ၃၅ နာရီတြင္ ေရာက္ရိွသည္။ မဲေဆာက္မွ မြန္းလြဲ ၁၂ း ၅၅ နာရီတြင္ျပန္ထြက္ၿပီး ဒြန္ေမာင္း ေလဆိပ္ သို႔ ၁၄ း ၁၀ နာရီတြင္ ျပန္ေရာက္သည္ဟု သိရသည္။



မဲေဆာက္ေလဆိပ္ရိွ ေလေၾကာင္းလိုင္း မန္ေနဂ်ာတဦးက“ႏုိင္ငံကူး လက္မွတ္ျဖစ္ေစ၊ ယာယီႏိုင္ငံကူး လက္မွတ္ျဖစ္ေစ၊ ဒီလက္မွတ္ေတြဟာ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ထိုင္းလူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး(လ၀က)က ခရီးသြားလာဖို႔အတြက္ တရား၀င္ခြင့္ျပဳခ်က္ ရ ထား ၿပီးသားျဖစ္တယ္၊ ဒီလူေတြ ခရီးသြားရင္ ကား၊ ရထား၊ ေလယာဥ္ ႀကိဳက္တာနဲ႔ သြားခြင့္ရိွပါတယ္”ဟု ဆိုသည္။



ခ်င္းမိုင္-ဘန္ေကာက္ ခရီးစဥ္ တပတ္လွ်င္ တနလာၤ၊ ေသာၾကာ ၂ ရက္ပံုမွန္ေျပးဆြဲသည့္ Kan Air လိုင္းသည္ ခရီးသည္ ၁၂ ဦးတင္ေဆာင္ႏိုင္ၿပီး ခ်င္းမိုင္မွမြန္းလြဲ ၁ နာရီထြက္ၿပီး မဲေဆာက္သို႔ ၁ း ၅၀ နာရီတြင္ေရာက္ရိွသည္။ မဲေဆာက္မွ မြန္း လြဲ ၂ း ၀၅ နာရီတြင္ျပန္ထြက္ၿပီး ခ်င္းမိုင္သို႔ ၂ း ၅၅ နာရီတြင္ ျပန္လည္ေရာက္ရိွကာ ခရီးသည္တဦးလွ်င္ ၁၈၉၉ ဘတ္ျဖစ္ သည္။



မဲေဆာက္ ေလဆိပ္တြင္ ပံုမွန္ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ ေျပးဆြဲျခင္းမရိွသည္မွာ ၅ ႏွစ္ခန္႔ရိွၿပီး အဆိုပါကာလမ်ားအတြင္း ေလေၾကာင္းလိုင္း တခ်ိဳ႕က မဲေဆာက္မွ ဘန္ေကာက္ခရီးစဥ္ကို စမ္းသပ္ေျပးဆြဲခဲ့ေသာ္လည္း အက်ိဳးအျမတ္မရိွေသာေၾကာင့္ ရပ္နားခဲ့ၾကသည္။



ထိုင္းျပည္တြင္းေလေၾကာင္းလိုင္း ၄ လိုင္းမွ ဘန္ေကာက္၊ ခ်င္းမိုင္၊ မဲေဆာက္ ခရီးစဥ္မ်ားကို ေန႔စဥ္အလွည့္က်ေျပးဆြဲျခင္း သည္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္သည္ဟု ေဒသခံ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားက ေျပာသည္။